इन्जिनियरहरूले तयार गरे २४०० यात्रु लिएर अल्फा सेन्टाउरी पुग्ने अन्तरिक्ष यानको प्रारुप

काठमाडौं ।

अन्तरिक्ष इन्जिनियरहरूको एक समूहले पृथ्वीबाट सबैभन्दा नजिकको तारापुञ्ज ‘अल्फा सेन्टाउरी’ सम्म एकतर्फी यात्रा गर्नसक्ने नयाँ अन्तरिक्ष यान डिजाइन गरेको छ जसले २४०० मानिसलाई बोकेर करिब ४० खर्ब किलोमिटरको दूरी ४ सय वर्षभित्र पूरा गर्नेछ।

‘क्राइसालिस’ नाम दिइएको यो यानले यात्रुहरूलाई पृथ्वी-जस्तै आकारको र सम्भावित रूपमा बस्नयोग्य ग्रह ‘प्रोक्सिमा सेन्टाउरी बी’ मा पुर्‍याउने लक्ष्य लिएको छ। यो परियोजना ‘प्रोजेक्ट हाइपेरियन डिजाइन कम्पिटिशन’ मा पहिलो स्थान प्राप्त गर्न सफल भएको हो, जसमा बहुपुस्तीय अन्तरतारकीय यानको परिकल्पनात्मक डिजाइन माग गरिएको थियो।

क्राइसालिसको जीवनशैली अनुसार, पहिलो पुस्ताका बासिन्दाहरूलाई यान चढ्नुअघि ७०–८० वर्षसम्म अंटार्टिकाको पृथक वातावरणमा बस्नुपर्ने हुन्छ, ताकि मनोवैज्ञानिक रूपमा उनीहरू यानको लामो यात्रा अनुरूप मानसिक रूपमा तयार हुन सकून्।

यानको विशेष संरचना यस्तो छ

 यो यानको लम्बाइ ५८ किलोमिटर रहने र निरन्तर घुमाइबाट गुरुत्व प्राप्त गरिने डिजाइनमा आधारित छ। यो यान रशियन ‘नेस्टिङ डल’ जस्तै तहमा विभाजित हुनेछ, जसमा विभिन्न कार्यको लागि छुट्टाछुट्टै तह रहनेछन्।

– भित्रको तह: खाद्यान्न उत्पादनका लागि प्रयोग हुनेछ, जसमा बोटबिरुवा, कीरा, किटाणु, पशुपंक्षी आदि पालन गरिनेछन्।
– दोस्रो तह: सामुदायिक स्थलहरूजस्तै अस्पताल, विद्यालय, पुस्तकालय, पार्क आदि रहनेछन्।
– तेस्रो तह: व्यक्तिगत परिवारका लागि आवास रहनेछ, जुन हावा र तापक्रम विनिमय प्रणालीसहित हुनेछ।
– चौथो तह: पुनःप्रयोग, औषधि निर्माण, संरचनात्मक निर्माण लगायतका उद्योगका लागि प्रयोग गरिनेछ।
– पाँचौँ (बाहिरी) तह: गोदामका रूपमा प्रयोग गरिनेछ, जसमा रोबोटद्वारा सामग्री व्यवस्थापन गरिने प्रस्ताव गरिएको छ।

क्राइसालिसको केन्द्रमा सानो यानहरू रहनेछन्, जसले अन्ततः यात्रुहरूलाई ‘प्रोक्सिमा सेन्टाउरी b’ को सतहमा पुर्‍याउने काम गर्नेछन्। साथै, सम्पूर्ण सञ्चार प्रणाली पनि यही केन्द्रमा रहन्छ।

जनसंख्या व्यवस्थापन र सरकारको संरचना

 यानमा अधिकतम २४०० जनाको क्षमता भए पनि जनसंख्या नियन्त्रण गरेर १५०० जनामा सीमित राख्ने योजना बनाइएको छ। संसाधनहरूको सन्तुलन कायम रहोस् भन्नका लागि नवजात जन्महरूको पूर्व-योजना बनाइनेछ।

शासन व्यवस्थाको लागि कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) को सहयोगमा निर्णय गरिने प्रस्ताव गरिएको छ, जसले पुस्तान्तरबीच ज्ञान हस्तान्तरण र यानको सामाजिक स्थायित्व सुनिश्चित गर्नेछ।

लाइभसाइन्सले उल्लेख गरे अनुसार हालैको अवस्थाले गर्दा यो योजना पूर्ण रूपमा परिकल्पनात्मक मात्र हो किनकि आवश्यक प्रविधिहरू जस्तै व्यावसायिक न्यूक्लियर फ्युजन रिएक्टरहरू अझै विकास भइसकेका छैनन्। यद्यपि, यस्तो परियोजनाले भावी अन्तरिक्ष यानको डिजाइन तथा विज्ञानलाई नयाँ दिशा दिन सक्छ।

प्रोजेक्ट हाइपेरियनको निर्णायक मण्डलले क्राइसालिसको ‘व्यवस्थागत समन्वय, बहुपरतीय आवासीय संरचना र विवरणको गहिराइ’ का लागि प्रशंसा गर्दै यसलाई प्रथम पुरस्कार स्वरूप ५,००० अमेरिकी डलर प्रदान गरेको छ।