अनलाइन टिभी पत्रकार संघले जारी गर्यो ‘एआई आचार संहिता–२०८२’

काठमाडौं ।

अनलाइन टिभी पत्रकार संघ (अनलाइन टिभी जर्नलिस्ट एसोसिएशन – ओटीजेए) नेपालले सोमबार राजधानीमा एआई आचार संहिता घोषणा गरेको छ। कार्यक्रममा अध्यक्ष जीवन भण्डारीले ‘एआई आचार संहिता–२०८२’ को आधिकारिक रुपमा घोषणा गरेका हुन्।

कार्यक्रमलाई ऐतिहासिक क्षणको रुपमा वर्णन गर्दै संस्थाका अध्यक्ष भण्डारीले नेपालमा पहिलो पटक एआई सम्बन्धी संस्थागत रुपमा आचार संहिता घोषणा गरिएको बताए। साथै उनले ‘एआई आचार संहिता घोषणा–२०८२’ को पूर्ण पाठ वाचन गरेर पनि सुनाएका थिए।

एआईको युगमा धेरै कार्यशैलीहरु परिवर्तन हुने र प्रभावमा पर्ने बताउँदै पछिल्लो समयमा नेपालमा पनि एआईको प्रयोगमा वृद्धि भएको अध्यक्ष भण्डारीले जानकारी दिए। तसर्थ एआईको प्रयोगलाई अनुशासित, जिम्मेवार र सही बाटोमा डोहोर्याएर पत्रकारितलाई सहयोग पुर्याउने एआई आचार संहिताको उद्देश्य भएको अध्यक्ष भण्डारीले थप उल्लेख गरे।

कार्यक्रममा कम्प्युटर एसोसिएसन नेपाल महासंघ (क्यान महासंघ) का वरिष्ठ उपाध्यक्ष चिरञ्जीवी अधिकारीले अनलाइन टिभी पत्रकार संघ, नेपालले जारी गरेको एआई आचार संहिता २०८२ ले नेपाली समाजलाई सकारात्मक दिशातर्फ र नेपाली टेक्नोलोजी इनोभेटरहरुलाई जनमानसमा शिक्षा दिने र सचेत गर्ने खालको वातावरण सिर्जना गरेको बताए। यसलाई सबैले पालना गर्ने वरिष्ठ उपाध्यक्ष अधिकारीले विश्वास पनि व्यक्त गरे।

त्यसैगरी कार्यक्रममा संस्थाका कोषाध्यक्ष शोभराज बरालले पत्रकारितालाई थप मर्यादित र प्रभावकारी बनाउनका लागि अनलाइन टिभी पत्रकार संघको सुरुवात गरिएको जानकारी दिए। उनले एआईको दुरुपयोग भन्दा बढी सदुपयोग गर्नु पर्नेमा जोड दिँदै एआईको दुरुपयोगले मानव सभ्यतामा खतरा निम्त्याउन सक्ने चिन्ता व्यक्त गरे।

अनलाइन टिभी पत्रकार संघ (अनलाइन टिभी जर्नलिस्ट एसोसिएशन – ओटीजेए) नेपालले जारी गरेको ‘एआई आचार संहिता–२०८२’ यस प्रकार रहेको छः

क. उत्तरदायित्व र पारदर्शिता सम्वन्धमा

१. एआईको सहयोगमा बनाइएका सम्पूर्ण सामग्रीको अन्तिम परिक्षण, सम्पादन तथा अनुमोदन मानव जनशक्ति अर्थात सम्पादकबाट नै गरिनेछ र त्यसपछि मात्रै प्रकाशित गरिनेछ।

२. एआईद्वारा सिर्जित सामग्रीको जिम्मेवारी सम्बन्धित व्यक्ति, सम्पादक र संस्थाले लिइनेछ।

३. एआईको प्रयोग भएको सामग्रीमा यसको स्पष्ट जानकारी दिइनेछ।

ख. श्रम, शिक्षा, सिप र सचेतना सम्बन्धमा

४. एआई प्रयोग गर्न पत्रकारहरूको सिप र क्षमता बढाइनेछ र यसबाट रोजगारीमा असर नपर्ने तर्फ विशेष ध्यान दिइने छ।

५. एआईको प्रयोग गर्दा कसैको प्रतिलिपि अधिकार उलङ्घन नहुने तर्फ सतर्कता अपनाइने छ।

६. एआईको नैतिक र जिम्मेवार प्रयोगका लागि पैरवीकर्ताको रुपमा नेतृत्वदायी भूमिका खेलिने छ।

ग. सावधानी र गुनासो सम्बन्धमा

७. व्यक्तिगत गोपनीयता, चरित्र, अश्लील, संवेदनशील, निजी वा सुरक्षासम्बन्धी सूचना प्रवाह गर्दा प्रचलित कानुनको पालनामा विशेष सावधानी अपनाइनेछ।

८. भ्रम सिर्जना गर्ने, पक्षपातपूर्ण वा झुटा जानकारी प्रवाह गर्नेगरी एआईको प्रयोग गरिने छैन।