ट्रम्पको कर नीतिमा चीनले असहमति जनाएपछि टिकटक बेच्ने प्रक्रिया तत्काललाई स्थगित

काठमाडौं ।

अमेरिकी कम्पनीलाई टिकटकका सम्पत्ति बिक्री गर्ने सम्झौता हाललाई रोकिएको छ । चिनियाँ सरकारले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यसै साता घोषणा गरेका पारस्परिक महसुलबारे असहमति जनाएपछि यस्तो निर्णय लिइएको दुई जानकार स्रोतहरूले बताएका छन्।

ट्रम्पले शुक्रबार बाइटडान्सलाई अमेरिकी टिकटक सम्पत्ति कुनै चिनियाँबाहेकको स्वामित्वमा बिक्री गर्न वा प्रतिबन्धको सामना गर्न ७५ दिनको म्याद थपेका थिए। उक्त प्रतिबन्ध सन् २०२४ को कानुनअनुसार जनवरीमा लागू हुने तय भएको थियो।

एक स्रोतका अनुसार बुधबारसम्म सम्झौताको ढाँचा धेरै हदसम्म तय भइसकेको थियो। सम्झौताअनुसार टिकटकको अमेरिकी कारोबारलाई छुट्टै अमेरिकी कम्पनीमा रूपान्तरण गरिने थियो, जसमा अमेरिकी लगानीकर्ताहरूको बहुमत स्वामित्व र सञ्चालन हुने थियो। बाइटडान्सको स्वामित्व २० प्रतिशत भन्दा कम रहने बताइएको थियो।

स्रोतअनुसार सम्झौता हालका लगानीकर्ता, नयाँ लगानीकर्ता बाइटडान्स र अमेरिकी सरकार सबैले अनुमोदन गरिसकेका थिए।

तर बाइटडान्सले शनिबार बिहान एउटा विज्ञप्तिमा भन्यो, “हामी अमेरिकी सरकारसँग अझै छलफलमा छौँ, तर अहिलेसम्म कुनै सहमति भइसकेको छैन, र धेरै महत्वपूर्ण विषयहरूमा दुवै पक्षबीच मतभेद छन्।”

“चिनियाँ कानुनअनुसार, कुनै पनि सम्झौता सम्बन्धित समीक्षा प्रक्रियामा पर्नैपर्छ,” वीच्याटमा पोस्ट गरिएको कम्पनीको विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

वासिङ्टनस्थित चिनियाँ दूतावासले टिकटक सम्झौता सम्बन्धी सोधिएको प्रश्नमा एक वक्तव्य जारी गर्दै भन्यो, “चीनले टिकटक का विषयमा पटकपटक आफ्नो धारणा स्पष्ट पारेको छ। चीन सधैं व्यवसायहरूको वैध अधिकार र हितको सम्मान गर्छ र बजार अर्थतन्त्रको आधारभूत सिद्धान्त उल्लंघन गर्ने अभ्यासको विरोध गर्छ।”

द एसोसियटेड प्रेसले चीनको असहमतिको खबर पहिलोपटक सार्वजनिक गरेको हो।

“सम्झौतामा सबै आवश्यक स्वीकृतिहरू सुनिश्चित गर्न अझै केही काम बाँकी छ,” ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेख्दै जनवरीमा तोकिएको र शनिबार सकिने म्याद थपिएको बारे स्पष्ट पारे। उनले थपे, “हामी चीनसँग इमान्दारिताका साथ काम जारी राख्ने आशा गर्छौं, तर उनीहरू हाम्रो पारस्परिक महसुलबाट धेरै खुशी छैनन् भन्ने बुझिएको छ।”

चीनले अहिले अमेरिकी बजारमा पठाइने वस्तुहरूमा ५४ प्रतिशत महसुल सामना गर्नुपरेको छ। ट्रम्पले यसै साता ३४ प्रतिशत थप महसुल घोषणा गरेपछि चीनले शुक्रबार प्रतिकार स्वरूप कदम चालेको हो। ट्रम्पले बाइटडान्ससँग सम्झौता सफल बनाउन सकिने हो भने चीनमाथिको महसुल घटाउने इच्छा व्यक्त गरेका छन्। टिकटक अहिले १७ करोड अमेरिकी प्रयोगकर्ताहरूले प्रयोग गर्दै आएका छन्।

ट्रम्पले आफ्नो प्रशासन सम्भावित टिकटक सम्झौतासम्बन्धी चार वटा छुट्टाछुट्टै समूहसँग सम्पर्कमा रहेको तर ती समूहहरूको पहिचान भने नखुलाइएको बताएका छन्।

टिकटकको अमेरिकी कारोबार बिक्रीसम्बन्धी कुनै पनि सम्झौताका लागि सबैभन्दा ठूलो अवरोध चिनियाँ सरकारको स्वीकृति हो। चीनले अहिलेसम्म सार्वजनिक रूपमा बिक्रीको अनुमति दिने कुनै प्रतिबद्धता जनाइसकेको छैन, र ट्रम्पका पछिल्ला भनाइहरूले चीनको नयाँ असहमति झल्काउँछ।

“हामी टिकटक र चीनसँग मिलेर सम्झौता सम्पन्न गर्न चाहन्छौँ,” ट्रम्पले शुक्रबार लेखेका छन्। “हामी टिकटकलाई ‘अँध्यारो’मा जान दिन चाहँदैनौँ,” उनले थपे।

कांग्रेसले गत वर्ष यो कदमलाई दुई पार्टीको व्यापक समर्थनसहित पारित गरेको थियो। सांसदहरूले चिनियाँ सरकारले टिकटक प्रयोग गरेर अमेरिकीहरूलाई जासुसी गर्ने र गोप्य प्रभाव अभियान चलाउने जोखिम रहेको बताएका थिए। त्यसबेला डेमोक्र्याट राष्ट्रपति जो बाइडनले यसलाई कानुनका रूपमा हस्ताक्षर गरेका थिए।

केही सांसदहरूले ट्रम्पले यो कानुन कार्यान्वयन गर्नुपर्ने बताएका छन् जसअनुसार बाइटडान्सले अमेरिकी सम्पत्ति बिक्री नगरेसम्म टिकटकले जनवरी १९ पछि सञ्चालन गर्न नपाउने थियो। ट्रम्पले जनवरी २० मा दोस्रो कार्यकाल सुरु गरेपछि उक्त प्रतिबन्ध लागू नगर्ने निर्णय गरेका थिए।

जनवरीमा अमेरिकी न्याय मन्त्रालयले एप्पल र गुगललाई यो कानुन लागू नगर्ने बताएको थियो, जसपछि दुबै कम्पनीले नयाँ डाउनलोडका लागि टिकटक पुनः उपलब्ध गराएका थिए।

नयाँ ट्रम्प आदेशले सम्झौताका लागि जुन महिनाको मध्यसम्मको समयसीमा तोक्ने रोयटर्सले उल्लेख गरेको  छ।

टिकटकको भविष्यबारे ह्वाइट हाउसको नेतृत्वमा भइरहेका वार्ताहरू बाइटडान्समा लगानी गरेका प्रमुख गैर-चिनियाँ लगानीकर्ताहरूले आफ्नो हिस्सेदारी बढाउने र टिकटकको अमेरिकी कारोबार अधिग्रहण गर्ने योजनामा केन्द्रित भइरहेको छ।