ठगी गरेको साढ‍‍े ६ करोड डलरले ६१ हजार बिटक्वाइन किनेकी यी चिनियाँ महिला यसरी बनिन् ‘गडेस अफ वेल्थ’

काठमाडौं ।

अन्तर्राष्ट्रिय ठगी प्रकरणमा एक चिनियाँ नागरिक दोषी ठहरिएकी छिन्। यो घटनामा विश्वकै सबैभन्दा ठूलो क्रिप्टोकरेन्सी बरामद गरिएको दावी गरिएको छ। मेट्रोपोलिटन प्रहरीले ६१ हजार बिटक्वाइन  बरामद गरेको जनाएको छ, जसको हालको बजार मूल्य ५ अर्ब पाउन्डभन्दा बढी छ।

‘यादी झाङ’ नामले पनि चिनिने ‘जिमिन चान’ नामकी महिलाले सोमबार साउथवार्क क्राउन अदालतमा गैरकानुनी रूपमा क्रिप्टोकरेन्सी प्राप्त गरेको र राखेको अपराध कबूल गरेकी छिन्।

यसै घटनामा मंगलबार अर्को व्यक्ति पनि अदालतमा उपस्थित भयो र उक्त प्रकरणमा आफ्नो संलग्नता स्वीकार गर्‍यो। डर्बीशायरको म्याटलकमा बस्ने मलेसियाली नागरिक स्याङ होक लिङले मनी लन्ड्रिङमा संलग्न भएको कुरा मानेका छन्। यो घटना २३ अप्रिल २०२४ भन्दा अघिको हो।

आरोपअनुसार स्याङ होकले जिमिन चानका लागि क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गरिरहेका थिए। प्रहरीले उनलाई आफ्नो कामबाट अरूलाई आपराधिक गतिविधिबाट पैसा कमाउन सहयोग पुग्ने कुरा थाहा भएको बताएको छ।

सन् २०१४ देखि २०१७ बीच चानले चीनमा ठूलो ठगी गरेकी थिइन्। उनले १ लाख २८ हजारभन्दा बढी व्यक्तिलाई ठगेकी थिइन् र ती रकम बिटक्वाइनमा रूपान्तरण गरी लुकाएको मेट्रोपोलिटन प्रहरीले जनाएको छ।

प्रहरीका अनुसार ४७ वर्षीया चानले सात वर्ष लामो अनुसन्धानपछि दोष स्वीकार गरेकी हुन्। प्रहरीले आपराधिक सम्पत्ति सरेको जानकारी पाएपछि अनुसन्धान सुरु भएको थियो।

डिटेक्टिभ सार्जेन्ट इसाबेला ग्रोटोका अनुसार चान पाँच वर्षसम्म पक्राउबाट “न्यायबाट भागिरहेकी” थिइन्, र उनलाई पक्राउ गर्न विभिन्न अधिकारक्षेत्रमा कठिन अनुसन्धान गर्नुपरेको बीबीसीले उल्लेख गरेको छ। चानले नक्कली कागजात प्रयोग गरेर चीनबाट भागी बेलायत पुगेको प्रहरीले बताएको छ। त्यहाँ उनले ठगीका पैसाले सम्पत्ति किनेर कालो धनलाई सेतो बनाउन खोजिन्।

चानकी वकिल रोजर साहोताले भने, “आज अपराध कबूल गरेर चानले सन् २०१७ देखि क्षतिपूर्तिको पर्खाइमा रहेका लगानीकर्ताहरूलाई केही सान्त्वना मिलोस् भन्ने चाहेकी हुन्। क्रिप्टोकरेन्सीको मूल्य वृद्धि भएकोले घाटा पूर्तिका लागि पर्याप्त रकम हुनेछ भन्ने उनीहरूको विश्वास रहोस्।”

मंगलबार अदालतमा स्याङ होक लिङबाट १.६२ करोड पाउन्डभन्दा बढी रकम बरामद भइसकेको र नोभेम्बरमा सजाय सुनाउँदा यो रकम क्रिप्टोकरेन्सीको दरअनुसार मूल्याङ्कन गरिने जानकारी दिइयो। केही रिपोर्टअनुसार बेलायत सरकारले बरामद गरिएको रकम आफ्नै नियन्त्रणमा राख्न चाहेको छ।

बीबीसीले यसबारे प्रतिक्रियाका लागि वाणिज्य मन्त्रालय र गृह मन्त्रालयसँग सम्पर्क गरेको छ। पछिल्लो सरकारले आपराधिक कानुन संशोधन गरी क्रिप्टो सम्पत्ति बरामद, फ्रिज र फिर्ता गर्न सजिलो बनाएको थियो। यसले केही पीडितहरूलाई आफ्ना सम्पत्ति फिर्ता माग गर्ने अधिकार पनि दिनेछ।

चानलाई एक चिनियाँ टेकअवे कामदार जियान वेनले सहयोग गरेका थिए। वेनलाई गत वर्ष यो आपराधिक गतिविधिमा संलग्न भएको अभियोगमा ६ वर्ष ८ महिनाको जेल सजाय दिइएको थियो।

४४ वर्षीया वेनले ठगीका पैसालाई वैध देखाउने प्रयासमा सस्तो अपार्टमेन्ट छोडेर उत्तर लन्डनमा “लाखौँ पाउन्ड भाडा तिर्ने घर” मा सरेकी थिइन्। यो जानकारी यस वर्षको सुरुमा क्राउन प्रोसिक्युशन सर्भिस (सीपीएस) ले दिएको हो।

सीपीएसका अनुसार वेनले दुबईमा ५ लाख पाउन्डभन्दा बढी मूल्यका दुई सम्पत्ति पनि किनिन्। मेट्रोपोलिटन प्रहरीले उनको नजिकबाट ३० करोड पाउन्डभन्दा बढी मूल्यका बिटक्वाइन  बरामद गरेको थियो। चिनियाँ मिडिया ‘लाइफवीक’ का अनुसार, सन् २०२४ को रिपोर्टमा चानद्वारा प्रवर्द्धन गरिएका लगानी योजनामा मानिसहरूले “लाखौँदेखि करोडौँ युआनसम्म” लगानी गरेका थिए।

ती लगानीकर्तामध्ये अधिकांशको उमेर ५० देखि ७५ वर्ष बीच थियो। तिनीहरूमा व्यापारी, बैंक कर्मचारी र न्यायपालिकाका सदस्यहरू समेत रहेका थिए। तिनीहरूलाई आफ्ना साथी वा परिवारका सदस्यहरूले चानको योजनामा लगानी गर्न प्रेरित गरेका थिए।

यी लगानीकर्ताहरूले चानबारे धेरै थाहा पाएका थिएनन्। उनलाई “द गडेस अफ वेल्थ” भनेर चिनिन्थ्यो।

डेपुटी चीफ क्राउन प्रोसिक्यूटर रोबिन वेयलले भने, “संगठित अपराधीहरूले बिटक्वाइन  र अन्य क्रिप्टोकरेन्सी प्रयोग गरी सम्पत्ति लुकाउने र सार्ने काम तीव्र रूपमा गरिरहेका छन्।”

“बेलायतको इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो क्रिप्टोकरेन्सी बरामद भएको यो घटनाले ठगहरूले अपराधबाट कति ठूलो रकम हात पारिरहेका छन् भन्ने देखाउँछ।”

मेट्रोपोलिटन प्रहरीको इकोनमिक र साइबर क्राइम कमान्डका प्रमुख विल लिनले भने, सोमबारको फैसला “धेरै वर्षको गम्भीर अनुसन्धानको परिणाम” हो, जसमा बेलायत र चीनका कानूनी निकायहरूबीच सहकार्य भएको थियो।

चानलाई सजाय निर्धारण हुनु अघि हिरासतमा राखिएको छ। उनलाई नोभेम्बर १० मा सजाय सुनाइनेछ। दुई दिनको सुनुवाइपछि फैसला हुनेछ, जसमा स्याङ होक लिङलाई पनि उपस्थित हुन भनिएको छ।

बेलायतका सुरक्षा मन्त्री ड्यान जार्भिसले भने, “यो मामलाले स्पष्ट सन्देश दिएको छ कि बेलायत अपराधीहरूका लागि सुरक्षित आश्रय होइन।”

उनले भने, “मनी लन्ड्रिङले विश्वास तोड्छ, हाम्रो अर्थतन्त्र कमजोर पार्छ, र संगठित अपराधलाई बढावा दिन्छ।”

बीबीसीले यस मामलाबारे टिप्पणीका लागि बेलायतस्थित चिनियाँ दूतावाससँग पनि सम्पर्क गरेको छ। जवाफ प्राप्त भएपछि समाचार अद्यावधिक गरिने बताइएको छ।