काठमाडौं ।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी ‘नासा’ र जापानी अन्तरिक्ष एजेन्सी ‘जाक्सा’ले विश्वको पहिलो काठको भूउपग्रह प्रक्षेपण गर्ने योजना बनाएका छन् । यो स्याटेलाइट आगामी वर्षको गर्मीमा प्रक्षेपण हुने अपेक्षा गरिएको छ।
स्याटेलाइटको नाम ग्रीष्म हो जुन एउटा परीक्षण हुनेछ। अन्तरिक्ष एजेन्सीहरू काठको भूउपग्रहहरू कत्तिको प्रभावकारी हुन सक्छन् भनेर हेर्न चाहन्छन्।
रिपोर्टकाअनुसार विश्वभरका अन्तरिक्ष एजेन्सीहरूले विगत ५० वर्षमा हजारौं भूउपग्रह अन्तरिक्षमा पठाएका छन्। जब भूउपग्रहहरूले आफ्नो जीवन पूरा गरे, तिनीहरू अब त्यहाँ कबाड वा फोहोरको रूपमा तैरिरहेका छन्। यसले अन्य उपग्रहहरूलाई जोखिममा राखेको छ। यति मात्र होइन, यदि निष्क्रिय भूउपग्रहहरू पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गरे भने, तिनीहरूले हाम्रो ग्रहलाई नोक्सान पुर्याउने सम्भावना छ। तर काठको उपग्रहहरूले यी कठिनाइहरू समाधान गर्न सक्छन्।
स्पेसडटकमका अनुसार, काठ न त स्पेसमा जल्न सक्छ न सड्न सक्छ। राम्रो कुरा यो हो कि यदि काठको भूउपग्रहहरू वायुमण्डलमा पुन: फिर्ता गराउन सकिएमा तिनीहरू जलेर खरानी हुनेछन्। यसको मतलब यो हो कि यदि तिनीहरू भविष्यमा प्रयोग भएमा, अन्तरिक्षमा फोहोर बढ्ने सम्भावना हट्नेछ।
लिग्नोस्याट कति ठूलो छ?
जानकारीका अनुसार लिग्नोस्याटको साइज कफीको मग बराबर हुनेछ। यो २०२४ को ग्रीष्मसम्म लन्च गर्न सकिनेछ। यसलाई बनाउन म्याग्नोलिया काठको प्रयोग गरिएको छ।
यसरी काठ छनोट गरियो
अन्तरिक्ष एजेन्सीहरूले उक्त स्याटेलाइट बनाएको म्याग्नोलिया काठ पहिलो पटक अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनमा परीक्षण गरिएको थियो। त्यससमयमा वैज्ञानिकहरूले तीन प्रकारका काठको परीक्षण गरे। सबै अन्तरिक्षमा सफल थिए, यसको मतलब तिनीहरूमा कुनै बिग्रिएको थिएन।
यद्यपि, वैज्ञानिकहरूले म्याग्नोलिया काठ प्रयोग गर्ने निर्णय गरे किनभने यो भूउपग्रह बनाउँदा भाँचिने सम्भावना निकै कम छ।
प्रकाशित: ३ मंसिर २०८०, आईतवार
