स्पेसएक्सको मेकानिकल आर्मले दोस्रोपटक समात्यो बूस्टरलाई, स्टारशिप भने आकाशमै विस्फोट

काठमाडौं ।

स्पेसएक्सको मेकानिकल आर्मले बिहीबार सातौँ परीक्षण उडानको क्रममा स्टारशिप रकेटको सुपर हेभी बूस्टरलाई दोस्रो पटक समातेको छ। यसअघि बूस्टरले माथिल्लो चरणलाई अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गरेको थियो।

मेकानिकल बूस्टरले सफलरुपमा समात्नासाथ स्पेसएक्सका प्रतिनिधिहरूले उडानको करिब आठ मिनेट ३० सेकेन्डपछि माथिल्लो चरणमा रहेको जहाजसँग सम्पर्क गुमेको जानकारी दिएका थिए।

जहाजले बूस्टरबाट सफलतापूर्वक अलग भएर आफ्नै रकेट इन्जिनहरू चालु गरी कक्षमा उड्न सुरु गरेको थियो। तर, केही इन्जिनहरू काम नगरेको देखियो। त्यसपछि जहाजको टेलिमेट्री डाटा गायब भएको कम्पनीले पत्ता लगायो। केही मिनेटपछि स्पेसएक्सले माथिल्लो चरणको उडानको अन्तिम चरणमा “गडबडी” भएको पुष्टि गर्‍यो।

फेडरल एभियशन एडमिनिस्ट्रेशन (एफएए) ले भग्नावशेष देखिएको क्षेत्रमा केही उडानहरू ढिलो गरिएका वा मोडिएका बताएको टेकक्रञ्चले उल्लेख गरेको छ।

बिहीबार साँझ स्पेसएक्सका सीईओ ईलन मस्कले एक्समा लेख्दै स्टारशिपभित्र अक्सिजन/इन्धन चुहावटले धेरै दबाब सिर्जना गरेको विश्वास कम्पनीले गरेको बताए। उनले लेखेका छन्, ‘ टेकक्रञ्चले उल्लेख गरेको छ। स्पेसएक्सले भविष्यमा चुहावट जाँच्ने प्रक्रिया दोहोऱ्याउनेछ, त्यस भागमा आगो नियन्त्रण प्रणाली थप्नेछ, र दबाब घटाउन भेन्टिङ क्षेत्र बढाउनेछ।’

जहाज विफल भएपछिको केही समयमै सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूले टर्क्स एण्ड काइकोसमाथि पृथ्वीको वायुमण्डलमा पुनः प्रवेश गर्दा जलिरहेको जहाजको टुक्राहरूको फोटो र भिडियोहरू सेयर गरे।

मस्कले एक्समा कार्पोरेट विविधता अभियानहरूको आलोचना गर्दै गरेका पोस्टहरू बीचमा तीमध्ये एउटा भिडियो सेयर गरे र लेखे, “सफलता अनिश्चित छ, तर मनोरञ्जन सुनिश्चित छ!”

कम्पनीले सुपर हेभी बूस्टरको पहिलो “समात्ने” प्रक्रिया, जसमा प्रक्षेपण टावरको चलायमान हातहरूले रकेटलाई त्यसको अवतरण क्रममा समात्छ, अक्टोबर २०२४ मा पूरा गरेको थियो। नोभेम्बरमा गरिएको दोस्रो प्रयास भने सञ्चार समस्याका कारण रद्द गरिएको थियो।

यो प्रक्षेपण सामान्य रूपमा बूस्टर समात्नेमै सीमित थिएन। स्पेसएक्सले स्टारशिपमा १० वटा डमी स्टारलिंक स्याटेलाइटहरू लोड गरेको थियो र अन्तरिक्षयानको माध्यमबाट पहिलोपटक पेलोड वितरण प्रयास गर्ने योजना बनाएको थियो। स्पेसएक्सले आफ्नो वेबसाइटमा यस परीक्षणलाई स्टारशिप का लागि “परिवर्तनकारी” वर्षको सुरुवातका रूपमा व्याख्या गरेको थियो।

स्पेसएक्सले बिहीबार प्रक्षेपण गरेको जहाज अघिल्ला परीक्षण उडानहरूको तुलनामा धेरै तरिकाले सुधार गरिएको थियो। स्पेसएक्सले यस स्टारशिप को एभियोनिक्स प्रणालीको “पूरा रि-डिजाइन” गरेको बताएको छ, जसमा थप शक्तिशाली फ्लाइट कम्प्युटर र स्टारलिंक, जीएनएसएस र ब्याकअप आरएफ सञ्चार कार्यक्षमतासहितको एकीकृत एन्टेना रहेका छन्।

टेकक्रञ्चका अनुसार जहाजमा रि-डिजाइन गरिएका इनर्शियल नेभिगेशन र स्टार ट्र्याकिङ सेन्सरहरू फिट गरिएका थिए, साथै “स्मार्ट ब्याट्रीहरू र पावर युनिटहरू” एकीकृत गरिएको थियो। स्पेसएक्सले यी प्रणालीहरूले सम्पूर्ण अन्तरिक्षयानभर २.७ मेगावाट पावर र डाटा वितरण गर्ने बताएको छ। यो अद्यावधिक स्टारशिप मा ३० भन्दा बढी क्यामेरा पनि थिए, जसले इन्जिनियरहरूलाई नयाँ र पुराना उपकरणहरूको प्रदर्शन अनुगमन गर्न मद्दत पुर्‍यायो।

स्पेसएक्स बूस्टरसँगै स्टारशिपलाई पनि समात्न सक्षम हुने दिशामा काम गरिरहेको छ र यो उडानले यस्तो प्रविधि परीक्षण गर्ने मौका प्रदान गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो। कम्पनीले जहाजमा पुनःप्रवेशका क्रममा हुने बलबाट राम्रो सुरक्षा दिने ताप टाइलहरूको परीक्षण गर्न विभिन्न प्रकारका टाइलहरू जडान गरेको थियो।

ती पुनःप्रवेशका क्रममा कत्तिको सक्षम हुनेछन् भनी परीक्षण गर्न जहाजमा टावरले समात्ने ह्याण्डलहरूको “गैर-संरचनात्मक संस्करणहरू” पनि समावेश गरिएको थियो।

बूस्टरतर्फ स्पेसएक्स ले प्रक्षेपण टावरमा राडार सेन्सरहरू जडान गरेको थियो, जसले समात्ने प्रक्रियाका क्रममा रकेट चरणलाई थप सटीक रूपमा पहिचान गर्न सहयोग गर्‍यो। यो उडानमा बूस्टरले पहिलो पटक अघिल्लो स्टारशिप उडानमा प्रयोग भएको रकेट इन्जिन पुनः प्रयोग गरेको टेकक्रञ्चले उल्लेख गरेको छ।