काठमाडौं ।
जी७ राष्ट्रका नेताहरूले शनिबार आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) लाई ‘विश्वसनीय’ राख्न प्राविधिक मापदण्डहरूको विकास र अपनाउन आह्वान गरेका छन्। प्रविधिको सुशासनले यसको विकाससँग गति राखेको छैन।
जापानको हिरोसिमामा भएको बैठकमा जी७ नेताहरूले ‘विश्वसनीय एआईको साझा दृष्टिकोण र लक्ष्य प्राप्त गर्ने दृष्टिकोण फरक हुन सक्छ’ भनेर स्वीकार गरे। उनीहरूले एक विज्ञप्तिमा भने कि एआई जस्ता डिजिटल टेक्नोलोजीका लागि नियमहरू ‘हाम्रो साझासँग लोकतान्त्रिक मूल्यहरू मिल्दोजुल्दो हुनुपर्छ।’
जी७ मा भाग लिने युरोपेली संघले यस महिना एआई प्रविधिलाई नियमन गर्न कानून पारित गर्न नजिक पुगेपछि यो सम्झौता भएको हो, सम्भावित रूपमा विश्वको पहिलो व्यापक एआई कानून जसले उन्नत अर्थतन्त्रहरूमा उदाहरण बन्न सक्छ।
‘हामी एआई प्रणालीहरू सही, भरपर्दो, सुरक्षित र गैर–भेदभावरहित होस् भन्ने चाहन्छौं, तिनीहरूको उत्पत्तिलाई पर्वाह नगरी,’ युरोपेली आयोगका अध्यक्ष उर्सुला भोन डेर लेनले शुक्रबार भनेको रोयटर्सले उल्लेख गरेको छ।
जी७ नेताहरूले भने कि उनीहरूले ‘उत्पादक एआईका अवसरहरू र चुनौतीहरूको तुरुन्तै स्टक लिन आवश्यक छ।’ पछिल्लो समय च्याटजीपी लगायत एआई एपको लोकप्रियता बढ्दो छ।
ओपनएआईको च्याटजीपीटीले इलन मस्क र एआई विशेषज्ञहरूको समूहलाई मार्चमा एक सहमति गर्दै समाजमा सम्भावित जोखिमहरू उल्लेख गर्दै थप शक्तिशाली प्रणालीहरू विकास गर्न छ महिनाको पजको लागि आह्वान गरेका थिए। एक महिना पछि, ईयुका सांसदहरूले विश्व नेताहरूलाई एआई टेक्नोलोजीहरू नियन्त्रण गर्ने तरिकाहरू खोज्न आग्रह गरे, उनीहरूले अपेक्षा गरेभन्दा छिटो विकास भइरहेको बताए।
अमेरिकाले हालसम्म एआईलाई नियन्त्रण गर्ने बारे सावधानी अपनाएको छ, गत महिना राष्ट्रपति जो बिडेनले एआई खतरनाक छ कि छैन भनेर हेर्न बाँकी रहेको बताए। माइक्रोसफ्ट समर्थित ओपनएआईका सीईओ साम अल्टम्यानले मंगलबार सिनेट प्यानललाई अमेरिकाले एआई मोडेलहरूको विकासको लागि इजाजतपत्र र परीक्षण आवश्यकताहरू विचार गर्नुपर्ने बताए।
यस वर्षको जी७ को अध्यक्षता गरेको जापानले एआईको जोखिमहरू अनुगमन गर्दै यसको सार्वजनिक र औद्योगिक अपनाउने समर्थनको वाचा गरेको छ। जापानका प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदाले गत हप्ता सरकारको एआई काउन्सिललाई भने, ‘सम्भाव्यता र जोखिम दुवैसँग राम्ररी व्यवहार गर्नु महत्वपूर्ण छ।’
प्रकाशित: ७ जेष्ठ २०८०, आईतवार
