मेटाद्वारा १ गिगावाट सौर्य ऊर्जाको आपूर्ति सुनिश्चित गर्न तीनवटा सम्झौतामा हस्ताक्षर

काठमाडौं ।

मेटाले यो हप्ता करिब १ गिगावाट सौर्य ऊर्जाको आपूर्ति सुनिश्चित गर्न तीनवटा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको छ। यसले यसको तीव्र रूपमा बढ्दो एआई लक्ष्यहरूका लागि आवश्यक ऊर्जा उपलब्ध गराउने योजना अघि बढाएको छ।

यी तीन सम्झौतापछि मेटाको यो वर्षको सौर्य ऊर्जामा कुल खरिद क्षमता ३ गिगावाटभन्दा बढी पुगेको छ। सौर्य ऊर्जा सस्तो र छिट्टै निर्माण गर्न सकिने भएकाले, डेटा सेन्टरहरूको आकार तीव्र रूपमा बढ्दै जाँदा यो प्रविधि कम्पनीहरूका लागि प्रमुख ऊर्जास्रोत बन्दै गएको छ।

मेटाले बिहीबार लुइजियानामा दुई सम्झौता गरेको जनाएको छ, जसअन्तर्गत उसले ३८५ मेगावाट बराबरको बिजुलीका वातावरणीय स्वामित्व खरिद गर्नेछ। यी दुबै परियोजना सन् २०२७ भित्र पूरा हुने अपेक्षा गरिएको छ।

यसअघि, सोमबार मेटाले टेक्सासको लबक नजिक रहेको विशाल सौर्य फार्मबाट ६०० मेगावाट सौर्य ऊर्जा खरिद गर्ने अर्को ठूला सम्झौताको घोषणा गरेको थियो। उक्त परियोजनाले पनि सन् २०२७ देखि व्यावसायिक रूपमा ऊर्जा आपूर्ति सुरु गर्नेछ।

टेकक्रञ्चका अनुसार टेक्सासको विद्युत् केन्द्र मेटाको डाटा सेन्टरसँग प्रत्यक्ष रूपमा जडान नहुने भए पनि, यो स्थानीय ग्रिडमा बिजुली आपूर्ति गरेर ती सुविधाहरूको प्रयोगलाई सन्तुलित गर्नेछ।

तर लुइजियानाका सम्झौताहरूमा भने मेटाले कार्बन–गहन ऊर्जास्रोतहरूलाई सन्तुलन गर्नका लागि प्रमाणपत्र खरिद गर्ने व्यवस्था गरिएको छ।

वातावरणीय स्वामित्व प्रमाणपत्र वा नवीकरणीय ऊर्जा प्रमाणपत्र पनि भनिने यस्ता प्रमाणपत्रहरूका बारेमा केही विज्ञहरूले आलोचना गरेका छन्। उनीहरूका अनुसार, यसले प्रविधि कम्पनीहरूको वास्तविक कार्बन पदचिह्न लुकाउँछ, किनभने एआईको बढ्दो प्रयोगसँगै बिजुली खपत तीव्र रूपमा बढिरहेको छ।

यी प्रमाणपत्रहरूको अवधारणा त्यसबेला सुरु गरिएको थियो जब नवीकरणीय ऊर्जाको लागत जीवाश्म इन्धनभन्दा धेरै महँगो थियो। यसले कम्पनीहरूलाई अतिरिक्त शुल्क तिरेर आफ्ना उत्सर्जन सन्तुलन गर्न र नवीकरणीय ऊर्जाको लागत घटाउन सहयोग गर्ने अवसर दिएको थियो। यसले नयाँ सौर्य र हावाबाट चल्ने परियोजनाहरू निर्माण गर्न लगानीकर्तालाई प्रोत्साहन पनि दिएको थियो।

तर पछिल्ला वर्षहरूमा सौर्य र हावाबाट उत्पादित ऊर्जाको लागत तीव्र रूपमा घटेको छ। अब नवीकरणीय ऊर्जाले नयाँ जीवाश्म इन्धन संयन्त्रहरूभन्दा सस्तो बिजुली उत्पादन गर्न थालेको छ, र कतिपय अवस्थामा कोइला तथा प्राकृतिक ग्यास संयन्त्रहरूलाई पनि प्रतिस्थापन गर्न सक्ने अवस्थामा पुगेको छ।

यस कारण, विज्ञहरूले अब यी प्रमाणपत्रहरूले पहिलेझैँ नयाँ नवीकरणीय परियोजना निर्माणमा त्यति ठूलो प्रभाव पार्दैनन् भनेर प्रश्न उठाएका छन्। उनीहरूको भनाइमा, यदि कम्पनीहरूले एआईका कारण बढेको ऊर्जा प्रयोगलाई वास्तवमै सन्तुलन गर्न चाहन्छन् भने, उनीहरूले नयाँ नवीकरणीय ऊर्जा उत्पादन क्षमता निर्माणका लागि प्रत्यक्ष लगानी र प्रोत्साहन गर्नुपर्छ।