काठमाडौं ।
इन्टरस्टेलर टेक्नोलोजीज इंक नामक जापानी स्टार्टअपले अन्तरिक्ष यात्राको भविष्यलाई नयाँ मोड दिने घोषणा गरेको छ। इन्टरस्टेलरले गाईवस्तुको गोबर (जैविक उर्वरक) बाट निकालिएको मिथेन ग्यास प्रयोग गरेर होक्काइडो स्पेसपोर्टमा १० सेकेन्डका लागि रकेट इन्जिन सफलतापूर्वक ‘फायर’ गर्यो।
यो परीक्षणको भिडियो सार्वजनिक हुनेबित्तिकै यसले विश्वभरका मानिसको ध्यानाकर्षण गरेको छ।
यो परीक्षण जापानस्थित होक्काइडो स्पेसपोर्टको लन्च कम्प्लेक्स जिरोमा आयोजित गरिएको थियो र यसले दिगो रकेट इन्धनको रूपमा बायोमिथेनको सम्भावना देखाएको कम्पनीले जनाएको छ।
यो चाखलाग्दो र सफल परीक्षण दिगो अन्तरिक्ष अन्वेषणतर्फ ठूलो फड्को साबित हुन सक्ने कम्पनीले उल्लेख गरेको छ। कम्पनीले बनाएको रकेटले गाईवस्तुको गोबरबाट निस्केको मिथेन ग्यासलाई यसको इन्धनको रूपमा प्रयोग गर्दछ, जसले यसलाई प्रचुर मात्रामा र दिगो स्रोतद्वारा संचालित विश्वको पहिलो अर्बिटल रकेट बनाउँछ।
स्थिर आगो परीक्षण (स्ट्याटिक फायर टेस्ट) ले १० सेकेन्डको लागि इन्जिनलाई सफलतापूर्वक प्रज्वलित गर्यो, र रकेट बुस्टरबाट शक्तिशाली नीलो ज्वाला उत्पादन गर्यो। यो उपलब्धि युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीले गोबर ईन्धनबाट चल्ने रकेट इन्जिनको विकासलाई पछ्याउँछ, तर इन्टरस्टेलर टेक्नोलोजीज यस्तो गर्ने पहिलो निजी कम्पनी हो।
“मूल्य, इन्धन कार्यसम्पादन, ह्यान्डलिङमा सहजता, उपलब्धता, र वातावरणीय प्रभावका कारण रकेट प्रक्षेपणका लागि लिक्विड मिथेन उत्कृष्ट इन्धन छनोटको रूपमा उभिएको छ, जसले यसलाई स्पेसएक्सको स्टारशिपलगायत विश्वभरका रकेट कम्पनीहरूका लागि रुचाइएको छनोट बनाएको छ,” कम्पनीले भनेको छ, “रकेट प्रोपेलेन्टहरूमा अशुद्धतारहित उच्च-शुद्धता मिथेनको आवश्यकतालाई मान्यता दिँदै, आईएसटीले २०२० मा तरल मिथेनलाई इन्धनको रूपमा चयन गरेदेखि नै खरिद विधिहरूमा छलफल गरिरहेको छ।”
परम्परागत रकेट इन्धनको विपरीत, जसले ठूलो मात्रामा हरितगृह ग्यासहरू उत्सर्जन गर्दछ, गाईवस्तुको इन्धन बढी सफासँग जल्छ, जसले अन्तरिक्ष यात्राको वातावरणीय प्रभावलाई कम गर्नेछ। यो रकेटमा मल हाल्नु जस्तै हो।
गाईको गोबर प्रचुर मात्रामा र सजिलैसँग उपलब्ध हुनसक्दछ, यसलाई परम्परागत विकल्पहरू भन्दा सस्तो र अधिक पहुँचयोग्य इन्धन स्रोत बनाउँछ। यो प्रविधिले फोहोर उत्पादनलाई बहुमूल्य स्रोतमा परिणत गर्छ।
युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीले पनि यो वैकल्पिक इन्धनको खोजी गरिरहेको छ। तर जापानी कम्पनी इन्टरस्टेलर टेक्नोलोजीज पहिलो निजी कम्पनी हो जसले सफलतापूर्वक इन्जिन चलाउन संभव बनाएर उनीहरूलाई यस क्षेत्रमा अग्रणी बनाएको छ।
कम्पनीको विज्ञप्ति अनुसार, स्थिर आगो परीक्षणको चलिरहेको श्रृंखला १३०केएन (130kN) वर्गको परिचालन मोडेलहरूको विकास र निर्माणमा प्रगति बढाउन तय गरिएको छ।
यो परीक्षण सफल भएमा र जीरो नामक रकेट तयार भएमा यसले साना स्याटेलाइटहरु अन्तरिक्षमा लैजान सक्ने कम्पनीको भनाई छ।
प्रकाशित: ६ पुष २०८०, शुक्रबार
