काठमाडौं ।
चिनियाँ वैज्ञानिकहरूद्वारा विकसित एआई-संचालित रोबोटिक रसायनशास्त्रीले मंगल ग्रहको उल्कापिण्डबाट हुने अक्सिजन इभोलुसन प्रतिक्रियाको लागि उत्प्रेरकलाई स्वचालित रूपमा संश्लेषित र बौद्धिक रूपमा अप्टिमाइज गरेको छ, जसले मंगल ग्रहमा अक्सिजन उत्पादन गर्न अत्यधिक कुशल र ऊर्जा बचत गर्ने समाधान प्रदान गर्दछ।
मेशिन-लर्निङ मोडेल प्रयोग गरेर, एआई केमिस्टले तीस लाख भन्दा बढी सम्भावित रचनाहरूबाट इष्टतम उत्प्रेरक शूत्र स्वचालित रूपमा र द्रुत रूपमा पहिचान गर्दछ।
गएको सोमबार नेचर सिन्थेसिस जर्नलमा प्रकाशित अध्ययन अनुसार मंगल ग्रहको अन्वेषणका लागि रसायन र सामग्रीको स्वचालित संश्लेषणमा एआई केमिस्टको सम्भाव्यतालाई यो महत्वपूर्ण खोजले देखाउँछ।
मंगल ग्रहमा बस्नको लागि स्थानीय मंगल स्रोतहरूबाट अक्सिजन जस्ता बाँच्नको लागि आवश्यक रसायनहरू संश्लेषण गर्ने क्षमता चाहिन्छ। तर, यो चुनौतीपूर्ण कार्य हो।
मंगल ग्रहमा पानीको गतिविधिको भर्खरको प्रमाणले अक्सिजन इभोलुसन रियाक्सन क्याटालिस्ट प्रयोग गरेर सौर्य ऊर्जा-संचालित इलेक्ट्रोकेमिकल वाटर अक्सीकरण प्रक्रियाहरू मार्फत ठूलो मात्रामा अक्सिजन उत्पादन गर्ने सम्भावना बढाएको छ। पृथ्वीबाट क्याटालिस्टहरूको ढुवानीको उच्च लागतलाई ध्यानमा राख्दै, मंगल ग्रहमा स्थानीय सामग्रीबाट विकसित बाह्य क्याटालिस्टहरू मुख्य प्राविधिक मुद्दा बन्छन्।
चीनको युनिभर्सिटी अफ साइन्स एण्ड टेक्नोलोजी (यूएसटीसी) का अन्वेषकहरूले डीप स्पेस एक्सप्लोरेसन ल्याबोरेटरीलगायत चिनियाँ अनुसन्धान संस्थानहरूका आफ्ना समकक्षहरूसँग मिलेर रोबोटिक एआई केमिस्टको सहयोगमा मंगल ग्रहको उल्कापिण्डका कम्पोनेन्टहरू विश्लेषण गरेर ६ सातामै नयाँ क्याटालिस्टको संश्लेषण गरे।
पाँचओटा स्थानीय मार्टियन खनिज पदार्थहरूलाई फिडस्टकको रूपमा दिइयो, त्यहाँ ३.७६ मिलियन भन्दा बढी सम्भावित सूत्रहरू छन्, जसमा इष्टतम सूत्रको लागि यस्तो स्क्रिनिङ पूरा गर्न २ हजार वर्षको मानव श्रम खर्च हुनेछ।
अध्ययनले सफलतापूर्वक प्रमाणित गरेको छ कि एआईले स्वचालित रूपमा नयाँ सामग्रीहरू विकास गर्न सक्छ, जसले बाह्य ग्रहहरूमा अक्सिजन उत्पादन, आधार निर्माण, र खाद्य उत्पादनमा मद्दत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। र माइक्रोस्केल, यूएसटीसीमा भौतिक विज्ञानका लागि हेफेई राष्ट्रिय अनुसन्धान केन्द्रका निर्देशक लुओ यीका अनुसार मानवद्वारा गहिरो अन्तरिक्ष अन्वेषणलाई सहज बनाउन मंगल ग्रहका स्रोतहरूबाट थप रसायनहरू संश्लेषित गर्न सकिन्छ।
युएसटीसीका प्रोफेसर जियाङ जुनले भने कि एआई केमिस्टले ५०,००० भन्दा बढी रसायनशास्त्रका कागजपत्रहरू सिकेर भविष्यवाणी गर्ने मोडेल बनाएका छन् र छ हप्ताभित्र सबैभन्दा उपयुक्त सिंथेटिक अवस्थाको साथमा एक आशाजनक उत्प्रेरक सूत्र प्रदान गरेका छन्।
माइनस ३७ डिग्री सेल्सियसमा गरिएको दबाब परीक्षण, जसले मंगल ग्रहमा तापक्रमको अवस्थाको नक्कल गर्छ, यसले देखाएको छ कि उत्प्रेरकले स्पष्ट रूपमा खराबी बिना अक्सिजन उत्पादन गर्न सक्छ, यसले मंगल ग्रहमा कठोर परिस्थितिमा काम गर्न सक्छ भन्ने सुझाव दिन्छ। शिन्ह्वा
प्रकाशित: १ मंसिर २०८०, शुक्रबार
