एआई सर्च सारांश र सामाजिक भिडियोका कारण ट्राफिक घट्दै: विकिपिडिया

काठमाडौं ।

एआई सर्च सारांश र सामाजिक भिडियोका कारण विकिपिडियाको ट्राफिक घट्दै गएको बताइएको छ।

विकिपिडिया धेरैका लागि अझै पनि “इन्टरनेटमा बाँकी रहेको अन्तिम राम्रो वेबसाइट”का रूपमा चिनिन्छ, तर नयाँ प्रवृत्तिहरूबाट यो पनि अछुतो छैन। विकिमिडिया फाउन्डेशनका मार्शल मिलरले प्रकाशित नयाँ ब्लगपोस्टअनुसार, मानवीय पृष्ठ हेर्ने दर गत वर्षको तुलनामा ८ प्रतिशतले घटेको छ।

टेकक्रञ्चका अनुसार फाउन्डेशनले मानवीय प्रयोगकर्ता र बोट ट्राफिकबीच भिन्नता छुट्याउने प्रयास गर्दै आएको छ। मिलरका अनुसार, पछिल्ला महिनामा ट्राफिक घटेको तथ्य त्यतिबेला प्रष्ट भयो जब विकिपिडियाको बोट पत्ता लगाउने प्रणाली अपडेट गरिएपछि मे र जुन महिनामा आएको असामान्य रूपमा बढी ट्राफिक वास्तवमा बोटहरूले सिर्जना गरेको देखियो, जसले पहिचानबाट बच्ने गरी काम गरेका थिए।

मिलरका अनुसार, ट्राफिक घट्नुको मुख्य कारण “सूचना खोज्ने तरिकामा जनरेटिभ एआई र सामाजिक सञ्जालको प्रभाव” हो। उनका अनुसार, “सर्च इञ्जिनहरूले अहिले जनरेटिभ एआई प्रयोग गरेर प्रयोगकर्तालाई प्रत्यक्ष उत्तर दिने गर्छन्, जसका कारण हाम्रा जस्ता वेबसाइटका लिंकहरूमा कम क्लिक पुग्छ।” साथै, “नयाँ पुस्ता खुला वेबको सट्टा सामाजिक भिडियो प्लेटफर्महरूबाट जानकारी खोज्ने” प्रवृत्तिमा गएको छ। (गुगलले भने एआई सारांशका कारण सर्च ट्राफिक घट्ने दावी अस्वीकार गरेको छ।)

मिलरका अनुसार, विकिपिडिया नयाँ तरिकाबाट ज्ञान प्राप्त गर्ने प्रयासलाई स्वागत गर्छ र यसले विकिपिडियाको महत्त्व घटाउँदैन, किनभने वेबसाइटमा नगइकनै पनि त्यसको ज्ञान विश्वभर पुगिरहेको छ। विकिपेडियाले आफैंले पनि एआई सारांशको परीक्षण गरेको थियो, तर सम्पादकहरूको आपत्तिपछि यो प्रयास रोकिएको थियो।

तर यस परिवर्तनसँग जोखिम पनि छन्। मिलरका शब्दमा, “विकिपेडियामा कम आगन्तुक हुँदा, सामग्री समृद्ध बनाउने स्वयंसेवकको संख्या घट्न सक्छ र सहयोग गर्ने व्यक्तिगत दाताहरू पनि कम हुन सक्छन्।” (गत शुक्रबार विकिपेडिया सम्पादकहरूको सम्मेलनमा एउटा हतियारधारी व्यक्तिलाई नियन्त्रण गर्ने केही स्वयंसेवकहरूका साहसिक कार्यको पनि रिपोर्ट आएको छ।)

मिलरले भनेका छन् कि विकिपिडियाको सामग्री प्रयोग गर्ने एआई, सर्च र सामाजिक सञ्जाल कम्पनीहरूले “वेबसाइटमा बढी प्रयोगकर्ता ल्याउने प्रयास गर्नुपर्छ।”

उनका अनुसार, विकिपिडिया पनि आफ्ना तर्फबाट कदम चाल्दैछ, जसमा सामग्री स्रोत उल्लेख गर्ने नयाँ ढाँचा तयार गर्ने र नयाँ पाठकसम्म पुग्ने उद्देश्यले दुईवटा विशेष टोली बनाउने योजना समावेश छ।

मिलरले पाठकहरूलाई पनि “सामग्रीको विश्वसनीयता र सिर्जनात्मकता कायम राख्न सहयोग गर्न” आग्रह गरेका छन्। उनले लेखेका छन्, “जब तपाईं अनलाइन जानकारी खोज्नुहुन्छ, सन्दर्भहरू खोज्नुहोस् र मूल स्रोतमा पुग्नुहोस्। विश्वसनीय, मानवद्वारा सम्पादित ज्ञानको महत्त्वबारे वरिपरिका मानिससँग कुरा गर्नुहोस् र जेनेरेटिभ एआईका सामग्रीहरू वास्तविक मानिसहरूले सिर्जना गरेका हुन् भन्ने बुझाउन सहयोग गर्नुहोस्।”