Technology Khabar १० भाद्र २०८१, सोमबार
काठमाडौं ।
सौर्य ऊर्जा क्षेत्रमा विकासको प्रशस्त सम्भावना छ। सोलार प्यानल जति अत्याधुनिक र प्रयोग गर्न सजिलो हुन्छ, त्यति नै विश्वमा बिजुली उत्पादन गर्न सहज हुने र स्वच्छ ऊर्जाको दिशामा पनि ठूलो प्रयास हुने विश्वास गरिएको छ।
एक रिपोर्टकाअनुसार अन्वेषकहरूले विश्वको पहिलो लचिलो ‘सोलर प्यानल’ तयार गरेका छन्। यो यति पातलो छ कि यसलाई कुनै पनि वस्तुमा कोटिंग गरेर लगाउन सकिन्छ र त्यो वस्तुले पोर्टेबल ऊर्जा स्रोतको रूपमा काम गर्नेछ।
लाइभ साइन्स रिपोर्टका अनुसार वैज्ञानिकहरूले सिलिकनमा आधारित प्यानलभन्दा १५० गुणा पातलो सौर्य प्यानलहरू बनाएका छन्। यति पातलो भए पनि, तिनीहरूले धेरै ऊर्जा उत्पन्न गर्न सक्छन्। वैज्ञानिकहरूले भनेअनुसार, यी प्यानलहरू कुनै पनि वस्तु जस्तै कार वा स्मार्टफोन केसमा छाप्न सकिन्छ। यदि यसो भयो भने, तपाईंको उपकरण सौर्य ऊर्जा उत्पादन गर्ने उपकरणमा परिणत हुनेछ।
अनुसन्धानकर्ताहरूले तयार पारेको सामग्री एक माइक्रोन (०.००१ एमएम) मात्र पातलो छ। जापानको नेशनल इन्स्टिच्युट अफ एडभान्स्ड इन्डस्ट्रियल साइन्स एन्ड टेक्नोलोजी (एआईएसटी) ले यो आविष्कारलाई प्रमाणित गरेको छ। अध्ययन अहिलेसम्म प्रकाशित भएको छैन।
अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले यो आविष्कार गरेका हुन्। रिपोर्टका अनुसार, तिनीहरूले पेरोभस्काइट संरचनाहरू (perovskite structures)बाट नयाँ फोटोभोल्टिक सामग्री सिर्जना गरे। यो सामग्रीले सूर्यको किरणलाई ऊर्जामा परिणत गर्छ।
प्यानलहरू प्रयोगशाला र कारखानाहरूमा बनाउन सकिने
वैज्ञानिकहरूले बनाएको सामग्री क्याल्सियम टाइटेनियम अक्साइडको सिन्थेटिक संस्करण हो। यसलाई प्रयोगशाला वा कारखानामा सस्तोमा बनाउन सकिने दाबी गरिएको छ। यदि यसो भयो भने, नयाँ सौर्य प्यानलहरू ठूलो मात्रामा उत्पादन गर्न सकिन्छ।
“हामीले कार र भवनको छत र मोबाइल फोनको पछाडि पनि सस्तो सौर्य उर्जा उत्पादन गर्न फराकिलो प्रकारको सतहमा पेरोभस्काइट कोटिंग्स लागू गर्ने परिकल्पना गर्न सक्छौं,” अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका भौतिकशास्त्रका प्राध्यापक जन्के वाङले एक विज्ञप्तिमा भने, “यदि यस तरिकाले थप सौर्य ऊर्जा उत्पादन गर्न सकिन्छ भने, हामी सिलिकन प्यानलहरू प्रयोग गर्न वा अधिक र अधिक सौर्य फार्महरू निर्माण गर्न लामो अवधिमा कम आवश्यकताको पूर्वानुमान गर्न सक्छौं।”
अहिले बजारमा पाईने सिलिकन प्यानलहरूको अनुमानित २२ प्रतिशत दक्षताको तुलनामा, यो सौर्य फिल्मको पातलो तहले सूर्यको किरणलाई ऊर्जामा रूपान्तरण गर्दा २७ प्रतिशत कुशल थियो।
वैज्ञानिकहरुले यो आगामी दिनमा ४५ प्रतिशतसम्म उर्जा दक्षता पुर्याउन सकिने विश्वास गरेका छन्।
प्रकाशित: १० भाद्र २०८१, सोमबार
