सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्ध लाग्ने भएपछि उपाय खोज्दै अस्ट्रेलिया किशोर किशोरी

काठमाडौं ।

१३ वर्षीया ज्यास्मिन एल्किनले अष्ट्रेलियाले सामाजिक सञ्जालमा १६ वर्षमुनिका बालबालिकालाई प्रतिबन्ध लगाउन प्रयोग गर्न सक्ने उमेर जाँच्ने सफ्टवेयर परीक्षण गर्दा केही सफ्टवेयरले व्यक्तिको उमेर महिनासम्म ठ्याक्कै पहिचान गर्न सक्ने देखेपछि उनी चकित भइन्। तर पनि उनले यसको प्रभावकारितामा शंका व्यक्त गरिन्।

“मानिसहरूले सधैं यसलाई छल्ने उपाय फेला पार्नेछन्,” पर्थ निवासी यी स्कूल छात्राले भनिन्, जसले मे महिनामा करिब ३० जना विद्यार्थीहरूसँग मिलेर पाँचवटा फोटो-आधारित उमेर अनुमान गर्ने सफ्टवेयर परीक्षण गरेकी थिइन्। “तपाईंले दाजु–बहिनीको फोटो प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। यसमा खासै गर्न सकिने केही छैन।”

एल्किनको भनाइ नै बालसुरक्षा अभियन्ता, प्रविधि कम्पनीहरू, र परीक्षण आयोजना गर्नेहरूको चिन्ता हो — अष्ट्रेलियाले जुन प्रविधिको भरमा १६ वर्षमुनिका लागि विश्वकै पहिलो राष्ट्रिय सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्ध लागू गर्ने आशा गरेको छ, त्यो सफ्टवेयर काम त गर्छ, तर किशोर–किशोरीहरूले सजिलै जुक्ति निकाली छल्न सक्छन्।

यो वर्षको डिसेम्बरदेखि फेसबुक, इन्स्टाग्राम, स्न्यापच्याट र टिकटकजस्ता सामाजिक सञ्जाल कम्पनीहरूले १६ वर्षमुनिका प्रयोगकर्तालाई रोक्न “उचित कदम” नचाले साढे ४९ मिलियन अस्ट्रेलियन डलरसम्मको जरिवाना भोग्नुपर्नेछ। यस कानूनले किशोरहरूको मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्य जोगाउने प्रयास गरेको दावी गरिएको छ।

यी प्लेटफर्महरूले अहिले पनि खाताका लागि कम्तीमा १३ वर्ष उमेर हुनुपर्ने बताउँदै आएका छन्।

तर यो प्रतिबन्ध कत्तिको प्रभावकारी हुन्छ भन्ने कुरा न केवल विश्वका ठूला कम्पनीहरू, तर तिनलाई नियन्त्रण गर्न चाहने सरकारहरूका लागि पनि महत्वपूर्ण नतिजा दिने लाइभसाइन्सले उल्लेख गरेको छ।

हालै, बेलायत, फ्रान्स, र सिंगापुर जस्ता देशहरूले पनि किशोरहरूलाई सामाजिक सञ्जालबाट टाढा राख्न प्रयास गरिरहेका छन्। अमेरिकाका फ्लोरिडा जस्ता राज्यहरूले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको कानूनमै चुनौती दिँदै प्रतिबन्ध प्रस्ताव गरिरहेका छन्।