छिमेकीको स्याटेलाइटले कक्षमा जोखिम निम्त्याएपछि भारत ‘बडीगार्ड’ भूउपग्रहहरूको योजनामा

काठमाडौं ।

भारतले भूउपग्रहहरूलाई आक्रमणबाट जोगाउने क्षमता सुधार गर्ने योजना विकास गरिरहेको छ। यसअघि, कक्षमा लगभग मिस भएको घटनाले अन्य अन्तरिक्षयानले निम्त्याउने राष्ट्रिय सुरक्षामा जोखिमहरू उजागर गरेपछि यस्तो भनिएको यस विषयसँग परिचित व्यक्तिहरूले बताएको ब्लूमबर्गले रिपोर्टमा उल्लेख गरेको छ।

रिपोर्ट अनुसार, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सरकारले अन्तरिक्षयानको परिक्रमा गर्ने खतराहरू पहिचान गर्न र प्रतिरोध गर्न तथाकथित “अंगरक्षक” भूउपग्रहहरू विकास गर्न चाहन्छ।

मे महिनामा प्रतिद्वन्द्वी पाकिस्तानसँग भारतको द्वन्द्वको समयमा पनि भूउपग्रहहरूले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए, जसले राष्ट्रहरूलाई पूर्ण युद्धको छेउमा पुर्याएको थियो।

पहिले रिपोर्ट नगरिएको घटनाले कारबाहीको आवश्यकतालाई प्रकाश पारेको थियो, जब छिमेकी देशको स्याटेलाइट भारतको एक स्याटेलाइटको खतरनाक रूपमा नजिक आएको इटीले रिपोर्टमा भनेको छ।

सन् २०२४ को मध्यमा भएको झण्डै मिस भएको घटनामा भारतीय अन्तरिक्ष एजेन्सी इसरोको एउटा भूउपग्रह पृथ्वीबाट ५००-६०० किलोमिटर (३११-३७३ माइल) माथि परिक्रमा गरिरहेको थियो, अन्तरिक्षको त्यही भाग जहाँ इलन मस्कको स्टारलिङ्क नेटवर्क जस्ता सञ्चार भूउपग्रहहरूले भरिपूर्ण हुँदै गइरहेको छ।

छिमेकी देशको अन्तरिक्षयान, इसरो भूउपग्रहको १ किलोमिटर भित्र आयो जसले जमिनमा वस्तुहरूको नक्साङ्कन र निगरानी जस्ता सैन्य अनुप्रयोगहरू गर्न सक्ने कार्यहरू गरिरहेको उनीहरूले बताएका छन्।

यद्यपि दुई भूउपग्रहहरू ठोक्किएनन्।

भूउपग्रह-सुरक्षा परियोजना मोदी सरकारको कक्षमा थप सुरक्षा सम्पत्तिहरू विकास गर्ने ठूलो प्रयासको एक हिस्सा हो, जसमा लगभग ५० निगरानी स्याटेलाइटहरूको लागि २७० अर्ब भारतीय रुपैयाँको योजना समावेश छ, जसमध्ये पहिलो अर्को वर्ष प्रक्षेपण गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

भारतले विगत सात दशकहरूमा अन्तरिक्षमा धेरै फरक क्षमता भएका राष्ट्रहरू पाकिस्तान र चीन दुवैसँग धेरै सशस्त्र द्वन्द्वहरू भोगेको छ।

“भारतको सरकारले अहिले स्टार्टअपहरूसँग सही समाधान खोज्न काम गरिरहेको छ,” यस विषयमा जानकार व्यक्तिहरूले भने।

यद्यपि छलफल अझै प्रारम्भिक चरणमा छ, लक्ष्य भनेको लाइट डिटेक्शन एण्ड रेन्जिङ (लाइडार) स्याटेलाइटहरू प्रक्षेपण गर्नु हुन सक्छ, जसले खतराहरू छिटो पहिचान गर्न सकियोस्, जसले गर्दा पृथ्वीमा रहेका प्राविधिकहरूलाई लक्षित भूउपग्रहलाई पुन: स्थान दिनको लागि अर्डर पठाउन पर्याप्त समय मिलोस्।