के पृथ्वीमा जस्तै चन्द्रमामा पनि कम्पन आउँछ: चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाए चन्द्रमामा पहिरो निम्त्याउने चन्द्रकम्प

काठमाडौं ।

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले  चन्द्रमा कम्प (मुनक्वेक्स ) का कारण चन्द्रमामा सक्रिय पहिरोहरू उत्पन्न भइरहेका पत्ता लगाएका छन्।

नयाँ निष्कर्षहरूले भविष्यका चन्द्रमा आधारहरूको लागि थप स्थिर स्थानहरू छनोट गर्न मद्दत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ र चीनले सन् २०३५ सम्ममा चन्द्रमाको दक्षिण ध्रुव क्षेत्रमा अनुसन्धान स्टेशन स्थापना गर्ने लक्ष्य राखेको एनडीटिभीले उल्लेख गरेको छ।

सन यात्–सेन विश्वविद्यालय, फुझोउ विश्वविद्यालय र सांघाई नर्मल विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले सेप्टेम्बर ११ मा नेसनल साइन्स रिभ्यूमा यी निष्कर्षहरू प्रकाशित गरिएको छ।

चन्द्रमामा सबैभन्दा कम स्थिर क्षेत्रहरूमा ७४ वटा साइटहरूको ५६२ जोडी अघि र पछिको तस्बिरहरूको तुलना गरेर वैज्ञानिकहरूले सन् २००९ देखि चन्द्रमामा ४१ वटा नयाँ पहिरो पत्ता लगाएका छन्।

३० प्रतिशत नयाँ पहिरो नयाँ प्रभाव घटनाहरूबाट उत्पन्न भए पनि तीमध्ये धेरैजसो चन्द्रमाको पिण्ड भित्रबाट आउने कम्पबाट उत्पन्न भएको साउथ चाइना मर्निङ पोस्टले उल्लेख गरेको छ।

“अपोलो मिसनको समयमा चन्द्रमा कम्पहरू पत्ता लागे पनि परम्परागत भूगर्भीय ज्ञानले लुनार इन्डोजेनिक एक्टिभिटी (चन्द्रमाको अन्तर्जातीय गतिविधि) अनिवार्य रूपमा बन्द भएको र जसले गर्दा लुनार सिस्मिसिटी (चन्द्रमा कम्प) जोखिम मूल्याङ्कनहरू धेरै हदसम्म अन्वेषण नगरिएको” अध्ययनले प्रकाश पारेको छ।

पृथ्वीमा जाने भूकम्प दशौं सेकेन्डदेखि मिनेटसम्मको हुने गरे तापनि चन्द्रकम्प (मुनक्वेक) घण्टौंसम्म रहन सक्ने बताइएको छ जुन सतहमा प्रक्षेपण गरिएका सवारी साधनहरूलाई अस्थिर बनाउन र संरचनाहरूलाई क्षति पुर्याउन वा पल्टाउन पर्याप्त समय हुने उल्लेख गरिएको छ।

तिनीहरूबाट उत्पन्न हुने पहिरोले चन्द्रमाको सतहमा पाइला राख्न सक्ने अन्तरिक्ष यात्रीहरूको जीवनलाई पनि जोखिममा पार्न सक्ने उल्लेख गरिएको छ।

प्रमुख लेखक जिओ झियोङले पहिरोहरू आकारमा धेरै सानो भएको र प्रायः १ किलोमिटर (३,२८० फिट) भन्दा कम लामो र १०० मिटर (३२८ फिट) भन्दा कम चौडा भएको जानकारी दिएका छन्।

“यसले हामीले देखेका पहिरोहरूको सीमित प्रभाव हुने सम्भावना रहेको आश्वासन प्रदान गर्दछ। तैपनि, हामी सतर्क रहनुपर्छ किनभने पृथ्वीमा हुने प्रकोपको मूल्याङ्कनहरू चन्द्रमामा पूर्ण रूपमा लागू नहुन सक्छन्। स्टिप स्लोप्स (भिरालो भागहरू) सक्रिय पहिरोबाट बढी खतरामा पर्न सक्छन्” जिओले भने।

गत वर्ष अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले गरेको एक अध्ययनले चन्द्रमा चुपचाप परिवर्तनहरूबाट गुज्रिरहेको र विगत केही करोड वर्षहरूमा आकारमा उल्लेखनीय रूपमा संकुचित हुँदै गइरहेको देखाएको छ।

यो निरन्तर संकुचनले दोषहरू सिर्जना गरेको र यसका कारण चन्द्रमामा कम्पहरू आएको तथ्यमाथि अध्ययनले जोड दिएको छ।

अध्ययनले निरन्तर संकुचनले चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुव वरिपरी केही सतह परिवर्तनहरू निम्त्याएको प्रमाण पत्ता लगाएको छ जहाँ नासाले अन्तरिइयात्रीसहितको आर्टेमिस थ्री मिसनको समयमा अवतरण गर्ने आशा राखेको गरिएको छ।