काठमाडौं ।
विशेष गरी स्पेसएक्सले अन्तरिक्षमा धेरै स्याटेलाइटहरू पठाउँदा, एलियनहरू नजिकैका ताराहरूबाट पृथ्वीमा प्रवेश गर्न सक्ने नयाँ अध्ययनले सुझाव दिएको छ।
अध्ययनले यदि बाहिरी क्षेत्रहरूमा सही उपकरणहरू छन भने यहाँ पृथ्वीमा मोबाइल टावरहरूबाट रेडियो सिग्नल “लीकेज” सम्भवतः नजिकैका प्रणालीहरू जस्तै बर्नार्ड स्टार (लगभग ६ प्रकाश-वर्ष टाढा) बाट पत्ता लगाउन सकिने निर्धारण गर्यो। त्यस्ता संकेतहरू अहिले कमजोर छन् तर स्पेसएक्सले स्टारलिंक इन्टरनेट भूउपग्रहहरूलाई कक्षमा प्रक्षेपण गर्न जारी राख्दा सम्भावना बढ्नेछ।
यस अध्ययनले सान फ्रान्सिस्कोको उत्तरमा रहेको ह्याट क्रीक रेडियो अब्जर्भेटरीको सर्च फर एक्स्ट्राटेरेस्ट्रियल इन्टेलिजेन्स (सेटी) संस्थानका इन्टर्नका रामिरो सेइडको नेतृत्वमा डाटा विश्लेषणको साथ टाढाबाट देखिने सिमुलेटेड रेडियो सिग्नलहरूको क्राउडसोर्स डाटा प्रयोग गरेको स्पेस डटकमले रिपोर्ट गरेको छ।
मरिसस विश्वविद्यालयमा स्नातकोत्तरको विद्यार्थीसमेत रहेका सेईडले “पृथ्वी घुम्ने र टावरहरू उठ्ने र अस्ताउँदा यी सभ्यताहरूले प्राप्त गर्ने रेडियो शक्ति प्रदर्शन गर्ने मोडेलहरू उत्पन्न गरे,” सेटी संस्थानले रिलीजमा लेख्यो।
टाढाबाट पृथ्वीको रेडियो संकेतहरू पत्ता लगाउने क्षमता कमजोर हुन सक्छ। अन्वेषकहरूले सावधानी अपनाए, यदपी पृथ्वी भन्दा बाहिर हाम्रो भन्दा बढी संवेदनशील प्राप्त गर्ने प्रणालीहरू हुनसक्छन्। तर त्यहाँ डाटामा सूक्ष्मताहरू छन्।
जबकि परम्परागत रेडियो प्रसारण ट्राफिक कम हुँदैछ, र मोबाइल संचारमार्फत अधिक शक्तिशाली रेडियो बीकन अर्को उद्देश्यको लागि अनलाइन आउँदैछ। साथै, ग्लोबल साउथका देशहरूले रेडियो ट्राफिकमा विगतका दशकहरूको तुलनामा ठूलो योगदान दिइरहेका छन्, जसले विश्वको बाँकी भागको तुलनामा त्यस क्षेत्रमा ठूलो आर्थिक लाभको सुझाव दिन्छ।
“मैले धेरै सहकर्मीहरूबाट सुनेको छु कि पृथ्वी हालका वर्षहरूमा बढ्दो रेडियो शान्त भएको छ, यो दाबी जुन मैले सधैं लडें,” इङ्गल्याण्डको म्यानचेस्टर विश्वविद्यालयका प्राध्यापक र जोडरेल बैंक केन्द्रका निर्देशक तथा एस्ट्रोफिजिक्स टोली नेता माइक ग्यारेटले सोही विज्ञप्तीमा भने।
“यद्यपि यो सत्य हो कि आज हामीसँग कम शक्तिशाली टिभी र रेडियो ट्रान्समिटरहरू छन्, संसारभर मोबाइल संचार प्रणालीको विस्तार गहिरो छ,” उनले थपे, “जबकी प्रत्येक प्रणालीले व्यक्तिगत रूपमा अपेक्षाकृत कम रेडियो शक्तिहरू प्रतिनिधित्व गर्दछ, यी अरबौं उपकरणहरूको एकीकृत स्पेक्ट्रम पर्याप्त छ।”
अनुसन्धानको एउटा विस्तार भनेको अन्तरिक्ष टेलिस्कोपहरू, नासाको अहिले सेवानिवृत्त केप्लर वा एजेन्सीको अझै सक्रिय ट्रान्जिटिङ एक्सोप्लानेट सर्भे स्याटेलाइट (टीईएसएस) जस्ता स्पेस टेलिस्कोपहरूद्वारा फेला परेका एक्सोप्लानेटहरूको परीक्षण गर्न सकिने अध्ययन टोलीले सुझाव दिएको छ।
अर्को तर्फ पृथ्वीको रेडियो सिग्नल चुहावटका स्रोतहरू ‘पार्स’ गर्न सकिन्छ, जसमा सम्भवतः वाईफाई नेटवर्कहरू, सैन्य र नागरिक एजेन्सीहरूका लागि राडारहरू, मोबाइल ह्यान्डसेटहरू, र स्पेसएक्सको स्टारलिंक जस्ता भूउपग्रह कन्स्टलेसनहरू पनि समावेश हुनेछन्।
स्पेसएक्सले हालै कक्षमा ४,००० व्यक्तिगत सक्रिय स्टारलिंक स्याटेलाइट राखिसकेको ५ र त्यो संख्या कम्तिमा ४० हजार सम्म पुग्ने आशा गर्दछ। यदि स्पेसएक्स र अन्य कम्पनीहरूले दशौं हजार भूउपग्रहहरू पठाए भने, पृथ्वीको कृत्रिम रेडियो सिग्नल पत्ता लगाउन धेरै सजिलो हुनेछ।
अनुसन्धानमा आधारित एक अध्ययन डकुमेन्ट रोयल एस्ट्रोनोमिकल सोसाइटीको मासिक सूचनामा प्रकाशित भएको थियो।
प्रकाशित: २९ बैशाख २०८०, शुक्रबार
