काठमाडौं ।
जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको नयाँ मेजरमेन्ट अनुसार टाढाको एक्सोप्लानेट बाफयुक्त वातावरण (स्टीमी एटमोसपियर) ले घेरिएको हुन सक्छ।
ग्रह (प्लानेट) जीजे १२१४बी, एक मिनी-नेप्च्यून हो। यो ग्यालेक्सीमा उपलब्ध सबैभन्दा सामान्य प्रकारको ग्रह हो। प्लानेट जीजे १२१४बीले एक रातो ड्वार्फ ताराको वरिपरि नजिकको अर्बिटको परिक्रमा गर्छ। यसले १.६ दिनमा अर्बिटको परिक्रमा सम्पन्न गर्छ।
ग्रहलाई बादल वा धुवाँको तहले ढाकिएको छ जसले धेरैजसो अवलोकनहरूलाई अवरुद्ध गर्छ। तर मेरील्याण्ड विश्वविद्यालयमा एलिजा केम्प्टनको नेतृत्वमा रहेको टोलीले ग्रहलाई पूर्ण अर्बिटमा हेरेर क्षतिपूर्ति दिएको स्काईएटनाइट म्यागजिनले लेखेको छ।
यसबाट दिनको तापमान २७९ सेल्सियस र रातको तापक्रम माइनस १६५ सेल्सियस भएको पत्ता लाग्यो। ग्रहको वातावरणमा पानी जस्तो भारी अणुहरु भएकाले मात्र यस्तो असमानता सम्भव हुने बताइएको छ।
‘हामीलाई लाग्छ कि हामीले पानीको बाफ पत्ता लगाउँछौं, तर यो चुनौतीपूर्ण छ किनभने पानीको वाष्प अवशोषण मिथेन अवशोषणसँग ओभरल्याप हुन्छ,’ केम्प्टन भन्छन्।
‘हामी शतप्रतिशत भन्न सक्दैनौं कि हामीले पानीको बाफ पत्ता लगायौं र मिथेन होइन भनेर। यद्यपि, हामी ग्रहको दुवै (हेमिस्पेयर्स) गोलार्धमा यो प्रमाण देख्छौं। जसले त्यहाँ पानी छ भन्ने हाम्रो विश्वासलाई बढाउँछ।’
प्रकाशित: १५ असार २०८०, शुक्रबार
