सुरक्षण मुद्रण केन्द्रको खर्च २ अर्ब ८२ करोड, उपयोगिता शून्य

काठमाडौं ।

सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको सुरक्षण मुद्रण केन्द्रको लागि खरिद भएका २ अर्ब ८२ करोड ६ लाख ३१ हजार बराबरका मेशिन उपकरणहरु उपयोगमा नआएको पाइएको छ।

महालेखापरीक्षकको कार्यालयले जारी गरेको यस वर्षसम्मको प्रतिवेदन अनुसार सुरक्षण मुद्रण केन्द्र, विकास समिति (गठन) आदेश, २०७३ बमोजिम यस केन्द्रको स्थापना भएको हो। सुरक्षण मुद्रणसम्बन्धी नीति, योजना, बजेट तथा कार्यक्रम स्वीकृत गर्ने, राहदानी, हुलाक टिकट, अन्तःशुल्क स्टिकर, बैङ्क नोट, स्मार्ट कार्ड, चेक बुक आदिको मुद्रणको लागि सुरक्षण प्रेसको स्थापना गरी सञ्चालन गर्ने काम यस केन्द्रलाई तोकिएको छ।

प्रतिवेदन अनुसार केन्द्रले बहुवर्षीय योजनासम्बन्धी स्वीकृति प्राप्त नगरी २०७९।८० सम्म रु.२ अर्ब ८२ करोड ६ लाख ३१ हजार खर्च गरेको छ भने यो वर्ष सो कार्यको लागि बजेट विनियोजन भएको छैन। खरिद भएका मेसिन/उपकरणको उपयोग हुन नसकेको भन्दै तिनीहरुको उपयोग हुने व्यवस्था मिलाउन महालेखाले सुझाव दिएको छ।

उपकरण खरिद तथा उपयोग सार्वजनिक खरिद नियमावली, २०६४ को नियम ७ बमोजिम एक वर्षभन्दा बढी अवधिसम्म सञ्चालन हुने योजनाको लागि खरिद गुरुयोजना तयार गर्नुपर्ने व्यवस्था छ।

केन्द्रले सुरक्षण मुद्रण छापाखाना स्थापना गर्न रु. ३३ अर्ब २ करोडको लागत अनुमान तयार गरी भवन निर्माण र मेसिन/उपकरण खरिदमा २०७७।७८ देखि २०७९ । ८० सम्मको लागि बहुवर्षीय योजनाको स्वीकृत माग गरेकोमा २०७७ । ३ । २२ मा थप छलफल गर्नुपर्ने गरी मन्त्रीस्तरीय निर्णय भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।

सार्वजनिक खरिद नियमावली, २०६४ को नियम १११ मा सार्वजनिक निकायले खरिद सम्झौता कार्यान्वयन गर्दा सम्झौता कार्यान्वयनसम्बन्धी कार्ययोजना र कार्यतालिका तयार गर्ने तथा आवश्यकतानुसार कार्यान्वयन टोली गठन गर्नुपर्ने व्यवस्था छ।

प्रतिवेदन भन्छ, ‘केन्द्रले यो वर्षसम्म न्यून भोल्टेज प्रणालीको स्तरोन्नति, अन्तःशुल्क टिकट छपाइ, वेभ अफसेट मेसिन खरिद, बहुउद्देश्यीय भवन लगायतका ७ कार्यको लागि २०७८ । ७९ र २०७९ । ८० मा रु.१ अर्ब ५१ करोड ८७ लाख २६ हजारको ठेक्का व्यवस्था गरेकोमा २०७९ । ८० सम्म रु.८६ करोड १६ लाख २३ हजार खर्च भएको छ।’

यसप्रकार काम अधुरो रहेका योजनाको लागि बजेट विनियोजन गरेको नदेखिएको भन्दै खरिद भएका उपकरणको उचित व्यवस्थापन गर्नुपर्ने महालेखाको सुझाव छ।

यसैगरी केन्द्रले ४३ करोड ३२ लाख थान अन्तःशुल्क स्टिकर छपाइ गर्न एक आपूर्तिकर्तासँग १५० दिनभित्र कार्यसम्पन्न गर्ने गरी २०७९।२।२३ मा रु.३८ करोड ६७ लाख ६५ हजारको खरिद सम्झौता गरी रु. ६ करोड ८४ लाख ४६ हजार पेस्की उपलब्ध गराएकोमा २०८१ आषाढ मसान्तसम्म उक्त खरिद सम्झौताको म्याद समाप्त भएको ८ महिना ९ दिन व्यतीत भइसके तापनि कार्य सम्पन्न नभएको पाइएको छ।