काठमाडौं ।
अमेजनले सन् २०२५ को मध्यदेखि तीनओटा फाल्कन ९ रकेटहरूमा प्रोजेक्ट कुइपर ब्रोडब्यान्ड कन्स्टलेसनका लागि अनिर्दिष्ट संख्यामा भूउपग्रहहरू प्रक्षेपण गर्न स्पेसएक्ससँग सम्झौता गरेको छ।
स्पेसएक्स र अमेजन दुबै स्याटेलाइट ब्रोडब्यान्ड कन्स्टलेसनको लागि एक आपसमा प्रतिद्धन्दिको रुपमा देखिएका छन्। स्पेसएक्सले यसअघि नै स्याटेलाइट ब्रोडब्यान्ड सेवा दिँदै आएको छ।
यो सम्झौताले संयुक्त प्रक्षेपण गठबन्धन (यूएलए), एरियनस्पेस र ब्लू ओरिजिनसँग कन्स्टलेसनका ३,२०० भन्दा बढी भूउपग्रहहरू तैनाथ गर्न पहिले नै बहु-अर्ब डलरको प्रक्षेपण व्यवस्थामा थप क्षमता थप्छ।
यो पेन्सन कोषले स्पेसएक्सलाई विचार नगरी यी तीन कम्पनीहरूद्वारा विकसित गरिएका अप्रमाणित रकेटहरूमा कुइपर प्रक्षेपणहरूको ठूलो हिस्सा अनुमोदन गर्न “नराम्रो विश्वासमा काम गरेको” दाबी गर्दै अमेजनको निर्देशक बोर्ड विरुद्ध मुद्दा दायर गरेको महिनौं पछि आएको हो।
अमेजनले यूएलएबाट आठ एटलस ५ र ३८ भल्कान रकेटहरू, एरिएनस्पेसबाट १७ एरिएन ६ प्रक्षेपणहरू, र ब्लू ओरिजिनबाट २७ न्यू ग्लेन मिशनहरू अर्डर गरेको छ। ती मध्ये, एटलस ५ मात्र हाल सञ्चालनमा छ।
ब्लू ओरिजिन अमेजनका अर्बपति संस्थापक जेफ बेजोसको स्वामित्वमा छ, र यसअघि बेजोस र स्पेसएक्सका संस्थापक इलन मस्क बीचको व्यक्तिगत दुश्मनीले एक कानूनी मुद्दाले अमेजनलाई इलन मस्कको कम्पनीलाई विचार गर्नबाट रोकेको थियो।
अमेजनका शेयधनीहरू क्लिभल्याण्ड बेकर्स र टिमस्टर्स पेन्सन फन्डले पछि अन्यलाई प्रक्षेपण गर्न दिने सम्झौताको सो निर्णयमा बोर्डको विरुद्धमा मुद्दा दायर गरेका थिए, उनीहरूले स्पेसएक्सलाई विचार नगर्ने क्रममा प्रक्षेपण सम्झौताहरू अनुमोदन गर्न ४० मिनेट भन्दा कम खर्च गरेको आरोप लगाए।
मुद्दाले थप दाबी गर्दछ कि स्पेसएक्सलाई कहिले पनि सम्भावनाको रूपमा फ्लोट गरिएको थिएन। जसमा, विश्वको सबैभन्दा प्रसिद्ध, भरपर्दो र स्पष्ट प्रक्षेपण प्रदायक स्पेसएक्स (अमेजनको) लेखा समितिलाई प्रस्तुत गरिएका चार कम्पनीहरू मध्ये नभएको उल्लेख छ।
अमेजनका प्रवक्ताले भने, “मुद्दामा भएका दावीहरू पूर्णतया योग्यताविहीन छन् र प्रोजेक्६ कुइपरको लागि हाम्रो खरीद योजनाहरूमा कुनै असर परेको छैन।”
यूएलएले अक्टोबरमा तल्लो पृथ्वीको कक्षमा लन्च गरेको दुई प्रोटोटाइपहरूको सफल परीक्षणहरू पछि, अमेजनले हालै यो २०२४ को पहिलो अर्ध वार्षिक शुरु हुने प्रक्षेपण अभियानको लागि बाँकी स्याटेलाइटहरु उत्पादन सुरु गर्न तयार रहेको बतायो।
प्रारम्भिक सेवाहरू त्यसपछि २०२४ मा तीन टेल्कोज सहित सम्भावित ग्राहकहरू: संयुक्त राज्य अमेरिकामा भेरिजोन, युरोप र अफ्रिकामा भोडाफोन, र जापानमा निप्पोन टेलिग्राफ र टेलिफोन कर्पोरेशनहरू सहित सुरु हुने अपेक्षा गरिएको छ।
प्रकाशित: १७ मंसिर २०८०, आईतवार
