आफ्ना सरकारी निकायमा चिनियाँ एआईमाथि प्रतिबन्ध लगाउने विधेयक संसदमा प्रस्तुत गर्दै अमेरिका

काठमाडौं ।

अमेरिकी सांसदहरूको एकदलीय समूहले “नो एडभर्सरियल एआई एक्ट” नामक नयाँ विधेयक संसदको दुवै सदनमा प्रस्तुत गर्ने तयारी गरेको छ। यसले चिनियाँ कम्पनीहरूले विकास गरेका कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) मोडेलहरूको प्रयोगलाई अमेरिकी कार्यकारी निकायहरूमा प्रतिबन्ध लगाउनेछ। यसमा चीनको डीपसिक कम्पनी पनि समावेश छ।

यो कदम रोयटर्सको एउटा रिपोर्टपछि आएको हो, जसमा एक वरिष्ठ अमेरिकी अधिकारीले डीपसिकले चीनको सैन्य र गुप्तचर गतिविधिमा सहयोग गरिरहेको र कम्पनीले एनभिडियाका धेरैजसो चिपहरूमा पहुँच पाएको निष्कर्ष निकालेका थिए।

डीपसिकले जनवरीमा अमेरिकाको च्याटजीपीटीजस्ता मोडेलसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने एआई मोडेल निकै कम लागतमा विकास गरेको दावी गरेको थियो। त्यसयता, केही अमेरिकी कम्पनी र सरकारी निकायहरूले डाटा सुरक्षाको चिन्ताका कारण डीपसिक को प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका छन्। डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनले डीपसिकलाई अमेरिकी सरकारी उपकरणहरूमा प्रतिबन्ध लगाउने बारे पनि विचार गरिरहेको छ।

बुधबार यो विधेयक प्रतिनिधिसभामा मिशिगनका रिपब्लिकन सांसद जोन मुलेनार (जो चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीसम्बन्धी विशेष समितिका अध्यक्ष हुन्) र इलिनोइसका डेमोक्र्याट सांसद राजा कृष्णमूर्ती (सो समितिका वरिष्ठ सदस्य) ले प्रस्तुत गरेका हुन्।

यस विधेयकले चीनका साथै रुस, इरान, र उत्तर कोरियामा बनेका सबै एआई मोडेललाई अमेरिकी कार्यकारी निकायहरूले प्रयोग गर्न निषेध गर्ने स्थायी कानुनी व्यवस्था गर्नेछ।

विधेयकअनुसार फेडरल अक्विजिशन सेक्युरिटी काउन्सिलले ती देशहरूमा विकसित भएका एआई मोडेलहरूको सूची तयार गर्ने र नियमित रूपमा अद्यावधिक गर्नुपर्नेछ।

सरकारी निकायहरूले ती सूचीमा परेका एआई मोडेलहरू प्रयोग गर्न सक्दैनन्, जबसम्म त्यसका लागि अमेरिकी संसद वा अफिस अफ म्यानेजमेन्ट एण्ड बजेटबाट अनुसन्धान वा विशेष उद्देश्यको छुट प्राप्त नगरिएको हो।

विधेयकमा यदि कुनै कम्पनीले उसमा विदेशी शत्रु राष्ट्रको नियन्त्रण छैन भन्ने प्रमाण दिन सकेमा त्यसलाई सूचीबाट हटाउन सकिन्छ भन्ने प्रावधान पनि छ।

सांसद मुलेनार ले भनेका छन्, “अमेरिकाले कडा सन्देश दिनुपर्छ: शत्रु एआई प्रणालीलाई हाम्रो सरकारभित्र काम गर्ने अधिकार छैन। यस कानुनले संवेदनशील नेटवर्कहरूमा यस्ता प्रणालीलाई निषेध गर्ने स्थायी सुरक्षा बनाउँछ।”

प्रतिनिधिसभामा यो विधेयकलाई न्यूयोर्कका डेमोक्र्याट सांसद रिची टोरेस र इलिनोइसका रिपब्लिकन सांसद ड्यारेन लाहुड ले समर्थन गरेका छन्। अमेरिकी सिनेटमा यसलाई फ्लोरिडाका रिपब्लिकन सिनेटर रिक स्कट र मिशिगनका डेमोक्र्याट सिनेटर गेरी पीटर्सले अगाडि बढाउनेछन्।