नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटीलाई आइएयुको राष्ट्रिय सदस्यको मान्यता प्राप्त

काठमाडौं ।

लामो समयको प्रयासपछि नेपाल खगोल विज्ञानको सर्वोच्च संस्था इन्टरनेसनल एष्ट्रोनोमिकल युनियन (आइएयु) को सदस्य राष्ट्र बन्न सफल भएको छ। आइएयुमा नेपालको तर्फबाट नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (नासो) ले प्रतिनिधित्व गर्ने भएको छ।

आइएयुले राष्ट्रिय सदस्यका रूपमा मान्यता दिएसँगै सन् २००७ देखि नेपालमा सञ्चालित कार्यक्रमको औचित्य पुष्टि गर्न सफल भएको नासोका अध्यक्ष सुरेश भट्टराईले जानकारी दिए। सन् २०२४ मा दक्षिण अफ्रिकाको केप टाउन सहरमा सम्पन्न आइएयुको ३२औँ महासभामा नेपालले आधिकारिक रूपमा पर्यवेक्षकको भूमिका प्राप्त गरेको थियो । उक्त महासभामा नासोका तर्फबाट परियोजना संयोजक मनिषा द्वाको सहभागिता एवं प्रस्तुति रहेको थियो।

नासोलाई आइएयुको राष्ट्रिय सदस्यको मान्यता प्राप्त भएको जानकारी आइएयुका नवनिर्वाचित अध्यक्ष एवं सन् २०११ को भौतिकशास्त्र तर्फका नोबेल पुरस्कार विजेता प्रो ब्रायन पी श्मिड्टले इमेलमार्फत दिएको नासोका अध्यक्ष भट्टराईले उल्लेख गरे।

इमेलमा उनले लेखेका छन्, “आइएयुसँग गरिएका संवाद र पत्राचारका आधारमा कार्यकारी समितिले नासोलाई नेपालका लागि राष्ट्रिय सदस्यका रूपमा चयन गरेको छ, जसले नेपालको सम्पूर्ण खगोल समुदायको प्रतिनिधित्व गर्ने अपेक्षा गरिएको छ”, नासोले जनाएको छ।

यो निर्णयले नेपाललाई अन्तरराष्ट्रिय खगोल विज्ञान समुदायमा थप सशक्त रूपमा सहभागी हुन, विश्वव्यापी वैज्ञानिक सहकार्यमा योगदान दिन र खगोल तथा अन्तरिक्ष अनुसन्धानका क्षेत्रमा नयाँ अवसर सिर्जना गर्न मार्ग प्रशस्त गरेको नासोका अध्यक्ष भट्टराईले विश्वास व्यक्त गरे। नेपाली वैज्ञानिक समुदायका लागि यो गर्वको विषय हो । खगोलसम्बन्धी नेपालको आवाजलाई विश्व खगोल समुदायमा सशक्त रूपमा प्रस्तुत गर्न नासो प्रतिबद्ध रहेको उनले बताए।

नासोले सन् २००७ देखि नेपालमा खगोलशास्त्र शिक्षण, अनुसन्धान र जनचेतनाका क्षेत्रमा अग्रणी भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छ। आइएयुबाट प्राप्त पर्यवेक्षक भूमिकाले नेपाललाई अन्तरराष्ट्रिय सहकार्य, वैज्ञानिक ज्ञान आदानप्रदान र अन्तरिक्ष विज्ञानमा क्षमता वृद्धि गर्ने अवसर प्रदान गरेको थियो। यसबाट राष्ट्रिय सदस्य बन्ने अवसरसम्म दिएको हो।

नेपाल तथा विदेशमा कार्यरत इन्टरनेसनल एष्ट्रोनोमिकल युनियनको व्यक्तिगत सदस्यता लिन योग्य नेपाली नागरिकलाई उक्त सदस्यताका लागि आफ्नो आवेदन दर्ता गराउन पनि नासोले अनुरोध गरेको छ। रासस