काठमाडौं ।
जापानको अन्तरिक्ष एजेन्सी ‘जाक्सा’ चन्द्रमामा मिसन पठाउन अन्य देशभन्दा पछाडि पर्न सक्छ तर क्षुद्रग्रह (एस्टेरोइड) यसको प्रमुख ‘लक्ष्य’ हुन्। ‘जाक्सा’ विश्वका केही एजेन्सीहरू मध्ये एक हो जसले सन् २०२० मा क्षुद्रग्रह ‘रयुगु’बाट लिइएको नमूना पृथ्वीमा ल्याएएको थियो।
एजेन्सीले अब यो यस्तो प्रविधिको परीक्षण गर्न गइरहेको छ, जसको उद्देश्य समयमै पृथ्वीलाई लक्षित गर्ने क्षुद्रग्रहहरूलाई रोक्नु वा नष्ट गर्ने हो। स्मरण रहोस्, अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले गत वर्ष डार्ट नामक मिसन अन्तर्गत यो काम गरेको थियो ।
इन्डिपिडेन्टको रिपोर्टले बताउँछ कि जाक्साले आफ्नो हायाबुसा २ (Hayabusa2) अन्तरिक्ष यान तयार गरिरहेको छ। यसले पृथ्वीतर्फ तीव्र गतिमा आउँदै गरेको क्षुद्रग्रहलाई लक्षित गर्नेछ।
जाक्साले सन् २०१४ मा पनि हायाबुसा २ यान लन्च गरेको थियो । त्यसबेला यसको लक्ष्य क्षुद्रग्रह ‘१६२१७३ रयुगु’ थियो। ४ वर्षको यात्रापछि हायाबुसा २ आफ्नो लक्ष्य रयुगुमा पुगेको छ। यसले करिब १८ महिनासम्म उक्त क्षुद्रग्रहको सर्वेक्षण गर्यो र त्यसपछि त्यसबाट नमूना सङ्कलन गरी सन् २०२० मा पृथ्वीमा पठाएको थियो।
आज पनि वैज्ञानिकहरूले ती नमूनाहरूलाई विभिन्न तरिकाले जाँचिरहेका छन् ताकि हाम्रो ग्रहको प्रारम्भसँग सम्बन्धित सत्य पत्ता लगाउन सकियोस्। जाक्साका मानिसले सन् २०२० मा मिसनमा छोडिएको क्सीनन प्रोपेलेन्टलाई पुनः प्रयोग गर्ने बताएका थिए।
अब जाक्साले क्षुद्रग्रह २००१ सीसी२१ (2002 CC21) लाई लक्षित गर्ने योजना बनाएको छ। यति मात्र होइन, सन् २०३१ सम्ममा जाक्साले अर्को क्षुद्रग्रह १९९८ केवाई२६ (‘1998 KY26’) लाई पनि निशाना बनाउन चाहन्छ, जुन प्रायः पृथ्वीको कक्ष पार गरिरहन्छ।
क्षुद्रग्रह १९९८ केवाई२६ हाल पृथ्वीबाट करिब ३ लाख ७४ हजार किलोमिटर टाढा छ। यसको व्यास लगभग ३० मिटर छ। जाक्साको यो मिशनको उद्देश्य पृथ्वीलाई सुरक्षित बनाउनु हो।
यसैबीच, हायाबुसा २ हाल २००१ सीसी२१ क्षुद्रग्रहमा २०२६ सम्म पुग्ने विस्तारित मिशनमा छ, जसको व्यास लगभग ५०० मिटर छ र पृथ्वीबाट १ करोड २० लाख किमी (८ मिलियन माइल) टाढा छ।
यी दुबै फ्लाइबाई मिसनहरूमा, जाक्साले आशा गर्दछ कि परीक्षणहरूले एउटा क्षुद्रग्रहमा अन्तरिक्ष यानलाई टक्कर दिन आवश्यक पर्ने प्रविधि बराबरको प्रकारको प्रदर्शन गर्नेछ।
यस्ता अन्तरिक्ष चट्टानहरू प्रत्येक १०० देखि १ हजारमा पृथ्वीसँग ठोक्किने अन्तरिक्ष निकायको विश्वास छ। यसले हाम्रो ग्रहलाई हानि पुर्याउन सक्छ।
प्रकाशित: १५ पुष २०८०, आईतवार
