जापानले सन् २०२४ मा काठबाट बनेको भूउपग्रह प्रक्षेपण गर्ने तयारी गर्दै

काठमाडौं ।

अनुसन्धानकर्ताहरूको टोली काठको भूउपग्रहलाई कक्षमा राख्न चाहन्छ।अन्तरिक्षको खाली ठाउँमा विभिन्न काठहरू उजागर गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) मा भर्खरै गरिएको परीक्षणको नतिजाको बारेमा जापानको क्योटो विश्वविद्यालयको परियोजना अनुसन्धान टोलीले पुष्टि गरेको छ। निश्चित रूपमा, निष्कर्षहरूले संकेत गरेअनुसार काठ बाह्य अन्तरिक्षको वातावरणमा पनि उल्लेखनीय रूपमा लचिलो रहेको छ।

“बाह्य अन्तरिक्षको चरम वातावरणको बावजुद महत्त्वपूर्ण तापमान परिवर्तनहरू र तीव्र ब्रह्माण्ड किरणहरू र खतरनाक सौर कणहरू दस महिनाको लागि एक्सपोजरको बावजुद, परीक्षणहरूले कुनै विघटन वा विकृति जस्तै क्र्याकिंग, वार्पिङ, पीलिंग, वा सतह क्षतिको पुष्टि गरेको छैन,” भर्खरको क्योटो विश्वविद्यालयले जारी गरेको प्रेस विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

प्रयोगले क्योटो विश्वविद्यालयको नेतृत्वमा अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारी लिग्नोस्याटको लागि प्रारम्भिक अनुसन्धानको रूपमा काम गर्यो, जसले जापानी अन्तरिक्ष एजेन्सी (जाक्सा) र नासाद्वारा अर्को वर्ष संयुक्त रूपमा प्रक्षेपण गर्ने तालिकाको काठको भूउपग्रह डिजाइन गरेको स्पेस डटकमले रिपोर्ट गरेको छ।

लिग्नोस्याट स्पेस वुड परियोजना अप्रिल २०२० मा क्योटो विश्वविद्यालय र सुमितोमो वनविज्ञान बीचको सहकार्यको रूपमा सुरु भयो। “काठको सिमुलेटेड स्याटेलाइटले पृथ्वीको तल्लो कक्ष वा लियो अवस्थाहरू सामना गर्ने क्षमताले हामीलाई छक्क पार्यो,” अन्तरिक्ष-काठ अनुसन्धान प्रयासका प्रमुख कोजी मुराताले २०२१ प्रेस विज्ञप्तिमा भने, “हामी … जैविक सामग्रीहरूमा कठोर लियो वातावरणको प्रभावहरूको सही अनुमान गर्न सक्छौं कि भनेर हेर्न चाहन्छौं।”

ती प्रभावहरू परीक्षण गर्न, तीन ओटा विभिन्न काठको नमूनाहरू भएको एउटा सानो प्यानललाई स्टेशनको जापानी प्रयोगात्मक किबो मोड्युलमा भण्डारणको लागि आईएसएसमा लन्च गरिएको थियो, जहाँ यसलाई २०२२ मा दस महिनासम्म अन्तरिक्षमा राखिएको थियो। काठ प्यानल जाक्सा अन्तरिक्ष यात्री कोइची वाकाटाद्वारा पुनःप्राप्त गरिएको थियो। र जनवरी २०२३ मा स्पेसएक्सको सीआरएस-२६ कार्गो ड्र्यागन स्पेसक्राफ्टमा सवार भएर पृथ्वीमा फर्कियो, र परियोजना वैज्ञानिकहरूले यसको सफलताको प्रशंसा गरिरहेका छन्।

विज्ञप्ति अनुसार परीक्षण गरिएका ती काठहरू मध्ये, लिग्नोस्याट(LignoSat) टोलीले म्याग्नोलिया रूखहरूबाट काठ प्रयोग गरेर परियोजनाको साथ अगाडि बढ्न छनौट गर्यो, किनभने यसको “अपेक्षाकृत उच्च कार्यक्षमता, आयामी स्थिरता र समग्र शक्ति” प्रदान गर्दछ।

रिपोर्टमा उल्लेख भएअनुसार यदि वास्तवमा काठ स्याटेलाइट निर्माणको लागि साँच्चै व्यवहार्य विकल्पमा परिणत हुन्छ भने, आजको निर्माणमा प्रयोग हुने विशिष्ट धातु मिश्रहरूको तुलनामा यसले केही सम्भावित फाइदाहरू पाउँछ। एकको लागी, यो अधिक पर्यावरण मैत्री छ। यो उत्पादन गर्न सजिलो, सस्तो र सफा छ, र यो धेरै अधिक डिस्पोजेबल छ जब यो एक भूउपग्रहको जीवनको अन्त्यमा आउँछ।

काठको भूउपग्रहहरू पक्कै पनि वायुमण्डलीय पुन: प्रवेशको क्रममा पूर्ण रूपमा जल्नेछन्, र यदि काठका केही साना, काल्पनिक टुक्राहरू आगोको ज्वालाबाट बच्न सकेन भनेपनि तिनीहरू पृथ्वीमा जहाँसुकै अवतरण गरेपनि सजिलैसँग नष्ट हुनेछन्।