अष्ट्रेलियाली अनुसन्धानकर्ताहरूद्वारा मस्तिष्क तरंगहरूलाई शब्दमा परिणत गर्ने एआई मोडेलको विकास

Technology Khabar ४ असार २०८२, बुधबार

काठमाडौं ।

अष्ट्रेलियाली वैज्ञानिकहरूले एक आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) प्रणाली विकास गरिरहेका छन् जसले ब्रेनवेभ्स (मस्तिष्क तरंगहरू) लाई टेक्स्टमा डिकोड गर्दछ। सरल भाषामा भन्नुपर्दा ब्रेनवेभ्स (मस्तिष्क तरंगहरू) बाट विचारहरूमा रुपान्तरण गर्दछ।

डाक्टरहरूले मस्तिष्क अवस्थाहरूको निदान गर्न इलेक्ट्रोएन्सेफालोग्राम (ईईजी) प्रयोग गर्दछन् भने सिड्नीको युनिभर्सिटी अफ टेक्नोलोजी (यूटीएस) का अनुसन्धानकर्ताहरूले यसलाई विचारहरू पढ्न प्रयोग गरिरहेका छन्।

पीएचडी विद्यार्थीहरू चाल्र्स (जिन्झाउ) झोउ र उनका पर्यवेक्षकहरू चिन–टेङ लिन र डा. लियोङद्वारा विकसित एआई मोडेलले ईईजीबाट मस्तिष्क संकेतहरूलाई विशिष्ट शब्दहरूमा अनुवाद गर्न डीप लर्निङ्ग प्रयोग गरेका छन्।

डा. लियोङले १२८–इलेक्ट्रोड ईईजी क्याप लगाएर एक शब्द पनि उच्चारण नगरेको तर एआई मोडेलले “म खुसीले उफ्रि रहेको छु, यो केवल म हुँ” भन्ने परिणाम प्रदान गरेको उल्लेख गरिएको छ।

हाल, एआई मोडेललाई प्रत्येक शब्द पहिचान गर्ने प्रक्रियालाई सरल बनाउन शब्द र वाक्यहरूको सानो सेटमा तालिम दिइएको एबीसी न्यूजले रिपोर्ट गरेको छ।

विभिन्न मस्तिष्क स्रोतहरूबाट संकेतहरू स्कल्स सर्फेस (खोपडीको सतह) मा ओभरल्याप हुने भएकोले एआईको प्रयोग नोइज (आवाज) लाई फिल्टर गर्न र ब्रेन सिग्नल्स (मस्तिष्क संकेतहरू) लाई स्पष्ट पार्न प्रयोग गरिने उनले थप उल्लेख गरे।

इलन मस्कको न्यूरालिङ्क समान चीज उत्पादन गर्नका लागि परिचित रहेको छ भने सिड्नीका वैज्ञानिकहरूको अनुसन्धान नन्–इन्भेजिभ प्रकृतिको भएको जनाइएको छ।

“हामी नन्–इन्भेजिभको साथ धेरै सटीक हुन सक्दैनौं, तपाईं यसलाई वास्तवमा शब्दहरू डिकोड गर्ने मस्तिष्कको त्यस भागमा राख्न सक्नुहुन्न” लिनले भने।

स्ट्रोक रिह्याबिलिटेसन, अटिजममा स्पीच थेरापी, र पक्षाघातका बिरामीहरूको लागि सञ्चार पुनर्स्थापनाको लागि यस प्रविधिको विशाल प्रभाव हुने उल्लेख गरिएको छ।

एआई र मानव मस्तिष्कः

विश्वभरि, वैज्ञानिकहरूले प्रभावशाली नतिजाहरू उत्पादन गर्न ईईजी र एआईलाई संयोजन गर्दै आएका छन्। अप्रिलमा, मास जनरल ब्रिघमका अनुसन्धानकर्ताहरूले वर्षौं अगाडि नै बिरामीहरूमा मस्तिष्क गिरावटको भविष्यवाणी गर्न सक्ने एआई उपकरण प्रदर्शन गरेका थिए।

एआई टुल (उपकरण) ले भविष्यवाणी गर्न ईईजी प्रयोग गरेर निद्राको समयमा मस्तिष्क गतिविधिमा हुने सूक्ष्म परिवर्तनहरूको विश्लेषण गर्दछ। एउटा अध्ययनको क्रममा, यसले अन्ततः संज्ञानात्मक गिरावट अनुभव गर्ने ८५ प्रतिशत व्यक्तिहरूलाई सही रूपमा फ्ल्याग गरेको र जसको समग्र शुद्धता ७७ प्रतिशत भएको एनडीटिभीले रिपोर्ट गरेको छ।

प्रकाशित: ४ असार २०८२, बुधबार

तपाइको प्रतिक्रिया