नासाले चन्द्रमामा पहिलो पटक जीपीएस प्रयोग गर्यो

काठमाडौं ।

नासाले पहिलो पटक चन्द्रमाको सतहमा जीपीएस नेभिगेसन सफलतापूर्वक प्रयोग गरेको छ। इटालियन स्पेस एजेन्सी पनि संलग्न रहेको यो प्रदर्शन (डेमोन्सट्रेसन)ले चन्द्रमाको सतहमा अन्वेषण र खोजको लागि नयाँ युगको संकेत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

यो प्रयोगमा ग्लोबल नेभिगेसन स्याटेलाइट सिस्टम (जीएनएसएस) प्रयोग गरेर ३६२,००० किलोमिटर (२२५,००० माइल) टाढाबाट पृथ्वीमा आधारित संकेतहरू सफलतापूर्वक प्राप्त र ट्र्याक गर्ने काम समावेश रहेको बताइएको छ।

“पृथ्वीमा हामी स्मार्टफोनदेखि हवाईजहाजसम्म सबै कुरामा नेभिगेट गर्न जीएनएसएस संकेतहरू प्रयोग गर्न सक्छौं” भनि नासाको स्पेक कम्युनिकेसन्स एण्ड नेभिगेसन (स्क्यान–एससीएएन) कार्यक्रमका उप–सहयोगी प्रशासक केभिन कोगिन्सले बताएका छन्।

“अब, लुजीआरई ले हामीलाई चन्द्रमामा जीएनएसएस संकेतहरू सफलतापूर्वक प्राप्त गर्न र ट्र्याक गर्न सक्छौं भनेर देखाएको छ। यो चन्द्रमाको नेभिगेसनको लागि धेरै रोमाञ्चक खोज हो, र हामी भविष्यका मिसनहरूको लागि यो क्षमताको लाभ उठाउने आशा गर्छौं” भनि उनले उल्लेख गरेको बताइएको छ।

लुनार जीएनएसएस रिसीभर एक्सपेरिमेन्ट (लुजीआरई) मा फायरफ्लाइ एयरोस्पेसको लुनार ल्यान्डर ‘ब्लू घोस्ट’ प्रयोग गरिएको बताइएको छ जुन चन्द्रमाको सतहमा अवतरण गरेपछि सफलतापूर्वक पुग्ने पहिलो व्यावसायिक यान बनेको उल्लेख गरिएको छ।

थप डाटा सङ्कलन गर्न र चन्द्रमाको पहिलो उन्नत नेभिगेसन प्रणालीलाई थप विकास गर्ने प्रयासमा जीपीएस सञ्चालन आगामी दुई हप्तासम्म जारी रहने बताइएको छ।

नासाले आफ्नो आगामी आर्टेमिस मिसनहरूको लागि यो प्रविधि प्रयोग गर्ने आशा राखेको छ, जसले ५० वर्षभन्दा बढी समयपछि पहिलो पटक अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई चन्द्रमामा फर्काउने प्रयास गर्नेछ।

जीपीएस प्रस्तुत गर्नुको साथै नासाले अन्तरिक्ष यात्रीहरू, अन्तरिक्ष यान र उपग्रहहरूले चन्द्रमामा प्रयोग गर्नको लागि समयको नयाँ मानक सिर्जना गर्न काम गरिरहेको बताइएको छ।

कोअर्डिनेटेड लुनार टाइम (एलटीसी) ले पृथ्वी–आधारित टाइम–किपिङ र चन्द्रमा बीचको असमानतालाई सम्बोधन गर्ने लक्ष्य राखेको बताइएको छ भने चन्द्रमामा एक दिन भने २९.५ अर्थ डे वा पृथ्वीको दिन हुने उल्लेख गरिएको छ।

त्यसैगरी गुरुत्वाकर्षण बल फरक हुनुको अर्थ पृथ्वी–आधारित घडीहरूले प्रति अर्थ डे (पृथ्वीको दिन) ५८.७ माइक्रोसेकेन्ड गुमाउने देखिन्छ भनि उल्लखे गरिएको छ।

“चन्द्रमामा रहेको आणविक घडीले पृथ्वीको घडी भन्दा फरक दरमा टिक गर्नेछ” नासाका शीर्ष सञ्चार र नेभिगेसन अधिकारी केभिन कोगिन्सले गत वर्ष भनेका थिए।

“यो अर्थपूर्ण छ कि जब तपाईं अर्को पिण्डमा जानुहुन्छ, जस्तै चन्द्रमा वा मंगल ग्रहमा, प्रत्येकको आफ्नै मुटुको धड्कन हुन्छ” भनि बताएको इन्डिपेन्डेन्टले उल्लखे गरेको छ।