चीनद्वारा पहिलो पटक “लङ मार्च १२” रकेट प्रक्षेपण, चन्द्रमामा मानिस पठाउने योजनामा प्रगति

काठमाडौं ।

चीनले शनिबार पहिलो “लङ मार्च १२” रकेट प्रक्षेपण गर्दै चन्द्रमामा मानिस पठाउने योजनामा महत्वपूर्ण प्रगति गरेको छ। यो प्रक्षेपण नयाँ वानचाङ्ग कमर्शियल स्पेसपोर्टबाट भएको हो जसले चीनको अन्तरिक्ष पहुँचलाई थप विस्तार गर्नेछ।

९:२५ बिहान (१४२५ यूटीसी) मा, दुई चरणीय, ६२ मिटर अग्लो यो रकेट वानचाङ्ग स्पेसपोर्टबाट उडेको थियो। प्रक्षेपण सफल भएको घोषणा रकेट निर्माताले एक घण्टा भित्र गरेका थिए। यसमा दुई प्रायोगिक उपग्रह— “सैटेलाइट इन्टरनेट टेक्नोलोजी टेस्ट स्याटेलाइट” र “टेक्नोलोजी टेस्ट स्याटेलाइट-३”— समावेश रहेका स्पेसन्युज डटकमले उल्लेख गरेको छ।

केरोसिन इन्धनयुक्त यो रकेट १२ हजार किलोग्रामसम्मको पेलोडलाई लो अर्थ अर्बिट (एलईओ) र ६ हजार किलोग्रामलाई सूर्य-समकालिक कक्ष (एसएसओ) मा पुर्‍याउन सक्षम छ। यसको ३.८ मिटर व्यास भएको संरचना चीनको नयाँ एलईओ मेगाकन्स्टलेसनहरू निर्माणमा उपयोगी हुने अपेक्षा गरिएको छ।

यस प्रक्षेपणमा पहिलो पटक वाईएफ-१००के इन्जिन प्रयोग गरिएको थियो। यो इन्जिन वाईएफ-१००के को सुधारिएको संस्करण हो, जुन चीनको नयाँ पुस्ताका रकेटहरू— लङ मार्च ५, ६, ७, र ८—मा पनि प्रयोग गरिन्छ। वाईएफ-१००के ले भविष्यमा “लङ मार्च १०” रकेटलाई पनि शक्ति दिनेछ, जुन चीनले दशकको अन्त्यअघि चन्द्रमामा अन्तरिक्ष यात्री पठाउन प्रयोग गर्नेछ।

चीनको प्रक्षेपण रणनीति र गति

स्पेसन्युज डटकमका अनुसार चीनले २०२४ मा लगभग ७० लङ मार्च रकेट प्रक्षेपण गर्ने लक्ष्य राखेको थियो, तर प्रक्षेपण स्थलहरूको सीमितताका कारण गति अपेक्षाभन्दा कम देखिएको छ। यो वर्षको ५९ औं कक्षीय प्रक्षेपण “लङ मार्च १२” बाट भएको हो।

चन्द्रमामा ध्यान केन्द्रित गर्दै

“लङ मार्च १२” रकेटको अपेक्षित उपयोग अझै स्पष्ट छैन। तर, यसको लागत लङ मार्च ७ भन्दा कम छ र ठूलो पेलोड क्षमता पनि छ। यसले चीनको आगामी गुओवाङ र कियानफान मेगाकन्स्टलेसन परियोजनाहरूमा योगदान पुर्‍याउनेछ, जसमा हजारौं उपग्रह पृथ्वीको निम्न कक्षमा तैनाथ गर्ने योजना छ।