आफ्ना सेवा लिएका प्रत्येक टीभीलाई डेस्कटप कम्प्युटरमा परिणत गर्दै जियो प्लेटफर्म्स

काठमाडौं ।

भारतीय उद्योग समूह रिलायन्स इन्डस्ट्रीजको डिजिटल शाखा जियो प्लेटफर्म्सले सेट–टप बक्स प्रयोगकर्ताहरूका लागि भर्चुअल डेस्कटप सेवा सुरु गरेको छ।

यसले भारतका सबैभन्दा धनी व्यक्ति तथा रिलायन्सका अध्यक्ष मुकेश अम्बानीले संसारको सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको देश भारतमा लाखौँ टिभीलाई कम्प्युटरमा रूपान्तरण गर्ने लक्ष्य लिएका छन् भन्ने बुझ्न सकिन्छ।

जियोपीसी नाम दिइएको यो सेवा जियोको सेट–टप बक्समार्फत क्लाउडमा आधारित कम्प्युटर अनुभव प्रदान गर्छ। यो बक्स जियोको होम ब्रडब्यान्ड सेवासँग निःशुल्क आउने वा छुट्टै किन्दा ५,४९९ रुपैयाँ (६४ डलर) पर्छ।

टेकक्रञ्चका अनुसार हाल यो सेवा निशुल्क परीक्षणमा उपलब्ध छ र प्रतीक्षा सूचीमार्फत प्रयोग गर्न सकिन्छ। प्रयोगकर्ताले निमन्त्रणा पाएपछि खाता सेटअप गरी टिभीमा कीबोर्ड र माउस जोडेर भर्चुअल डेस्कटप चलाउन सक्छन्।

हाल यस सेवामा केही सीमितता छन्। जस्तै, क्यामरा र प्रिन्टरजस्ता बाह्य उपकरणको समर्थन छैन। सेवा अन्तर्गत प्रि–इन्स्टल गरिएको ओपन सोर्स सफ्टवेयर लिब्रअफिस मात्र चलाउन सकिन्छ। माइक्रोसफ्ट अफिस प्रयोग गर्न चाहनेहरूले ब्राउजरमार्फत पहुँच लिनुपर्छ।

यी सीमाहरु रहे पनि अम्बानीको जियोपीसी योजना कागजमा भने आकर्षक देखिन्छ।

काउन्टरपोइन्टका अनुसन्धान निर्देशक तरुण पाठकले भने, “जियोपीसी रिलायन्सका लागि आफ्नो प्रयोगकर्ता संख्या अझै बढाउने निकै प्रभावकारी उपाय हो।” जियोसँग हालै ४८८ मिलियनभन्दा धेरै प्रयोगकर्ता छन्।

पाठकका अनुसार भारतका करिब ७० प्रतिशत घरमा टिभी भए पनि १५ प्रतिशतसँग मात्र कम्प्युटर छन्। तर जियोले यस अवधारणालाई प्रभावकारी रूपमा बुझाउन र प्रचार गर्न मेहनत गर्नुपर्ने देखिन्छ। “मानिसहरूलाई सेट–टप बक्सको माध्यमबाट टिभीमा पनि कम्प्युटर प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा बुझाउनुपर्नेछ,” उनले भने।

सरकारी तथ्यांकअनुसार भारतमा सक्रिय पे–टीभी सेट–टप बक्स प्रयोगकर्ता संख्या करिब ५७ मिलियन छ। तर इन्टरनेटमा आधारित सेवा रोज्नेहरू बढ्दै जाँदा परम्परागत डाइरेक्ट–टु–होम (डीटीएच) टिभी बजार खुम्चिँदो छ। मार्चसम्मको तथ्यांकअनुसार सक्रिय डीटीएच ग्राहक संख्या वार्षिक रूपमा ८ प्रतिशतले घटेको छ।

साइबरमिडिया रिसर्च (सीएमआर) अन्तर्गत इण्डस्ट्री रिसर्च ग्रुप (आईआरजी) का उपाध्यक्ष प्रभु रामले भने, “जियोपीसीको माध्यमबाट जियोलाई ग्रामीण र न्यून–आय भएका वर्गमा अझ धेरै सेट–टप बक्स प्रयोगकर्ता थप्ने अवसर छ।”

“विशेष गरी इन्टरनेट पहुँचको अभाव र डिजिटल साक्षरता जस्ता समस्याहरू हल गर्ने र सुरुवाती प्रयोगकर्ताबाट बाहिर गएर कम सेवामा पुग्ने समुदायलाई सेवा दिन सक्ने क्षमतामा यसको सम्भावित पहुँच व्यापक भए पनि सफलताको मुख्य पक्ष कार्यान्वयनमै निर्भर हुनेछ,” उनले थपे।

आईडीसीका अनुसार, २०२५ को पहिलो त्रैमासमा भारतको समग्र पर्सनल कम्प्युटर बजारले वार्षिक रूपमा ८ प्रतिशतभन्दा बढी वृद्धि गर्दै ३.३ मिलियन युनिट शिपमेन्ट पुर्‍याएको छ — यो सातौं लगातार त्रैमासिक वृद्धि हो।

तर भारतमा कम्प्युटरको पहुँच अझै पनि अमेरिका र चीनजस्ता मुख्य बजारभन्दा निकै कम छ। यसको मुख्य कारण सीमित खर्च गर्ने क्षमता र स्मार्टफोनको व्यापक प्रयोगलाई मानिएको टेकक्रञ्चले उल्लेख गरेको छ।