चिनियाँ कम्पनी ग्यालेक्टिक इनर्जीद्वारा आठ स्याटेलाइट प्रक्षेपण

काठमाडौं ।

चिनियाँ व्यवसायिक प्रक्षेपण कम्पनी ग्यालेक्टिक इनर्जीले सोमबार बिहान आफ्नो हल्का क्षमताको सेरेस-१ रकेटमार्फत आठ उपग्रहहरूलाई सफलतापूर्वक कक्षामा पठाएको छ।

सेरेस-१ ठोस इन्धनयुक्त रकेट मार्च १७ मा बिहान ४:०७ बजे (०८:०७ युटिसी) चीनको उत्तरपश्चिममा रहेको जिउक्वान स्याटेलाइट लञ्च सेन्टरबाट उडान भरेको थियो। ग्यालेक्टिक इनर्जीले प्रक्षेपण भएको एक घण्टाभित्रै आठ उपग्रहहरूलाई ५३५ किलोमिटर उचाइको सूर्य समकालिक कक्ष (एसएसओ) मा पठाइएको पुष्टि गर्यो।

उक्त प्रक्षेपणमा छ वटा युनयाओ-१ (५५-६०) उपग्रहहरू थिए, जसमा जीएनएसएस ओकल्टेसन पेलोडहरू जडान गरिएका थिए। यी उपग्रहहरू व्यावसायिक कम्पनी तियानजिन युनयाओ एयरोस्पेस टेक्नोलोजी कम्पनी लिमिटेडका लागि निर्माण गरिएका हुन् र तिनीहरूले वायुमण्डलीय तापक्रम, आर्द्रता, दबाब र आयनमण्डलीय इलेक्ट्रोन घनत्वजस्ता सूचना सङ्कलन गरी विश्वव्यापी मौसम पूर्वानुमानका लागि डाटा प्रदान गर्नेछन्।

बाँकी दुई पेलोडहरू एआईआरस्याट (झोङके) ०६ र ०७ उपग्रहहरू थिए, जसमा बहु-स्पेक्ट्रल इमेजर पेलोडहरू जडान गरिएका थिए। यी उपग्रहहरू चिनियाँ विज्ञान एकेडेमीको एयरोस्पेस इन्फरमेसन रिसर्च इन्स्टिच्युट (एआईआरसीएएस) का लागि प्रक्षेपण गरिएका हुन्, जसले पृथ्वी अवलोकनका विभिन्न अनुप्रयोगहरूलाई समर्थन गर्छ।

यो मिसनलाई “अल्ड लैङ साइन” नाम दिइएको थियो र यो ग्यालेक्टिक इनर्जीको १८औं सेरेस-१ प्रक्षेपण तथा १७औं सफल उडान हो। कम्पनीको एकमात्र असफल प्रक्षेपण सेप्टेम्बर २०२३ मा दशौं प्रयासमा भएको थियो। सेरेस-१ ले लो अर्थ अर्बिट (एलईओ) मा ४०० किलो ग्राम र ५०० किलोमिटर एसएसओमा ३०० किलो ग्राम पेलोड बोक्न सक्छ। सोमबारको प्रक्षेपणमा प्रयोग गरिएको सेरेस-१ रकेट ग्यालेक्टिक इनर्जीको सिचुआन प्रान्तको जियाङस्थित अनुसन्धान तथा विकास केन्द्रमा उत्पादन गरिएको दोस्रो रकेट हो। ग्यालेक्टिक इनर्जीको प्रतिस्पर्धी कम्पनी आईस्पेसले पनि हालैको लगानीपछि सिचुआनमा नयाँ सुविधा निर्माण गरिरहेको छ।

सेरेस-२ र पल्लास-१ रकेटको तयारी

ग्यालेक्टिक इनर्जीले यस वर्षको पहिलो छ महिनामा सेरेस-२ रकेट प्रक्षेपण गर्ने योजना बनाएको छ। यो सेरेस-१ को उन्नत संस्करण हो, जसले ५०० किलोमिटर एलईओमा १,६०० किलो ग्राम र ५०० किलोमिटर एलईओमा १,३०० किलो ग्राम पेलोड बोक्न सक्छ।

साथै, कम्पनीले आफ्नो पहिलो पल्लास-१ रकेट प्रक्षेपणको तयारी पनि गरिरहेको छ। यो केरोसिन-लिक्विड अक्सिजन इन्धनयुक्त रकेट हो, जसलाई पछि पहिलो चरण पुनः प्रयोग गर्न मिल्ने गरी विकास गरिनेछ। पल्लास-१ ले २०० किलोमिटर उचाइको एलईओमा ८,००० किलो ग्राम पेलोड बोक्न सक्छ, भने तीन कोर-स्टेज संस्करणले ३०,००० किलो ग्राम पेलोड पुर्याउन सक्ने कम्पनीले जनाएको छ।

ग्यालेक्टिक इनर्जीले डिसेम्बर ३१ मा पल्लास-१ रकेटको अन्तिम संयोजन कार्य भइरहेको जनाएको थियो। यो रकेट हैनानको नयाँ व्यावसायिक अन्तरिक्ष प्रक्षेपण केन्द्रबाट प्रक्षेपण गरिने अपेक्षा गरिएको छ, भने जिउक्वान अन्तरिक्ष केन्द्रमा रहेको डोङफेङ व्यावसायिक अन्तरिक्ष परीक्षण क्षेत्रमा यसको लागि छुट्टै स्थल निर्माण भइरहेको छ।

२०२५ मा चीनका अन्तरिक्ष गतिविधि

सोमबारको प्रक्षेपण ग्यालेक्टिक इनर्जीको यो वर्षको दोस्रो र चीनको कुल १३औं कक्षीय प्रक्षेपण थियो। यसअघि मार्च १५ मा चीनले जिउक्वान स्याटेलाइट लञ्च सेन्टरबाट बिहान १२:११ बजे (०४:११ युटिसी) लङ मार्च २डी रकेट प्रयोग गरी सुपरभ्यू नियो-३ (०२) उच्च रिजोल्युसन रिमोट सेन्सिङ स्याटेलाइट र मिनोस्पेसको टियानयान-२३ स्याटेलाइट प्रक्षेपण गरेको थियो।

चीनले २०२५ का लागि आफ्नो योजनाको औपचारिक रूपमा खुलासा गरेको छैन। तर, विस्तारित प्रक्षेपण स्थलहरू, मेगाकन्ष्टेलेसन परियोजनाहरू र नयाँ प्रक्षेपकहरूको विकासमा काम भइरहेको हुँदा चीनले यस वर्ष १०० भन्दा बढी प्रक्षेपणको लक्ष्य लिने सम्भावना छ। यो सङ्ख्या गत वर्षको राष्ट्रिय कीर्तिमान ६८ प्रक्षेपणलाई पार गर्नेछ र यसमा व्यावसायिक प्रक्षेपण गतिविधि पनि उल्लेखनीय रूपमा बढ्नेछ।

महत्वपूर्ण मिसनहरूमा तियाङगङ अन्तरिक्ष स्टेशनतर्फको शेन्जोउ-२० र २१ मानव अन्तरिक्ष उडान मिसनहरू तथा मेमा प्रक्षेपण हुने अपेक्षा गरिएको टियानवेन-२ नजिक-पृथ्वी क्षुद्रग्रह नमूना फिर्ता मिसन समावेश छन्।