नासा अन्तरिक्ष यानले बृहस्पतिको नयाँ चन्द्रमा ‘आइओ’ को खोज गर्दै

काठमाडौं ।

हाम्रो सौर्यमण्डलको सबैभन्दा ठूलो ग्रह बृहस्पतिको धेरै चन्द्रमाहरू छन्। धेरैजसो चर्चा युरोपाको हुने गर्दछ, तर नासाको नयाँ मिसन बृहस्पतिको चन्द्रमा ‘आइओ’ लाई अन्वेषण गर्न जाँदैछ। आइओ (Io) एक आकाशीय पिण्ड हो जुन ज्वालामुखीको घर हो। यहाँ धेरै सक्रिय ज्वालामुखीहरू छन् जसको बारेमा अन्तरिक्ष एजेन्सी जान्न चाहन्छ।

नासाको जुनो अन्तरिक्ष यानले आइओको ज्वालामुखी गतिविधिहरूको अनुसन्धान गर्नेछ। यो काम जेट प्रोपल्सन ल्याबोरेटरी (नासाजेपीएल) को निगरानीमा गरिनेछ।

अन्तरिक्ष यान सतहमा अवतरण नहुने

रिपोर्टका अनुसार जुनो अन्तरिक्ष यान मिसनको क्रममा ‘आइओ’ को सतहमा अवतरण गर्ने छैन। यो आइओबाट करिब ९३० माइल (१४९६.६९ किलोमिटर) टाढा हुनेछ र यसको वरिपरि परिक्रमा गर्नेछ। यस अवधिमा, अन्तरिक्ष यानको काम आइओमा प्रवाहित लाभाको तापक्रम जाँच गर्ने र यसमा कस्तो प्रकारका गतिविधिहरू भइरहेको छ भनी पत्ता लगाउने छ।

मिसनको क्रममा, जुनो अन्तरिक्ष यानले आफ्ना तीन ओटा क्यामरा प्रयोग गर्नेछ र आइओको उच्च-रिजोल्युसन तस्विरहरू लिनेछ। अर्को वर्ष फेब्रुअरीमा अर्थात् २ महिनापछि जुनो अन्तरिक्ष यान आइओको धेरै नजिकबाट उड्ने बताइएको छ।

यद्यपि, अहिले पनि यो आइओको नजिक जाँदैछ। सन् २०२५ सम्ममा मिसन पूरा गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । आइओको यात्राको क्रममा, जुनोले आफ्नो कक्ष १८ पटक परिवर्तन गर्नेछ।

जुनो अन्तरिक्ष यान सन् २०१६ मा बृहस्पतिको कक्षमा पुगेको थियो। त्यसयता उसको निरन्तर निगरानी भइरहेको छ। यस वर्षको अप्रिल ८ मा जुनोले बृहस्पति ग्रहको ५० औं पास पूरा गरेको थियो। यसको अर्थ अन्तरिक्ष यानले बृहस्पति वरिपरि ५० परिक्रमा पूरा गर्यो। यस अन्तरिक्ष यानले बृहस्पतिका अन्य चन्द्रमाहरू पनि अन्वेषण गरिरहेको छ, जसमध्ये ग्यानिमेड प्रमुख छ।

वैज्ञानिकहरूका लागि बृहस्पति जति रोचक छ, त्यसका चन्द्रमाहरू पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण छन्। अहिलेसम्म फेला परेका प्रमाणहरूले बृहस्पतिको चन्द्रमा तातो, नुनिलो र जीवन-समर्थक तत्वहरूमा धनी हुनसक्ने बताउँछ।