चीनले ‘कृत्रिम सूर्य’ को लागि भ्याकुम चेम्बर मोड्युल असेम्बली तयार पार्ने

काठमाडौं ।

विश्वको सबैभन्दा ठूलो “कृत्रिम सूर्य” निर्माण गर्ने संस्था अन्तर्राष्ट्रिय थर्मोन्यूक्लियर एक्सपेरिमेन्टल रिएक्टर (आईटीईआर), र चाइना न्यूक्लियर पावर इन्जिनियरिङको नेतृत्वमा रहेको चीन-फ्रान्सेली कन्सोर्टियमले फेब्रुअरी २९ मा आधिकारिक रूपमा भ्याकुम चेम्बर मोड्युल असेम्बली तयार पार्ने सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्।

सम्झौतामा हस्ताक्षरमा आईटीईआरका महानिर्देशक पिट्रो बाराबास्ची, आईटीईआरका उपमहानिर्देशक लुओ डेलोङ, मार्सेलीमा चिनियाँ महावाणिज्य दूत डोङ गुआङ्ली, चाइना नेशनल न्यूक्लियर कर्पोरेशन (सीएनएनसी)का उपमहाप्रबन्धक शेन यानफेङ, सीएनएनसीका उपप्रमुख अर्थशास्त्री वाङ डेलिन र अन्य वरिष्ठ अधिकारीहरू सहभागी थिए।

उक्त सम्झौताअनुसार चीनले आफ्नो कोर उपकरण सफलतापूर्वक जडान गरी ‘कृत्रिम सूर्य’ आयोजनाको कोर उपकरण जडानको काम पुनः एकपटक गरेको चाइना डट ओआरजी डट सीएनले रिपोर्ट गरेको छ।

“कृत्रिम सूर्य” को परियोजनाको मुख्य भाग चीनलाई तोकिएको थियो, जसले चिनियाँ टोलीमा आईटीईआरको उच्च स्तरको विश्वासलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। बरबास्चीले प्रविधि र जनशक्तिका हिसाबले आईटीईआरमा चीनले ठूलो योगदान गरेको बताए। “चीनसँग निर्माण स्थलमा उच्च कुशल निर्माण प्रतिभाको बलियो टोली छ। चिनियाँ टोलीले मुख्य उपकरण स्थापना सम्झौता गरेको छ र विश्वसनीय छ,” उनले भने।

शेनले भने कि भ्याकुम चेम्बर मोड्युल असेम्ब्ली कन्ट्र्याक्टमा हस्ताक्षर गर्नुको अर्थ चीन-फ्रान्सेली कन्सोर्टियम आईटीईआर परियोजनाको हालको होस्ट स्थापनाको लागि मात्र ठेकेदार भएको छ।

“यो नयाँ विकास ढाँचा निर्माण गर्दै, विश्वव्यापी आणविक औद्योगिक शृङ्खलामा श्रम र सहयोगको विभाजनमा सीएनएनसीको गहिरो सहभागिता हो। र यो कदमले ठूला अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिक परियोजनाहरूमा चीनको सहभागिता र योगदानमा ठूलो वृद्धि गर्नेछ र आणविक ऊर्जा रणनीतिको “तीन-चरण” विकासमा मद्दत गर्नेछ,” शेनले थपे।

कृतिम सूर्य निर्माण गर्नका लागि आईटीईआर परियोजना चीन, युरोपेली संघ, भारत, जापान, कोरिया गणतन्त्र, रूस र संयुक्त राज्य अमेरिकाद्वारा संयुक्त रूपमा लागू गरिएको छ। यो आजको संसारमा सबैभन्दा ठूलो र सबैभन्दा दूरगामी अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिक परियोजनाहरू मध्ये एक हो।

सेप्टेम्बर २०१९ मा, चीन-फ्रान्सेली कन्सोर्टियमले आईटीईआरसँग टीएसी १ (TAC-1) स्थापना सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्यो, जसले प्रयोगात्मक रिएक्टरको “मुटु” मानिने टोकामाक डिभाइसको मूल उपकरणको स्थापनामा चीनको गहिरो सहभागिताको सुरुवात गरेको थियो।

भ्याकुम चेम्बर मोड्युल असेंबली हाल आईटीईआर परियोजनाको महत्वपूर्ण मार्गमा उपकरणको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण टुक्रा हो र सम्पूर्ण आईटीईआर परियोजनाको सफलतामा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। भ्याकुम चेम्बर मोड्युलमा कुल ९ क्षेत्रहरू छन्, जुन पूरा गरी छुट्टै डेलिभर गरिन्छ। कुल योजनाबद्ध स्थापना अवधि ३५ महिना रहेको रिपोर्टमा उल्लेख छ।

विश्वको सबैभन्दा ठूलो चुम्बकीय बन्द कक्ष, वा टोकमाक, फ्रान्सको दक्षिणमा शुद्ध ऊर्जा उत्पादन गर्न निर्माणाधीन छ।

यो सम्पन्न हुँदा २३,००० टन तौल र पूरा हुँदा १५० मिलियन डिग्री सेल्सियस सम्मको तापक्रमको सामना गर्ने अनुमान गरिएको प्रायोगिक उपकरण निर्माण गर्ने प्रयासमा अहिले ३० भन्दा बढी देशहरू सहकार्य गरिरहेका छन्।