काठमाडौं ।
नासाको ल्यान्डरलाई खतरामा पारेको मंगल ग्रहमा आएको ठूलो धुलोको आँधी, अन्ततः हराउँदैछ।
सेप्टेम्बरको अन्त्यमा, नासाको मार्स रिकोनेसन्स अर्बिटरले रातो ग्रहको अध्ययन गर्ने अभियानहरूको लागि अलार्म बजाएको थियो जुनसमयमा धुलोको आँधी चलिरहेको थियो। पूरै ग्रहको परिक्रमा गर्ने आँधीले २०१८ मा सौर्य उर्जाबाट चल्ने अपरच्यूनिटी रोभरको मिसनलाई समाप्त गरिदिएपछि त्यस्ता आँधीहरूको सतही मिसनहरूका बीच गम्भीर चर्चा रहेको स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।
र नासाको चिन्ताको बिचमा मंगल सतहमा अर्को सौर्य-संचालित रोबोट इनसाइट ल्यान्डर रहेको छ। केही हप्ताको लागि, आँधीले इनसाइटलाई सुनसान बनायो, तर अक्टोबरको सुरुमा धूलोले यसको माथिको आकाश अँध्यारो पारेको थियो, जसले गर्दार अन्तरिक्ष यानका कर्मचारीहरू उनीहरूको मिसन अचानक अन्त्य हुनेमा चिन्तित थिए।
“अब, यो स्पष्ट छ कि इनसाइट मिशनको अन्त्य अझै पनि छ, यद्यपि ल्यान्डर सबैभन्दा खराब आँधीबेहरीबाट गुज्रिरहेको छ र आकाशबाट धुलो बाहिर निस्कन थालेको छ,” एओलिस रिसर्चका वायुमण्डलीय वैज्ञानिक क्लेयर न्यूम्यानले भने। उनी मंगल ग्रहको सतह स्पेसक्राफ्टबाट मौसम अवलोकनमा काम गर्छन्।
मंगल ग्रहमा आँधीहरूले मौसमी लय पछ्याउँछन् किनभने तिनीहरू गर्मीको असंतुलनबाट ट्रिगर हुन्छन् जसले सतहबाट धुलो उठाउँछ र पातलो मंगल ग्रहको वायुमण्डलमा जान्छन्। त्यहाँ, यसले एक दुष्चक्रलाई निम्त्याउँछ।
इनसाइट विशेष गरी सौर्य प्यानलहरूमा निर्भरताको कारणले धुलोको आँधीको चपेटामा छ, तर आणविक-संचालित क्यूरियोसिटी र पर्सिभेरन्स रोभरहरूले अझै पनि आँधी आउँदैछ भनेर थाहा पाउँदै लाभ उठाउँछन्।
वैज्ञानिकहरूले आँधी आउनु अघि सजिलो हुने गतिविधिहरू अगाडि बढाउन सक्छन्, उदाहरणका लागि, भारी हावामा बढी खतरनाक हुन सक्ने गतिविधिहरूलाई ढिलाइ गर्न सक्छन्। र, निस्सन्देह, तिनीहरूले आँधीबेहरीको अतिरिक्त अवलोकनहरू अनुसूचित गर्न सक्छन्।
प्रकाशित: १३ कार्तिक २०७९, आईतवार
