काठमाडौं ।
एनभिडियाले ‘डाउ जोन्स इन्डस्ट्रियल एभरेज’ शेयर बजार सूचकमा प्रतिस्पर्धी चिप निर्माता इन्टेलको ठाउँ लिन गइरहेको छ। यसले कृत्रिम बुद्धिमत्ता अर्थात् एआईमा आएको उछाल र सेमिकन्डक्टर उद्योगमा भएको ठूलो परिवर्तनलाई प्रतिबिम्बित गर्ने आकलन गरिएको छ।
सीएनबीसीका अनुसार शुक्रबारको विस्तारित व्यापार अवधिमा इन्टेलका शेयरहरू १% ले घटेका थिए, जबकि एनभिडियाका शेयरहरू १% ले बढेका थिए। यो परिवर्तन नोभेम्बर ८ मा हुनेछ। साथै शेरविन विलियम्स डाउ इंकको ठाउँमा सूचकांकमा समावेश हुने S&P डाउ जोन्सले एक विज्ञप्तिमा बताएको छ।
यस वर्ष २०२४ मा हालसम्म एनभिडियाका शेयरहरू १७०% भन्दा बढीले बढेका छन्, जबकि गत वर्ष तिनीहरू झण्डै २४०% ले उफ्रिएका थिए, किनकि लगानीकर्ताहरूले एआई चिप निर्माताको हिस्सामा लगानी गर्न हतार गरेका थिए। एनभिडियाको बजार पूँजीकरण ३.३ ट्रिलियन डलर पुगेको छ, जुन सार्वजनिक रूपमा कारोबार हुने कम्पनीहरूमा एप्पलपछि दोस्रो हो।
आफ्नो एआई परियोजनाका लागि कम्प्युटर क्लस्टर निर्माण गर्नमाइक्रोसफ्ट, मेटा, गुगल र अमेजनजस्ता कम्पनीहरूले एनभिडियाका एच१०० जस्ता ग्राफिक्स प्रोसेसिङ युनिटहरू ठूलो मात्रामा खरिद गरिरहेका छन्। एनभिडियाको राजस्व पछिल्ला पाँच त्रैमासिकहरूमा दोब्बरभन्दा बढी बढेको छ, र तीमध्ये तीनमा त यो तीन गुणा भएको छ। कम्पनीले आफ्नो अर्को पुस्ताको एआई GPU, जसलाई ब्ल्याकवेल भनिन्छ, को मागलाई “अतुलनीय” भनेको छ।
एनभिडिया समावेश भएपछि, अब सूचकांकमा छवटा ट्रिलियन डलरका टेक कम्पनीहरूमध्ये चारवटा समावेश हुनेछन्। डाउमा नभएका दुई कम्पनीहरू अल्फाबेट र मेटा हुन्।
सीएनबीसीका अनुसार एनभिडियाले उछाल लिइरहेको बेला इन्टेलले भने ओरालो लाग्दै आएको छ। लामो समयदेखि पीसी चिपको प्रमुख निर्माता इन्टेलले एडभान्स्ड माइक्रो डिभाइस (एएमडी) सँग बजार हिस्सा गुमाएको छ र एआईमा धेरै प्रगति गर्न सकेको छैन। इन्टेलका शेयरहरू यस वर्ष आधाभन्दा बढीले घटेका छन्, किनकि कम्पनीले आफ्नो उत्पादन चुनौतिहरू र नयाँ प्रतिस्पर्धाबाट केन्द्रीय प्रोसेसरको क्षेत्रमा संघर्ष गरिरहेको छ।
कम्पनीको बोर्डको अडिट र वित्त समितिले लागत र पूँजी घटाउने गतिविधिहरू स्वीकृत गरेको छ र यसमा १६,५०० कर्मचारीहरूलाई कटौती गर्नु र यसको रियल इस्टेटको क्षेत्रफल घटाउनु पनि समावेश रहेको इन्टेलले यस हप्ता फाइलिङमा जनाएको छ। यी रोजगार कटौतीहरू मूल रूपमा अगस्टमा घोषणा गरिएको थियो।
डाउमा ३० कम्पनीहरू छन् र यो कुल बजार मूल्यको सट्टा व्यक्तिगत शेयर मूल्यको आधारमा तौलिएको हुन्छ। एनभिडियाले मे महिनामा १०-फर-१ स्टक विभाजनको घोषणा गर्दा सूचकांकमा सामेल हुने राम्रो स्थिति बनाएको थियो। यसले कम्पनीको बजार पूँजीकरणमा कुनै परिवर्तन नगरेको भए पनि, प्रत्येक शेयरको मूल्य ९०% ले घटाएको थियो, जसले कम्पनीलाई डाउमा समावेश गराउन धेरै तौल नपर्ने गरी अनुमति दिएको थियो।
यो परिवर्तन फेब्रुअरीपछि सूचकांकमा भएको पहिलो परिवर्तन हो, जब अमेजनले वालग्रीन्स बुट्स अलायन्सको ठाउँ लिएको थियो। विगतका वर्षहरूमा, डाउले सबैभन्दा ठूला प्रविधि कम्पनीहरूमा पहुँच बढाउन प्रयास गर्दै आएको छ। सूचकांकमा समावेश गरिने शेयरहरू S&P डाउ जोन्स इन्डिसेजको एक समितिले चयन गर्छ।
प्रकाशित: १८ कार्तिक २०८१, आईतवार
