के छ नासाको पछिल्लो सुपरनोभा तस्बिरमा जसले ब्रह्माण्डको फैलावटको छनक दिन्छ?

काठमाडौं ।

जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको नियर-इन्फ्रारेड क्यामेरा (NIRCam) ले पृथ्वीबाट ३.६ अर्ब प्रकाश वर्ष टाढाको क्षेत्रमा एउटा चाखलाग्दो दृश्य कैद गरेको छ। यो दृश्यमा एउटा सुपरनोभा (विशाल तारा विस्फोट) जुन तीनवटा फरक समयमा एउटै तस्बिरमा देखिन्छ।

यो तस्बिरले वैज्ञानिकहरूलाई ब्रह्माण्ड कति छिटो फैलिरहेको छ भन्ने कुरा राम्रोसँग बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ।

अनुसन्धानकर्ताहरूको एउटा टोलीले PLCK G165.7+67.0 नामको ग्यालेक्सी क्लस्टरलाई अध्ययन गर्न छनोट गर्यो, जसलाई G165 पनि भनिन्छ।

यसको तारा बनाउने दर र धेरै सुपरनोभा हुने दरका कारण यसलाई छनोट गरिएको थियो। एउटा तस्बिरमा एउटा लामो प्रकाशको धार देखिन्छ, जसमा तीनवटा छुट्टै चम्किला डटहरू देखिन्छन्।

एरिजोना विश्वविद्यालयकी डा. ब्रेन्डा फ्राईले यसलाई व्याख्या गर्दै भनिन्, ‘ती डटहरू विस्फोट भइरहेको सेतो पुड्के तारासँग सम्बन्धित छन्। साथै, यो ग्यालेक्सीहरूको समूहद्वारा गुरुत्वाकर्षणीय रूपमा लेंस भएको छ, जसले सुपरनोभाको प्रकाशलाई विभिन्न छविहरूमा मोडेको छ।

फ्राईले यसलाई ३ पटक पट्याउन मिल्ने ऐनासँग तुलना गरिन्, जसले अगाडि बस्ने व्यक्तिको फरक छविहरू देखाउँछ। यो अहिलेसम्म देखिएको सबैभन्दा टाढाको द्वैध प्रणालीमा टाइप Ia सुपरनोभा हो।

सुपरनोभाको अगाडि रहेको ग्यालेक्सीहरूको समूहका कारण, विस्फोटबाट आएको प्रकाश तीनवटा फरक बाटोबाट यात्रा गर्यो, प्रत्येक बाटोको दूरी फरक थियो।

यसको मतलब वेब टेलिस्कोपले सुपरनोभाको विस्फोटको फरक चरणहरू एउटै तस्बिरमा कैद गर्न सक्यो: प्रारम्भिक चरण, मध्य चरण, र अन्त्य नजिकको समय।

तीन पटक फोल्ड हुने सुपरनोभा छविहरू विशेष हुन्छन्, किनभने यिनीहरुले “समयको भिन्नता, सुपरनोभाको दूरी, र गुरुत्वाकर्षणीय लेन्सिङ गुणहरूले हबल स्थिरांक (H0) को मान दिने गर्छन्,” फ्राईले बताइन्।