अमेरिकी सर्वोच्च अदालत टिकटकमाथि प्रतिबन्ध लगाउने निर्णयकै पक्षमा

काठमाडौं ।

अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले शुक्रबार अमेरिकामा लोकप्रिय शर्ट-भिडियो एप टिकटकलाई १९ जनवरीभित्र बेच्न वा प्रतिबन्ध गर्नुपर्ने कानूनलाई कायम राख्ने संकेत गरेको छ। चीनसँगको राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्तामा ध्यान केन्द्रित गरेका न्यायाधीशहरूले यो कडा कदम चालेको हो।

साढे २ घण्टासम्मको बहसमा ९ जना न्यायाधीशहरूले टिकटक, यसको चिनियाँ मातृ कम्पनी बाइटडान्स र एप प्रयोगकर्ताहरूलाई चीनको सरकारको शंकास्पद गतिविधिहरूको जोखिमका बारेमा प्रश्न गरे। यस्तो गतिविधिहरुले अमेरिकीहरूलाई निगरानी गर्न र गोप्य प्रभाव प्रयासहरू गर्नको लागि प्लेटफर्मको दुरुपयोग गर्न सक्छ भन्ने उनीहरुको भनाई थियो।

कन्जरभेटिभ मुख्य न्यायाधीश जोन रोबर्ट्सले टिकटक र बाइटडान्सका वकिल नोएल फ्रान्सिस्कोलाई सोधे, “के यसको अन्तिम अभिभावक बाइटडान्स  वास्तवमा चिनियाँ सरकारको लागि गुप्तचर काम गर्न बाध्य छ भन्ने तथ्यलाई हामीले उपेक्षा गर्नुपर्ने हो र?”

कम्पनीहरू र प्रयोगकर्ताहरूले गत वर्ष कंग्रेसले पास गरेको र डेमोक्र्याटिक राष्ट्रपति जो बाइडनले हस्ताक्षर गरेको कानूनलाई अवरुद्ध गर्न मुद्धा दायर गरेका छन्। उनीहरूको अपीलले अमेरिकी संविधानको फर्स्ट अमेन्डमेन्ट अन्तर्गत स्वतन्त्र अभिव्यक्तिको अधिकारको उल्लङ्घन गर्छ भन्ने मातहतको अदालतको निर्णयलाई चुनौती दिएको छ।

केही न्यायाधीशहरूले कानूनको स्वतन्त्र अभिव्यक्तिमा पर्ने प्रभावको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरे तर उनीहरूको मुख्य चिन्ता भनेको विदेशी मालिक भएको सामाजिक मिडिया प्लेटफर्मको राष्ट्रिय सुरक्षा सन्दर्भमा सम्भावित खतरा थियो जसले १७० मिलियन अमेरिकी प्रयोगकर्ताबाट डाटा सङ्कलन गर्छ, जुन अमेरिकी जनसंख्याको लगभग आधा हो।

कन्जरभेटिभ न्यायाधीश ब्रेट काभानाले फ्रान्सिस्कोलाई चीनले प्रयोगकर्ताहरूको डाटा संकलन गर्दा हुन सक्ने दीर्घकालीन जोखिमहरूको बारेमा सोधे। उनले विशेषगरी एक पुस्तापछि एफबीआई, सीआईए वा स्टेट डिपार्टमेन्टमा काम गर्ने होनहारहरु युवावस्थामा यस एपतर्फ आकर्षित भएका प्रयोगकर्ताहरूको डाटा प्रयोग गरी, “समयक्रममा जासूसहरू विकास गर्न, मानिसहरूलाई मोड्न, ब्ल्याकमेल गर्नसक्ने जोखिमको बारेमा प्रश्न उठाए।

रोयटर्सका अनुसार विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रहरू बीच व्यापारिक तनाव बढिरहेको बेला यो मुद्दा सर्वोच्च अदालतमा विचाराधीन छ। आगामी जनवरी २० मा दोस्रो कार्यकालका लागि राष्ट्रपतिको रूपमा कार्यभार सम्हाल्न तयार रिपब्लिकन नेता डोनाल्ड ट्रम्प भने यो प्रतिबन्धको विरोध गर्दैछन्।

डिसेम्बर २७ मा ट्रम्पले अदालतलाई जनवरी १९ मा तोकिएको डिभेस्टिचरको म्यादलाई रोक्न आग्रह गरेका थिए। उनले आफ्नो आगमन प्रशासनलाई यो मुद्दामा राजनीतिक समाधान खोज्ने अवसर दिनु पर्ने बताए।

यो एप अमेरिकीहरूका लागि सबैभन्दा लोकप्रिय अभिव्यक्ति प्लेटफर्महरू मध्ये एक भएको र जनवरी १९ सम्म डिभेस्टिचर नगरे यसले बन्द हुने सम्भावना रहेको फ्रान्सिस्कोले बताए। फ्रान्सिस्कोले दावी गरे अनुसार यो कानूनको वास्तविक लक्ष्य “स्वतन्त्र अभिव्यक्ति नै हो भन्नेबारे अमेरिकीहरू पूर्ण रूपमा सूचित भए पनि चिनियाँ गलत जानकारीबाट प्रभावित हुन सक्छन् भन्ने डर फैलिएको छ। तर, यो निर्णय फर्स्ट अमेन्डमेन्टले जनतालाई छोडेको छ।”

ट्रम्पले यो मुद्दामा लिएका दृष्टिकोणलाई उल्लेख गर्दै फ्रान्सिस्कोले न्यायाधीशहरूलाई कम्तीमा पनि अस्थायी रूपमा कानूनलाई रोक्न आग्रह गरे। उनले भने, “यस महत्त्वपूर्ण मुद्दालाई ध्यानपूर्वक विचार गर्न र, निर्वाचित राष्ट्रपतिको तर्कले देखाएझैं, सम्भावित रूपमा यो मुद्दालाई अव्यावहारिक बनाउन समय दिनुहोस्।”

कन्जरभेटिभ न्यायाधीश सामुएल आलिटोले पछि अदालतले “प्रशासनिक स्थगन” जारी गर्ने सम्भावना औंल्याए। यो अस्थायी रोक हो, जसले न्यायाधीशहरूलाई अगाडि बढ्ने तरिका निर्णय गर्ने समय दिनेछ।