Technology Khabar ८ चैत्र २०८१, शुक्रबार
काठमाडौं ।
गुगल एक्सले तारा चिप सार्वजनिक गरेको छ, जुन सस्तो, ताररहित र उच्च गतिको इन्टरनेटका लागि प्रकाशको शक्ति उपयोग गर्ने आफ्नो प्रयासमा पछिल्लो विकास हो।
“औंलाको नङजत्रो सानो आकारको” यो चिपले सफ्टवेयर-नियन्त्रित लाइट इमिटरहरू प्रयोग गरेर दुई बिन्दुहरू बीच डाटा-इनकोड गरिएको प्रकाश किरणहरू पठाउँछ। परीक्षणहरूमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले दुई तारा चिप प्रयोग गरी बाहिरी वातावरणमा ०.६ माइल (१ किलोमिटर) दूरीमा १० गिगाबिट प्रति सेकेन्डमा डेटा सफलतापूर्वक प्रसारण गरे।
“हामीलाई विश्वास छ कि सिलिकन फोटोनिक्स चिपहरूले पहिलो पटक यति उच्च क्षमताको डेटा यति टाढा बाहिर प्रसारण गरेका छन्,” ताराका महाप्रबन्धक महेश कृष्णस्वामीले एक विज्ञप्तिमा भने।
गुगलको अनुसन्धान तथा विकास शाखा एक्सका अनुसन्धानकर्ताहरूले ताराले परम्परागत फाइबर-अप्टिक केबलहरू पुर्याउन गाह्रो क्षेत्रहरूमा फाइबर-जस्तो इन्टरनेट गति प्रदान गर्न सक्ने आशा गरेका छन्।
लाइभसाइन्सका अनुसार यी परम्परागत केबलहरू प्रायः जमिन मुनि गहिराइमा गाडिन्छन्, जसले दुर्गम क्षेत्रहरू वा पहाड र जंगल जस्ता चुनौतीपूर्ण भू-भागहरूमा तिनलाई अव्यवहारिक बनाउँछ। तर, ताराका लागि यो समस्या होइन।
ताराले प्रयोग गर्ने प्रकाश फ्रिक्वेन्सीहरू ५जी जस्ता रेडियो फ्रिक्वेन्सी ब्यान्डहरूमा ओभरल्याप नगर्ने र तारालाई अन्य सिग्नलहरूले ब्यान्डविथ ओगट्ने समस्यासँग जुध्नुनपर्ने उल्लेख गरिएको छ।
विशेष गरी धेरै तारा उपकरणहरू आपसमा जडान गरेर एउटा मेस नेटवर्क सिर्जना गरेर उच्च-गतिको जडानलाई सस्तो र स्थापना गर्न सजिलो बनाउने उनले थपे।
यी उपकरणहरूले त्यसपछि डाटा सिधै आदानप्रदान गर्न सक्छन्, जहाँकहीँ तारा नोडहरू अवस्थित छन् त्यहाँ उच्च-गति र सजिलै स्केल गर्न मिल्ने कभरेज प्रदान गर्छन्।
“विश्वव्यापी मेस नेटवर्कमा राखिएका चिपहरू प्रयोग गरेर, हामीले उच्च-गतिको इन्टरनेट पहुँच नभएका क्षेत्रहरूमा पुर्याउने, डाटा सेन्टरहरू निर्माण र सञ्चालन गर्ने तरिकामा पुनर्विचार गर्ने, स्वायत्त सवारी साधनहरूको लागि छिटो र सुरक्षित सञ्चार सक्षम गर्ने, र अरू धेरै अवसरहरू देख्छौं।”
प्रकाशको गतिमा डाटा फाइबर-अप्टिक केबलहरूमा प्लास्टिक वा सिसाका साना तारहरू हुन्छन्, जसले डाटा प्रकाशका पल्सहरूका रूपमा प्रसारण गर्छन्। यी लामो दूरीसम्म उच्च-गतिको डाटा बोकेर जान अत्यन्त प्रभावकारी हुन्छन् — पुराना, तामा-आधारित केबलहरूभन्दा धेरै बढी,जसले डेटा बोक्न ढिलो विद्युतीय संकेत प्रयोग गर्छन् र हस्तक्षेपको सम्भावना बढी हुन्छ।
ताराले पनि डाटा अप्टिकल सिग्नलका रूपमा पठाउँछ; तर, यसले भूमिगत केबलहरू र शारीरिक रूपमा मर्मतसम्भार आवश्यक पर्ने नेटवर्कहरूलाई टार्छ। यसको अर्थ यसलाई “फाइबर बिछ्याउन दिन, महिना वा वर्ष लाग्ने ठाउँमा केही घण्टामा स्थापना गर्न सकिन्छ,” कृष्णस्वामीले भने।
तारा चिप वास्तवमा पहिलेको गुगल एक्स आविष्कार तारा लाइटब्रिजको नयाँ र सानो संस्करण हो, जुन ट्राफिक लाइटको आकारको हुन्छ।
लाइटब्रिजमा भौतिक आवरण र प्रकाश किरणहरू आवश्यक ठाउँमा पङ्क्तिबद्ध गर्न “ऐना, सेन्सर, शुद्ध अप्टिक्स, र स्मार्ट सफ्टवेयर” मिलेर बनेको संयन्त्र हुन्छ। जब दुई किरणहरू एक-अर्कामा तालमेलमा आउँछन्, तिनीहरूले सुरक्षित लिंक बनाउँछन्, जसले १२.४ माइल (२० किमि) सम्मको दूरीमा २० जीबी प्रतसेकेण्डसम्मको गतिको डाटा प्रसारण गर्न सक्छ।
कृष्णस्वामीका अनुसार तारा चिप २०२६ मा एक्सको अर्को उत्पादनमा उपलब्ध हुनेछ — जुन कम्पनीले खुलासा गरेको छैन। त्यतिन्जेलमा, गुगलको अनुसन्धान शाखाले अनुसन्धानकर्ताहरू र जिज्ञासुहरूलाई सम्भावित प्रयोगहरू अन्वेषण गर्न सम्पर्क गर्न आमन्त्रण गरेको छ।
प्रकाशित: ८ चैत्र २०८१, शुक्रबार