कहिले नासिन्छ सूर्य ? यस्तो छ हाम्रो सूर्यको बिगत र वर्तमान आयुको अवस्था

काठमाडौं ।

सूर्य हाम्रो सौर्यमण्डलको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो। पृथ्वी सहित हाम्रो सौर्यमण्डलका सबै ग्रहहरू सूर्यको वरिपरि घुम्छन्। यो चक्र अर्बौं वर्षदेखि चलिरहेको छ र पृथ्वीमा जीवनको अस्तित्वमा सूर्यको पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका छ।

यो प्रश्न हामीले पहिले पनि पढेका र सुनेका छौं कि एक दिन सूर्य गायब हुनेछ। तर के यो सही समय हुन सक्छ? सूर्य मरेपछि हाम्रो सौर्यमण्डलमा के हुन्छ ? पृथ्वीमा के हुनेछ? यी केही प्रश्नहरू हुन् जसको बारेमा युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ईएसए) ले जवाफ दिने प्रयास गरेको छ।

युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीको गाया अन्तरिक्ष यानबाट प्राप्त डाटाले सूर्यको  आयु मध्य युगमा पुगेको देखाउँछ। अर्थात्, यसले आफ्नो जीवनको आधा समय पूरा गरेको छ।

त्यसोभए के यो चाँडै समाप्त हुन सक्छ ? आधा उमेर नाघेको मतलब यो होइन कि सूर्य छिट्टै समाप्त हुनेछ। वास्तवमा सूर्यको आयु करिब ४ अर्ब ५७ करोड वर्ष हो । यसको अर्थ सूर्यले हाम्रो सौर्यमण्डलका ग्रहहरूलाई अझै धेरै अर्ब वर्षसम्म उज्यालो बनाई रहनेछ।

फ्रान्सको अब्जरभाटोईरे डे ला कोटे डी अजुरका ओर्लाग क्रिभिए र गायाको कोअर्डिनेसन यूनिट ८ का सहयोगीहरूले संयुक्तरुपमा गायाको अवलोकनबाट त्यस्ता खगोल भौतिक मापदण्डहरू निकाल्न जिम्मेवार छन्।

वैज्ञानिकहरुले हाम्रो सौर्यमण्डलको यो सबैभन्दा ठूलो तारा एक दिन अन्त्य हुने बताएका छन्। त्यसपछि यसको कोर हाइड्रोजन समाप्त हुनेछ। यो एक प्रकारको प्रक्रिया हुनेछ, जसपछि सूर्यले आफ्नो तापक्रम घटाएर विशाल रातो ताराको रूप लिनेछ।

ठ्याक्कै यो कसरी हुन्छ भन्ने कुरा ताराको द्रव्यमान र यसको रासायनिक संरचनामा निर्भर गर्दछ। यो जहाँ तेस्रो डाटा रिलिजमा आउँछ।

ओर्लाग र सहकर्मीहरूले अन्तरिक्ष यानले प्रस्ताव गर्न सक्ने सबैभन्दा सटीक तारकीय अवलोकनहरू खोज्दै डाटा कम्बेड गरे।

“हामी उच्च परिशुद्धता मापनका साथमा ताराहरुको एक साँच्चै शुद्ध नमूना प्राप्त गर्न चाहन्थ्यौं,” ओर्लागले भने।

यद्यपि यो एक लामो प्रक्रिया हुनेछ। तथ्याङ्कले देखाउँछ कि जब सूर्य ८ अर्ब वर्ष पुरानो हुन्छ र यो चिसो हुन्छ। यस अनुसार सूर्य अझै पनि करिब ३ अर्ब वर्षसम्म हाम्रो पृथ्वीमा जीवनको आशाको रूपमा चम्किनेछ।

यद्यपि युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीका अनुसार सूर्यको अन्त्यपछि मन्द सेतो तारा बन्न सक्छ, जुन बाँकी ताराहरू जस्तै हुनेछ। सूर्यको अन्त्यको अर्थ पृथ्वीमा जीवन पनि आफ्नो विनाश तर्फ अघि बढ्नेछ।

विज्ञहरूले सूर्यको मृत्युपछि पृथ्वीमा जीवन असम्भव हुने बताएका छन्। जहाँ रुख र बिरुवा मर्नेछन् र बोटबिरुवामा निर्भर हुने जीवहरू पनि मर्छन्। यसले जीव र खानाको सम्पूर्ण श्रृंखलालाई असर गर्नेछ। सूर्यको किरण पृथ्वीमा नपुग्दा वायुमण्डल प्रदूषित हुनेछ। डरलाग्दो चिसो हुनेछ र मानिसलाई बाँच्न गाह्रो हुनेछ।

यद्यपि यो हुनको लागि अझै अर्बौं वर्षहरू छन्, त्यसैले तपाईंले आत्तिनु पर्दैन।