
काठमाडौं ।
युरोपेली आयोगले अन्तरिक्षमा डाटा केन्द्रहरूको सम्भाव्यता अन्वेषण गर्न खोज्दै, उत्तम डाटा केन्द्र स्थानको लागि खोज जारी राखेको छ।
थालेस (६७ प्रतिशत) र लियोनार्डो (३३ प्रतिशत) बीचको संयुक्त कम्पनी थालेस एलेनिया स्पेसलाई युरोपेली आयोगले “एसेन्ड एडभान्स स्पेस क्लाउड फर यूरोपियन नेट जिरो इमिसन एण्ड डाटा सोभरेन्टी (ASCEND-Advanced Space Cloud for European Net Zero Emission and Data Sovereignty)” अन्तरिक्ष कक्षमा डाटा केन्द्रहरूको सम्भाव्यता अध्ययनको नेतृत्व गर्न रोजेको घोषणा गर्यो।
डाटा सेन्टर निर्माण गर्नको लागि उत्तम स्थान छनोट गर्दा सर्भर फर्महरू विगत दशकमा समुद्र मुनि, ब्रिटिश र नर्वेजियन खानी र गुफाहरू र आर्कटिक क्षेत्रहरूमा केही राम्रा असामान्य स्थानहरूमा निर्माण भइरहेका छन्।
यी स्थानहरूमा निर्माण गरिएका डाटा सेन्टर सुविधाहरूले सामान्यतया चिसो उद्देश्यका लागि स्थानीय वातावरणको फाइदा लिन खोज्छन् ।
डाटा केन्द्रहरूको वातावरणीय पदचिह्नले चुनौती प्रस्तुत गरिरहँदा यो आउँछ, किनकि विश्वको द्रुत डिजिटलाइजेसनको अर्थ युरोप र बाहिरका डाटा केन्द्रहरू तिब्र गतिमा बढ्दै छन्, जसले ऊर्जा र वातावरणमा प्रभाव पार्छ।
अब थालेस एलेनिया स्पेसको नेतृत्वमा एक कन्सोर्टियम यूरोपको लागि महत्वाकांक्षी समाधान खोज्नको लागि स्थापना गरिएको छ, अर्थात् कक्षमा डाटा सेन्टर स्टेशनहरू स्थापना गर्न।
यी “क्लाउडी” डाटा केन्द्रहरू धेरै सय मेगावाट उत्पादन गर्ने सौर्य ऊर्जा प्लान्टहरूद्वारा संचालित हुनेछन्।
युरोपेली आयोगले यस प्रकारका परियोजनाहरूले २०५० सम्ममा कार्बन तटस्थता हासिल गर्ने युरोपको हरित सम्झौताको लक्ष्य पूरा गर्न मद्दत गर्न सक्छ कि भनेर खोजी गरिरहेको छ।
अन्तरिक्ष अवधारणामा यो डाटा सेन्टरले पृथ्वीको वायुमण्डल बाहिर अन्तरिक्षमा उत्पादित ऊर्जाको प्रत्यक्ष प्रयोग गर्दछ। यसको जमिनसँगको एक मात्र लिङ्क भनेको अप्टिकल सञ्चारमा आधारित उच्च-थ्रुपुट इन्टरनेट जडानहरू हुनेछ, जुन प्रविधिको लागि युरोपले अन्तर्निहित प्रविधिहरूमा महारथ हासिल गरेको थालेसले उल्लेख गरेको छ।
एसेण्ड सम्भाव्यता अध्ययनको लागि, थालेस एलेनिया स्पेसले वातावरणीयसहित निर्यातको दायरा भएका कम्पनीहरूको कन्सोर्टियमको नेतृत्व गरिरहेको छ। जसमा क्लाउड कम्प्युटिङ, लन्चिङ्ग भेहिकल र कक्षीय प्रणाली समावेश छन्।
अध्ययनको पहिलो उद्देश्य यी अन्तरिक्ष पूर्वाधारहरूको उत्पादन र प्रक्षेपणबाट कार्बन उत्सर्जन जमीनमा आधारित डाटा केन्द्रहरूद्वारा उत्पन्न उत्सर्जन भन्दा उल्लेखनीय रूपमा कम हुनेछ कि भनेर मूल्याङ्कन गर्नु हो।
दोस्रो उद्देश्य आवश्यक प्रक्षेपण समाधान विकास गर्न सम्भव छ भनेर प्रमाणित गर्नु र ईरोज आईओडी (EROSS IOD) प्रदर्शनकर्ता जस्ता रोबोट सहायता प्रविधिहरू प्रयोग गरेर यी स्पेसबोर्न डाटा केन्द्रहरूको परिचालन र परिचालन सुनिश्चित गर्नु हो।
थालेसका अनुसार, यस परियोजनाले “कति हदसम्म अन्तरिक्षमा आधारित डाटा केन्द्रहरूले तिनीहरूको जमीनी समकक्षहरूको ऊर्जा र वातावरणीय प्रभावलाई सीमित गर्नेछ भनेर प्रदर्शन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
प्रकाशित: ३ मंसिर २०७९, शनिबार