पछिल्लो आइस एजपछि समुद्र सतह १२५ फिट माथि उठ्यो, के हामी गम्भीर हुनुपर्ने बेला आएको हो?

काठमाडौं ।

हालै समुद्र मुनिबाट संकलित नमुनाहरूले अन्तिम आईस एज हिमयुगपछि विश्वव्यापी समुद्री सतहमा कति परिवर्तन आएको थियो भन्ने खुलासा गरेका छन्।

उत्तर अमेरिका, एन्टार्कटिका र युरोपका हिमनदीहरू पग्लिएपछि अन्तिम आईस एजपछि तापक्रम बढ्दै जाँदा समुद्री सतह द्रुत रूपमा बढ्यो। तर, अनुसन्धानकर्ताहरूसँग यस अवधिको भरपर्दो भूगर्भीय डाटा नभएकाले समुद्री सतह कति उचालियो भन्ने अज्ञात थियो।

अब नयाँ भूगर्भीय डाटाले समुद्री सतह अन्तिम हिमयुगको अन्त्यपछि ११,००० देखि ३,००० वर्षको बीचमा लगभग १२५ फिट (३८ मिटर) ले बढेको देखाएको छ। मार्च १९ मा पत्रिका ‘नेचर’ मा प्रकाशित अध्ययन अनुसार, आजको जलवायु परिवर्तनको कारणले विश्वका आइस शीट अर्थात् हिउँका बाक्ला पत्रहरूले कसरी प्रतिक्रिया दिन्छन् भन्ने विषयमा वैज्ञानिक र नीतिनिर्माताहरूलाई यो खोजले सहयोग गर्न सक्ने लाइभसाइन्सले उल्लेख गरेको छ।

यी रेकर्डहरू प्राप्त गर्न, वैज्ञानिकहरूको एक अन्तर्राष्ट्रिय टोलीले बेलायतलाई मुख्य भूमि युरोपसँग जोड्ने “डगरल्याण्ड” नामक स्थल पुललाई समेट्ने उत्तर सागरको तुलनात्मक रूप मा उबडखाबड क्षेत्रलाई रोज्यो। अनुसन्धानकर्ताहरूले समुद्र मुनिबाट पीट (आंशिक रूपमा विघटित वनस्पति पदार्थ) को नमुना ड्रिल गरे।

अन्तिम हिमयुगको समयमा डगरल्याण्ड तटीय मार्शल्यान्डहरूको घर थियो, तर समुद्री सतह बढ्दै जाँदा बढ्दो पानी र समुद्री पिँधमा थिग्रिएका गेगरहरुले मार्शहरूलाई डुबायो र कम्प्रेस गर्‍यो। टोलीले समुद्री सतह कसरी परिवर्तन भयो भन्ने पत्ता लगाउन जमेका माटाका पत्रमा विभिन्न तत्वहरू र सूक्ष्म एल्गी अर्थात् लेउका प्रकारहरूको विश्लेषण गर्‍यो।

कुल मिलाएर, अन्तिम हिमयुगको अन्त्यपछि ८,००० वर्षको अवधिमा समुद्री सतह लगभग १२५ फिटले बढ्यो। यस वृद्धिको अधिकांश भाग दुई चरणमा भयो। पहिलो चरण लगभग १०,३०० वर्ष पहिले भएको थियो र यो पूर्ण रूपमा पग्लिएको पानीको वृद्धिका कारण थियो। दोस्रो चरण लगभग ८,३०० वर्ष पहिले आएको थियो, जसलाई आइस मेल्ट र पग्लिरहेका हिमनदीहरू माथिको तालहरूबाट पानीको आगमनले प्रेरित गर्‍यो।

लाइभसाइन्सका अनुसार समुद्री सतह बढ्ने दरहरू प्रति वर्ष ०.४ इन्च (१० मिलिमिटर) भन्दा बढी, वा करिब एक शताब्दीमा ४० इन्च (१ मिटर) मा पुगे। सन्दर्भको लागि अन्तरसरकारी प्यानल अन क्लाइमेट चेञ्ज (आईपीसीसी) का अनुसार समुद्री सतह हाल ०.१ देखि ०.२ इन्च (३ देखि ४ मिलिमिटर) प्रति वर्षको दरले बढ्दै छ र शताब्दीको अन्त्यसम्ममा ०.२ देखि ०.४ इन्च (४ देखि ९ मिलिमिटर) प्रति वर्षको बीचमा वृद्धि हुने सम्भावना रहेको छ।

“अवश्य पनि, समुद्री सतह बढ्दाका परिणामहरू अब धेरै ठूलो छन् किनकि जनसंख्याको वृद्धिसँगै हालको संरचना, शहरहरू र आर्थिक गतिविधिहरू भविष्यमा जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरू प्रति संवेदनशील क्षेत्रहरूमा अवस्थित छन्,” अध्ययनकी सह-लेखक र बेलायतको शेफिल्ड विश्वविद्यालयको भूगोल र योजना विद्यालयकी अनुसन्धानकर्ता सारा ब्राडलेले एक वक्तव्यमा भनिन्।

विगतका तीव्र तापमान वृद्धिको अवधिमा समुद्री सतह कसरी परिवर्तन भयो भन्ने बुझ्नाले वैज्ञानिकहरूलाई समुद्री सतह वृद्धिको अवस्थित मोडेलहरू सुधार गर्न सहयोग गर्न सक्छ। नयाँ अध्ययनमा वर्णन गरिएका यस्ता पालेओरिकर्डहरूले पृथ्वी विभिन्न परिवर्तनहरूमा कसरी प्रतिक्रिया दिन्छ भन्ने विषयमा आधुनिक उपकरणहरूबाट प्राप्त हालका डाटाहरूलाई पूरक गर्छन्।

“उत्तर सागर क्षेत्रका विस्तृत डाटा मार्फत, हामी अब आइस शीटहरू, जलवायु, र समुद्री सतह बीचको जटिल अन्तरक्रिया अझ राम्रोसँग खुलाउन सक्छौँ,” नेदरल्याण्ड्सको डेल्टारेसमा भूगर्भशास्त्री मार्क हिज्माले सोही वक्तव्यमा भने। “यसले वैज्ञानिकहरू र नीतिनिर्माताहरू दुवैका लागि जानकारी प्रदान गर्छ, जसले गर्दा हामी हालको जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरूका लागि, उदाहरणका लागि, जलवायु अनुकूलनमा केन्द्रित भएर राम्रो तयारी गर्न सक्छौँ।”