

काठमाडौं ।
विश्वभरका वैज्ञानिकहरू वर्षौंदेखि ‘एलियन्स’ खोजिरहेका छन्। पृथ्वी बाहिर, तिनीहरू अन्य सभ्यताहरूको संकेत गर्ने संकेतहरू खोजिरहेका छन्। सेटी (SETI) अन्तर्गत, जसलाई सर्च फर एक्स्ट्राटेरिस्ट्रियल इन्टेलिजेन्स भनिन्छ, वैज्ञानिकहरूको टोलीले १३०० भन्दा बढी आकाशगंगाहरूको अन्वेषण गरेका छन्।
वैज्ञानिकहरूले हाइड्रोजन उत्सर्जन गर्ने फ्रिक्वेन्सीहरूमा अन्य संसारबाट संकेतहरू फेला पार्ने प्रयास गरे।
एक रिपोर्टका अनुसार, यो खोज क्यालिफोर्नियाको सेटी इन्स्टिच्युटको चेनोआ ट्रेम्बले र अष्ट्रेलियाको कर्टिन विश्वविद्यालयका एमडब्लुए निर्देशक स्टिभन टिङ्गेको टोलीले गरेको हो। उनीहरुले भेला नामक नक्षत्रमा ३० डिग्री क्षेत्रको दृश्यलाई केन्द्रित गरे। यहाँ २,८८० आकाशगंगाहरू छन्। वैज्ञानिकहरूले ती आकाशगंगाहरू मध्ये १,३१७ ओटाको मापन गरेका छन्।
रिपोर्टका अनुसार प्रारम्भिक खोजमा उनीहरूले कुनै पनि बाह्य संकेत पत्ता लगाएका छैनन्। तर, प्रकाशित भएको अध्ययनमा अनुसन्धानकर्ताहरूले १०० मेगाहर्जको फ्रिक्वेन्सीमा ७ x १०^२२ वाटको ट्रान्समिटर पावरमार्फत संकेत पत्ता लगाउन सक्ने बताएका छन्।
वैज्ञानिकहरूको खोजहरू धेरै हदसम्म संकेतहरूमा निर्भर हुन्छन्। वास्तवमा, वैज्ञानिकहरूले खोजिरहेका ठाउँहरू यति टाढा छन् कि हाम्रा टेलिस्कोपहरूले ठोस केही पनि हेर्न सक्ने छैनन्। यस्तो अवस्थामा ब्रह्माण्डमा तैरिरहेका ती संकेतहरू, जुन अन्य आकाशगंगाहरूबाट आउँछन्, पत्ता लगाउने गरिन्छ।।
सेटीले एलियनको खोज गर्न थालेको ६४ वर्षभन्दा बढी भइसक्यो। उनीहरुको अधिकांश काम हाम्रो आकाशगंगामा केन्द्रित छ, जसलाई मिल्की वे भनिन्छ। यद्यपि, अब सेटी वैज्ञानिकहरूले अन्य आकाशगंगाहरूमा एक्स्ट्राटेरेस्ट्रियल सिग्नलहरू खोजिरहेका छन्।
सन् २०१५ मा ग्लिम्पसिङ हीट फ्रम एलियन टेक्नोलोजीज (जी-ह्याट) परियोजनाले १ लाख आकाशगंगाहरूको सर्वेक्षण गर्दा यस्तै खोज भएको थियो। त्यो कामले नासाको वाइड-फिल्ड इन्फ्रारेड सर्भे टेलिस्कोप (वाइज-WISE) को सहयोग लियो। यद्यपि, वैज्ञानिकहरूले कुनै ठूलो जानकारी पाएका छैनन्।
गत वर्ष ताइवानको नेशनल चुङ सिङ् युनिभर्सिटीका वैज्ञानिकहरूले हामीबाट ३ अर्ब प्रकाश वर्षको दायराभित्र एउटा भन्दा बढी सभ्यता हुन नसक्ने बताएका थिए। यसको अर्थ वैज्ञानिकहरूले ‘अझै टाढा’ हेर्नु पर्छ र फ्रिक्वेन्सी र ट्रान्समिटर पावर पनि परिवर्तन गर्नुपर्नेछ।
प्रकाशित: १६ भाद्र २०८१, आईतवार