Technology Khabar ३ बैशाख २०८२, बुधबार
काठमाडौं ।
पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्रले सूर्यबाट लगातार दुई झट्का पाउने सम्भावना छ र यसको नतिजा उत्तर ध्रुवीय प्रकाश (नर्दर्न लाइट्स) को झल्को मध्यम अक्षांशसम्म फैलिन सक्ने देखिएको छ।
दुई वटा कोरोनल मास इजेक्सन (सीएमई) हरू सटासट पृथ्वीमा ठोक्किने अनुमान गरिएका कारण एनओएएको स्पेस वेदर प्रेडिक्शन सेन्टर (एसडब्लूपीसी) ले अप्रिल १६ का लागि भूचुम्बकीय आँधीको चेतावनी जारी गरेको छ।
यी सीएमईहरू अप्रिल १२ र अप्रिल १३ मा सूर्यको चुम्बकीय फिलामेन्टको दुर्लभ दोहोरो विस्फोटबाट निस्किएका थिए। एनओएए र स्पेसवेदर डटकमका अनुसार यी सीएमईहरूले G2-स्तरको (मध्यम) भूचुम्बकीय आँधी ल्याउन सक्छन्, जसले गर्दा क्यानाडा मात्र नभई न्यूयोर्क र इडाहो जस्ता अमेरिकी उत्तरी राज्यहरूमा पनि अरोरा अर्थात् आकाशमा चम्किलो देखिने सम्भावना बढ्नेछ।
“यी सौर्य आँधी विस्तारै यात्रा गर्ने सम्भावना छ, तर ती बाक्ला छन्, त्यसैले प्रभावशाली हुन सक्छन्!” स्पेस वेदर भौतिकशास्त्री टामिथा स्कोभले एक्समा लेखेकी छन्। “अझै पनि मोडेल चलाउनका लागि कोरोनाग्राफ डाटाको पर्खाइमा छौं, तर प्रभाव अप्रिल १५ को अन्त्यतिर वा अप्रिल १६ को सुरुमा देखिन सक्छ।”
सीएमई हरू सूर्यबाट निस्किने आवेशित कणहरूको विशाल बादलहरू हुन्, जसले पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्रलाई हल्लाउन सक्छन्। यस्तो अन्तर्क्रियाबाट भूचुम्बकीय आँधी सुरु हुन्छ — र यदि पर्याप्त बलियो भएमा, सामान्यतः उच्च अक्षांशमा देखिने अरोरा अझ टाढासम्म देखिन सक्छ।
एनओएएको तीन-दिने अन्तरिक्ष मौसम अनुमान अनुसार, भूचुम्बकीय गतिविधि अप्रिल १५ को अन्त्यतिर वा अप्रिल १६ को सुरुमा बढ्नेछ, दिउँसो चरममा पुग्नेछ र त्यसपछि क्रमशः घट्नेछ। सीएमई को सही समयमा पृथ्वीमा प्रभाव पर्न सक्छ कि सक्दैन भन्ने कुरा अनुमान लगाउन गाह्रो हुन्छ किनकि यी आँधीहरू सधैं तालिकाअनुसार हुँदैनन्।
स्पेस डटकमका अनुसार सीएमई पृथ्वीमा ठोक्किए पनि अरोरामा कस्तो असर पर्छ भन्ने कुरा सीएमई भित्रको चुम्बकीय क्षेत्रको दिशामा निर्भर गर्दछ। यदि उक्त दिशा पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्रसँग मिल्यो भने, आकर्षक अरोरा देखिन सक्छ। तर, यदि पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्रले ‘ढोका बन्द गर्यो’ भने अरोरा हेर्न चाहनेहरू निराश हुन सक्छन्।
प्रकाशित: ३ बैशाख २०८२, बुधबार
