
काठमाडौं ।
अन्तरिक्ष वैज्ञानिकहरुले एउटा अचम्मको घटना पत्ता लगाएका छन्। खगोलविद्हरूले सूर्य जस्तो तारा मरिरहेको देखेका छन्, जसलाई ब्ल्याक होलले बारम्बार टुक्रा पारेको थियो। अर्थात् तारा टुक्रामा बाँडियो र त्यसलाई पटक पटक निलियो !
यो ब्ल्याक होल ५० करोड प्रकाश वर्ष टाढा रहेको बताइएको छ। यस घटनाको समयमा, प्रत्येक २५ दिनमा विस्फोट जस्तै बत्तीहरू देखियो। जसका कारण अनुसन्धानकर्ताहरुको ध्यान यसतर्फ आकर्षित भएको थियो।
ब्ल्याक होल अन्तरिक्षको संसारमा एक रहस्य विषय हो। यसको भित्र के छ कसैलाई थाहा छैन। भनिन्छ ब्ल्याक होलबाट कुनै पनि वस्तु वा आकाशीय पिण्ड बाहिर जान सक्दैन। अब एउटा ब्ल्याक होलले सूर्य जस्तै तारालाई निलेको अनुसन्धानकर्ताहरुले पत्ता लगाएका हुन्। अचम्मको कुरा त यो तारा टुक्रा टुक्रा भएर निलियो ।
द गार्डियनको रिपोर्टकाअनुसार युनिभर्सिटी अफ लिसेस्टरका अनुसन्धानकर्ताहरूले हरेक २५ दिनमा एउटा निकै चम्किरहेको प्रकाश देखे। भनिन्छ कि जब ब्ल्याक होलले तारालाई निल्छ, बाहिर प्रकाश फुट्छ जसलाई टाइडल डिस्प्रेसन भनिन्छ। तर यस घटनामा ब्ल्याक होल बाहिर बारम्बार प्रकाश चम्किरहेको देखिएको थियो। जसले ब्ल्याकहोलले त्यो तारालाई टुक्रा-टुक्रा पारेर निलेको गरेको खुलासा भयो।
यो ताराको नाम स्विफ्ट जे०२३० (Swift J0230) थियो। वैज्ञानिकहरूले आफ्नो अनुसन्धानमा ताराको व्यवहार एकदमै फरक भएको बताएका छन्। सामान्यतया ताराहरू बिस्तारै तिनीहरूको चम्किलो प्रकाश घटाएर मर्छन्। तर यो ताराले मर्नुअघि ७ देखि १० दिनसम्म निकै चम्किलो प्रकाश उत्सर्जन गरेको थियो । यो हरेक २५ दिनमा हुँदै थियो र अन्ततः यो विस्फोटक प्रकाश दिएर समाप्त भयो। उक्त अनुसन्धान नेचर एस्ट्रोनमीमा प्रकाशित भएको छ।
अहिले सम्म, यो एक तारा निल्ने ब्ल्याक होल बारे वैज्ञानिकहरूले बुझेका कुरा भन्दा धेरै फरक घटना थियो। जसले अहिलेसम्मको जानकारीमा ठूलो फरकपना सिर्जना गरेको छ।
युनिभर्सिटी अफ लिसेस्टरका डा. रोबर्ट इलेस फेरिसले स्विफ्ट जे०२३० ले फरक व्यवहार गरिरहेको बताए। यो तारा टुक्रा टुक्रा भयो। यो अचानक अन्त्य भएको होइन, जस्तै कि अन्य ताराहरू मर्दा सामान्यतया हुने गर्दछ।
उनकाअनुसार हरेक चोटि तारा टुक्रा-टुक्रा भइरहेको थियो, तीन पृथ्वी बराबर यसको एक भाग भाँचिएको थियो। यसले ठूलो मात्रामा उर्जा वा ताप निकाल्यो, जुन २० लाख डिग्री सेल्सियस बराबर भएको अनुमान गरिएको छ। यसले ठूलो मात्रामा एक्स-रे पनि उत्सर्जन गर्यो। यसलाई निल्ने ब्ल्याक होलको आकार हाम्रो सूर्यको आकारभन्दा १ लाख गुणा बढी रहेको बताइएको छ।
प्रकाशित: २९ भाद्र २०८०, शुक्रबार