मस्कको सहयोगका लागि अन्तरिक्ष नियमहरू सजिलो बनाउन ट्रम्पको आदेश

काठमाडौं ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार आफ्ना पूर्व सल्लाहकार इलन मस्कलाई खुसी पार्ने सम्भावित कदममा केही वातावरणीय समीक्षाहरू हटाउनेसहित निजी अन्तरिक्ष उद्योगका लागि नियमहरू सजिलो बनाउने कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरेका छन्।

संयुक्त राज्य अमेरिकामा अन्तरिक्ष प्रक्षेपणको सङ्ख्या ‘पर्याप्त रूपमा’ बढाउने लक्ष्य राखेको कार्यकारी आदेशलाई वातावरणीय समूहले ‘लापरवाह’ भनेर वर्णन गरेको छ।

जनवरीमा ह्वाइट हाउस फर्केपछि, ट्रम्पले चन्द्रमा र मङ्गल ग्रहमा मानिस पठाउने लगायतका धेरै अन्तरिक्ष मिसनहरूबारे कुरा गरेका छन्।

चन्द्रमा र मङ्गल मिसनहरूले मस्कको निजी कम्पनी स्पेसएक्सको विशाल स्टारसिप रकेटको सवारी लिने योजना छ ।

यद्यपि स्टारसिपका धेरै असफलताहरू भएका छन्। यसको भर्खरैको नियमित परीक्षण जुनमा आगोमा विस्फोट भएर समाप्त भएको थियो।

स्पेसएक्सले विश्वव्यापी प्रक्षेपण बजारमा प्रभुत्व जमाएको छ। यसको विभिन्न आकारका रकेटहरू गत वर्ष एक सय ३० भन्दा बढी पटक प्रक्षेपण भएको छ र यो सङ्ख्या ट्रम्पको कार्यकारी आदेशपछि बढ्ने देखिन्छ।

“सन् २०३० सम्ममा प्रतिस्पर्धात्मक प्रक्षेपण बजारलाई सक्षम बनाएर र व्यावसायिक अन्तरिक्ष प्रक्षेपण लयमा उल्लेखनीय वृद्धि गरेर अन्तरिक्षमा अमेरिकी महानता बढाउने संयुक्त राज्य अमेरिकाको नीति हो”, आदेशमा भनिएको छ।

लामो समयदेखि अन्तरिक्ष उद्योगलाई नियन्त्रण मुक्त गर्न वकालत गर्दै आएका मस्कलाई यो परिवर्तनले राम्रो फाइदा पुर्याउन सक्छ। जुलाईमा जोडीको नाटकीय र सार्वजनिक झगडा हुनुअघि विश्वको सबैभन्दा धनी व्यक्ति ट्रम्प पहिले ट्रम्पको घनिष्ठ सल्लाहकार थिए।

कार्यकारी आदेशले यातायात मन्त्री सीन डफीलाई पनि आह्वान गरेको छ। उनी हस्ताक्षरमा उपस्थित थिए र हाल नासाका प्रशासक हुन्। उनले प्रक्षेपणका लागि यातायात मन्त्रालयको वातावरणीय समीक्षाहरू हटाउन वा छिटो गर्न आदेश जारी गरिएको बताए।

इतिहासको सबैभन्दा ठूलो र शक्तिशाली रकेट स्टारसिप प्रक्षेपण हुने ठाउँहरूमा वातावरणीय प्रभावका लागि स्पेसएक्सको बारम्बार आलोचना भएको छ।

अमेरिकामा आधारित गैरनाफामूलक संस्था सेन्टर फर बायोलोजिकल डाइभर्सिटीले ट्रम्पको नयाँ कार्यकारी आदेशले ‘संरक्षित वनस्पति र जनावरहरूको ठूलो विनाशका लागि मार्ग प्रशस्त गरेको’ बताएको छ ।

“यो लापरवाह आदेशले निजी कम्पनीहरूले विशाल रकेटहरू प्रक्षेपण गर्दा मानिस र वन्यजन्तुहरूलाई जोखिममा पार्छ जुन प्रायः विस्फोट हुन्छ र वरपरका क्षेत्रहरूमा विनाश गर्दछ”, केन्द्रका जारेड मार्गोलिसले एक विज्ञप्तिमा भने।

मङ्गल ग्रहलाई उपनिवेश बनाउने मस्कको सपना स्टारसिपको सफलतामा निर्भर छ र स्पेसएक्सले ‘छिटो असफल हुने, छिटो सिक्ने’ सिद्धान्तले अन्ततः सफल हुनेछ भनेर शर्त लगाएको छ।

बढ्दो फ्रिक्वेन्सीले वातावरणमा प्रतिकूल असर पार्दैन भन्दै सङ्घीय उड्डयन प्रशासनले मे महिनाको सुरुमा वार्षिक स्टारसिप रकेट प्रक्षेपण पाँचबाट बढाएर २५ पुर्याउन स्वीकृति दिएको छ। रासस/एएफपी