विश्वव्यापी मोबाइल मुद्रा कारोबार गत वर्ष १४ प्रतिशतले बढ्योः रिपोर्ट

काठमाडौं ।

गत वर्ष विश्वव्यापी मोबाइल मुद्रा कारोबारको मूल्य १४ प्रतिशतले बढेको छ। जसमा १.७५ अर्ब दर्ता खाताहरूले वार्षिक रूपमा १.४ ट्रिलियन डलर प्रशोधन गरेका थिए।

यो मोबाइल मनीमा जीएसएम संघको (जीएसएमए) वार्षिक स्टेट अफ द इन्डस्ट्री रिपोर्टको १२ औं संस्करणको अन्तर्दृष्टिमा आधारित छ। यो रिपोर्ट जीएसएमए मोबाइल मनी प्रोग्रामद्वारा वार्षिक रूपमा प्रकाशित गरिन्छ र बिल र मेलिन्डा गेट्स फाउन्डेशनद्वारा वित्त पोषित छ।

यसले अफ्रिकाको मोबाइल मुद्रा बजार परिपक्व हुन थालेको देखाउँछ र प्रतिवेदनले मोबाइल मनीले उप-सहारा अफ्रिकामा आर्थिक वृद्धि र वित्तीय सेवाहरूको विस्तारलाई इन्धन गरिरहेको संकेत गर्दछ।

सन् २०२४ संस्करणले देखाउँछ कि २०१३ र २०२२ को बीचमा, मोबाइल मनि सेवाहरू भएका देशहरूले त्यस्तो सेवा नभएकाको तुलनामा ६०० बिलियन डलर उच्च सकल घरेलू उत्पादन (जीडीपी) देखेका थिए।

प्रतिवेदनका अनुसार, २०२३ मा विश्वव्यापी दर्ता भएका मोबाइल मनी खाताहरू १.७५ अर्ब पुगेको छ, जुन २०२२ को तुलनामा १२ प्रतिशतले बढेको छ।

“यद्यपि दर्ता गरिएको मोबाइल मनि अकाउन्टहरूको वार्षिक वृद्धि दर सुस्त छ, यसले उद्योगको परिपक्वताको सुरुवातलाई झल्काउँछ।”

सब-सहारा अफ्रिकामा वृद्धि भएको छ, जहाँ दर्ता खाताहरूको अंश लगातार दुई वर्षसम्म बढेर २०२३ मा ४७ प्रतिशत पुगेको छ, जुन २०१९ पछिको सबैभन्दा उच्च हो। उप-सहारा अफ्रिकाले दर्ता खाताहरूमा कुल वृद्धिको ७० प्रतिशत भन्दा बढी योगदान गरेको छ। २०२३ मा, दक्षिण एसियाले पाँचौं योगदान पुर्याएको छ।

यसैगरी प्रयोगका केसहरूको विविधीकरणले महिला र ग्रामीण जनसङ्ख्या लगायत अल्पसंख्यकहरूलाई मोबाइल मनी खाताहरू मार्फत पैसा बचत गर्न सशक्त बनाउँदै गरेको रिपोर्टमा भनिएको छ।

विभिन्न डाटा ट्र्याक गर्ने मोबाइल मनि प्रदायकहरूले सेप्टेम्बर २०२२ र जुन २०२३ को बीचमा मोबाइल मनिमार्फत बचत गर्ने अद्वितीय महिला ग्राहकहरूको संचयी संख्यामा ९८ प्रतिशतले वृद्धि भएको फेला पारेको छ।

यी लाभहरूको बावजुद, जीएसएमए रिपोर्टले कम मोबाइल स्वामित्व, कथित सान्दर्भिकता, डिजिटल सीपहरू, सामाजिक मानदण्डहरू र विश्वास स्तरहरू सहित, मोबाइल मनि पहुँच गर्न महत्त्वपूर्ण बाधाहरू रहेको टिप्पणी गर्दछ।

मोबाइल स्वामित्वको अभाव सबैभन्दा ठूलो बाधा बनेको रिपोर्टमा उल्लेख छ।

दर्ता भएका मोबाइल मनी खाताहरूको कुल संख्या १.७५ अर्ब रहेको भएपनि ठूलो लिङ्गिय अन्तर रहेको यसले उल्लेख गरेको छ।

“व्यक्तिगत चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्नुबाहेक, विश्वव्यापी वित्तीय समावेशीकरण र मोबाइल मनी अपटेकलाई बढावा दिन एक सक्षम नियामक परिदृश्य महत्त्वपूर्ण रहेको रिपोर्टमा भनिएको छ।