इलन मस्कको कम्पनीले पक्षघातले ग्रस्त बिरामीको मस्तिष्कमा ‘ब्रेन चिप’ राखेपछि यसरी बदलियो उनको जीवन

काठमाडौं ।

नोलेन्ड अर्बको जीवन २०१६ को जुनमा एक सेकेन्डको सानो भागमै परिवर्तन भयो। २२ वर्षीय विद्यार्थी उनी न्यूयोर्कको ग्रामीण क्षेत्रमा एक बच्चाहरूको ग्रीष्मकालीन शिविरमा काम गरिरहेका थिए।

एक दिन उनी तालमा पौडी खेल्न गए। उनलाई ठ्याक्कै के भयो भन्ने थाहा छैन, तर  कुनै साथीहरूले पानीमा दौडेर पसेका बेला गल्तीले उनको टाउकोको छेउमा बलियो प्रहार गरे होला भन्ने उनलाई लाग्छ।

उनी तुरुन्तै उठ्दा सास फेर्न र चल्न नसक्ने अवस्थामा थिए। उनलाई तुरुन्तै थाहा भयो कि उनी प्यारालाइज भएका छन्। तर उनी आत्तिएनन्। उनले कुनै डर महसुस गरेनन्।

उनी भन्छन्, “उच्च तनावपूर्ण परिस्थितिमा तपाईंले के गर्ने भन्ने कुरा तपाईंलाई थाहा हुँदैन। मैले त्यो दिन मलाई तनावले हल्लाउन गाह्रो छ भन्ने थाहा पाएँ। म दबाबमा अत्यन्तै शान्त हुन्छु।”

इलन मस्कको न्युरालिंकले अन्ततः उनको यो गुणलाई आफ्नो फाइदाका लागि उपयोग गरे। लगभग आठ वर्षसम्म पक्षघातका कारण हलचल गर्न नसक्ने नोलेन्डले संसारकै सबैभन्दा धनी मानिसलाई आफ्नो मस्तिष्कमा एउटा इलेक्ट्रोनिक चिप राख्न अनुमति दिए।

जनवरी २०२४ मा, नोलेन्ड मस्कको कम्पनी न्युरालिंकद्वारा विकसित ब्रेन-कम्प्युटर इन्टरफेस (बीसीआई) को पहिलो मानव प्राप्तकर्ता बने। यदि यो सफल भयो भने, यसले उनलाई केवल आफ्नो दिमागको शक्ति प्रयोग गरेर कम्प्युटर नियन्त्रण गर्न सक्षम बनाउनेछ।

सम्बन्धित समाचार: 

अमेरिकी नियामकले दोस्रो बिरामीमा न्यूरालिंकको ब्रेन चिप इम्प्लान्ट गर्न अनुमति दियोः रिपोर्ट

न्युरालिंकको बारेमा पहिलो पटक सुनेको चार महिनाभित्रै, नोलेन्ड अपरेशन टेबलमा थिए, जहाँ एउटा विशेष रोबोटले उनको मोटर कोर्टेक्समा एन१ चिप राख्न तयारी गरिरहेको थियो। उनका लागि संक्रमण, रक्तश्राव, र मस्तिष्क क्षति हुने सम्भावनासहितको जोखिम अत्यन्तै उच्च थियो।

उनी युमाको एरिजोना स्थित आफ्नै भान्साकोठाको टेबलमा बस्दा भन्छन्, “मेरो मस्तिष्क मेरो अन्तिम भाग हो, जुनमा मलाई अझै पनि नियन्त्रण छ भन्ने महसुस हुन्छ।”

तर मानवजातिका लागि पनि यो ठूलो जोखिम थियो: यदि न्युरालिंक सफल भयो भने, संसारको सबैभन्दा शक्तिशाली अरबपति एलन मस्कले मस्तिष्क र मेसिनलाई जोड्ने आफ्नो विज्ञान-कल्पनाको सपना पूरा गर्थे।

कस्तो खालको व्यक्ति इलन मस्कको प्रयोगशाला बन्न छनोट गर्छ? र, यो प्रयोग सकिएपछि, नोलेन्ड र हामी सबैका लागि के हुन्छ?

नोलेन्डको संसार एलन मस्कको भन्दा बिल्कुलै फरक छ। अहिले ३० वर्षका नोलेन्ड सोनोरन मरुभूमिमा रहेको धुलोले भरिएको सैनिक सहरको एउटै साधारण एकतले घरमा बस्छन्, जहाँ उनी हुर्किए।

उनले टेक्सास एएन्डएम विश्वविद्यालयमा अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययनको डिग्री गर्न गएका थिए, तर दुर्घटनापछि आफ्नो आमा मिया, सौतेनी बाबु, र सौतेनी भाइले उनको हेरचाह गर्न सकून् भनेर फिर्ता आए।

सम्बन्धित समाचार:

मानिसमा ब्रेन चिपको अध्ययन गर्न इलन मस्कको न्युरालिंकलाई स्वीकृति

नोलेन्डसँग एउटा इलेक्ट्रिक ह्वीलचेयर छ, जुन उनी मुखको सहायताले चलाउँछन्। उनको पाखुरा चम्किलो कपडाले बनेका आर्मरेस्टमा स्थिर रूपमा राखिएको छ।

द गार्जियनका अनुसार बेला बेलामा मिया उनको औंला सिधा गर्न अगाडि बढ्छिन्, उनलाई स्ट्रबाट बिग गल्प कपमा कफी पिउन दिन्छिन्, वा एरिजोनाको कठोर गर्मीमा उनको अनुहार वरपर घन्किरहेका झिँगाहरू हटाउँछिन्। उनले आफ्नो सर्ट तानेर आफ्नो हातको ट्याटु देखाउन लगाउँछन्।

उनी हाँस्दै भन्छन्, “मैले यो दुर्घटनापछि खोपाएको हुँ किनभने मलाई दुखेन।” उनका हातमा दुईवटा ब्रेसेलेटको ट्याटु छ, जुन उनलाई २०१६ मा पानीबाट तानेर निकाल्ने केटीहरूले दिएका थिए।

दुर्घटनाभन्दा पहिले नोलेन्ड बाहिरी गतिविधिमा सक्रिय र खेलकुदमा रुचि राख्थे। उनी फुटबल, अमेरिकन फुटबल, बास्केटबल, रग्बी र गल्फ खेल्थे। उनी आफ्नो परिवारसँग शिकार गर्न र हरिण मार्न जान्थे।

उनी संगीतप्रति पनि रुचि राख्थे, रक ब्यान्डमा बास बजाउँथे, र हाई स्कूलका थिएटर प्रोडक्सनहरूमा प्रदर्शन गर्थे। उनी एक्सबक्स र प्लेस्टेशन मन पराउँथे, तर प्रविधिमा खासै रुचि थिएन। हाम्रो छेउमा रहेको एउटा शेल्फमा उनले पहिले खेल्ने बोर्ड गेमहरूले भरिएको छ: सेटलर्स अफ कतान, द गेम अफ लाइफ।

सुरुमा उनको अवस्थाले सुधार हुने धेरै आशाजनक संकेतहरू देखायो तर अन्ततः उनी धेरै चल्न सक्ने अवस्थामा फर्कन सकेनन्। युवावस्थाको सुरुमा नै उनी जीवनभर अरूको भर पर्ने स्थितिमा पुगे।

सम्बन्धित समाचार:

न्युरालिङ्कले तेस्रो व्यक्तिमा ‘ब्रेन चिप’ प्रत्यारोपण गर्यो, २०२५ भित्र थप ३० प्रत्यारोपण गर्ने योजना

“मलाई सबै कुराका लागि आफ्नो परिवारमा निर्भर रहनुपर्छ: नुहाउन, शौच गर्ने, र पिसाब गर्न सहयोग गर्न।” नोलेन्ड धूम्रपान गर्थे, र यदि उनलाई चुरोट पिउन मन लाग्यो भने उनलाई कोहीलाई बाहिर लैजान, मुखमा राखिदिन, सल्काउन, र खरानी हटाउन भन्नु पर्थ्यो।

“… मलाई मेरो जीवन निजी रूपमा निर्माण गर्ने कुनै उपाय नै थिएन।”

नोलेन्डसँग एउटा आइप्याड थियो, जसलाई उनी प्रयोग गर्न सक्थे। “मैले मुखमा एउटा स्टिक राख्थें, जसको टुप्पामा सानो कण्डक्टिभ कपडा थियो। त्यसलाई आइप्याडमा छुँदै चलाउँथें। मैले यो वर्षौंसम्म गरेँ,” उनी भन्छन्। तर यो झर्कोलाग्दो थियो।

अरू मानिसले उनलाई सही अवस्थामा राख्नुपर्थ्यो। मुखको स्टिकले टाइप गर्न धेरै ढिलो हुन्थ्यो, र डिक्टेसन प्रयोग गर्नुपर्दा स्टिक मुखमै राखेर बोल्नुपर्थ्यो। यदि स्टिक खस्यो भने, उनलाई सहयोगका लागि बोलाउनुपर्थ्यो। “यो सजिलो थिएन। अनि आइप्याडमा धेरै गर्न पनि सकिन्न। म भन्न चाहन्छु– यो आइप्याड हो। तपाईं कम्प्युटरले गर्ने सबै कुरा यसमा गर्न सक्नुहुन्न।”

उनी मियालाई आफ्नो ल्यापटप भान्साको टेबलमा खोल्न भन्छन्। उनी स्क्रिनतिर फर्किन्छन्।

“इम्प्लान्ट कनेक्ट,” उनी भन्छन्।

र उनले चेस खेल्न थाल्छन्, आफ्नो व्हीलचेयरको आर्मरेस्टमा हात स्थिर राखेर, माउसको कर्सर तीव्र गतिमा चलाउँदै बोर्डभरि गोटी सार्दै। उनले केही महिनादेखि न्युरालिंकका इन्जिनियरहरूसँग चेस खेलिरहेका छन्। उनी कसैको ‘सैनिक’ गोटी मार्दै भन्छन्, “उनीहरू कोही पनि त्यति राम्रो छैनन्, त्यसैले धेरै गाह्रो हुँदैन।”

सम्बन्धित समाचार: 

अमेरिकी नियामकले दोस्रो बिरामीमा न्यूरालिंकको ब्रेन चिप इम्प्लान्ट गर्न अनुमति दियोः रिपोर्ट

त्यसपछि, उनी इन्टरनेट ब्राउज गर्दैछन्। एक्स खोल्छन्, आफ्नो डीएमहरू चेक गर्छन्, र भर्चुअल कीबोर्डमा कर्सर घुमाउँदै सन्देश लेख्छन्। अब उनी भ्याम्पायर सरभाइभर्स नामको गेम खेल्दैछन्, जहाँ उनी रिपरको हँसिया चलाउँदै दुश्मनहरूलाई मार्दै अगाडि बढ्छन्। “म यो गेम मन पराउँछु,” उनी भन्छन्, कर्सरलाई नियन्त्रणमा राख्दै मलाई हेर्दै। उनले एक लेभल पूरा गर्छन्, र स्क्रिनभरि डिजिटल कनफेटी खस्छ।

यो असाधारण छ, तर त्यति नै सामान्य पनि। नोलेन्डले अरूले झैँ कम्प्युटर चलाइरहेका छन्; तर उनले आफ्नो शरीरलाई हल्लाएका छैनन्। “कहिलेकाहीं म बिर्सन्छु यो कति प्रभावशाली छ, किनकि यो मेरो लागि धेरै स्वाभाविकजस्तो लाग्छ,” उनी फेरि काँध उचाल्दै भन्छन्।

यसरी ईलन मस्कको ब्रेन चिप प्रत्यारोपणबाट मस्तिष्कले काम गर्न छोडेका व्यक्ति पनि धेरै हदसम्म आफ्ना गतिविधिहरु गर्न पुन: सक्षम भएका द गार्जियनले उल्लेख गरेको छ।