काठमाडौं ।
एक जापानी कम्पनीले चन्द्रमामा पहिलो पटक निजी चन्द्र यान अवतरण गराउने प्रयासमा असफल भएको छ।
जापानी कम्पनी आईस्पेसको हाकुटो-आर (Hakuto-R) को यो अवतरण प्रयास अन्तिम समयमा असफल भएको हो।
यदि यो सफलरुपमा चन्द्रमामा अवतरण भएको भए ल्यान्डर चन्द्रमामा सुरक्षित अवतरण गर्ने पहिलो निजी रूपमा संचालित अन्तरिक्षयान हुने थियो।
आईस्पेसले मंगलबार (अप्रिल २५) मा राती नेपाली समयअनुसार करिब साढे १० बजे चन्द्रमामा हाकुटो-आर ल्यान्डर अवतरण गराउने प्रयास गरेको थियो। तर चन्द्रमामा अवतरण हुनु केहि अगाडि मात्र सम्पर्क विच्छेद भएको थियो।
“त्यसोभए, हामीले चन्द्रमाको सतहमा अवतरण पूरा गर्न सकेनौं भन्ने मान्नैपर्छ,” आईस्पेसका संस्थापक र सीईओ ताकेशी हाकामाडाले उक्त ऐतिहासिक प्रयासको वेबकास्टमा भनेका छन्।
कम्पनीले हालसम्म पनि संचार सम्पर्क हुन नसकेको बताएको छ।
कम्पनीबाट आएका अघिल्लो बयानहरूकाअनुसार यसको प्राथमिक अवतरण साइट एटलस क्रेटर हो, जुन मारे फ्रिगोरिस (“सी अफ कोल्ड”) को दक्षिणपूर्वी बाहिरी किनारामा अवस्थित छ।
यदि परिस्थितिहरू परिवर्तन भएमा, त्यहाँ तीन वैकल्पिक अवतरण साइटहरू छन् र साइटको आधारमा, अवतरण मिति परिवर्तन हुन सक्ने बताईएको थियो।
हाकुटो-आर अन्तरिक्ष यान डिसेम्बर २०२२ मा स्पेसएक्स फाल्कन ९ रकेटमार्फत माथि प्रक्षेपण गरियो र चन्द्र सतहबाट लगभग ६२ माइल (१०० किलोमिटर) माथि लगभग गोलाकार कक्षमा रहेको थियो। अन्तरिक्ष यानले पहिले नै कक्षाबाट धेरै अविश्वसनीय छविहरू पठाएको छ।
हाकुटो-आरद्वारा खिचिएको एउटा छविले गत हप्ताको हाइब्रिड सूर्यग्रहणको रूपमा एकै समयमा भएको आश्चर्यजनक अर्थराइजलाई खिच्यो। तस्बिरमा, चन्द्रमाको छाँया दक्षिण प्रशान्तमा पृथ्वीको अनुहारमा सर्ने क्रममा देख्न सकिन्छ।
हाकुटो-आर अवतरण अनुक्रममा धेरै चरणहरू समावेश भएको आईस्पेस अधिकारीहरूले लेखेका थिए। “ल्यान्डरले ब्रेकिङ बर्न गर्नेछ, यसको मुख्य प्रोपल्सन प्रणालीलाई कक्षबाट कम गर्नको लागि फायरिङ गर्नेछ। पूर्व-तय गरिएका आदेशहरूको एक श्रृंखला प्रयोग गर्दै, ल्यान्डरले आफ्नो मनोवृत्ति समायोजन गर्नेछ र चन्द्रमाको सतहमा नरम अवतरण गर्नको लागि वेग कम गर्नेछ। प्रक्रिया लगभग एक घण्टा लाग्छ।”
यसअघि चन्द्रमामा सफ्ट ल्याण्ड गरेका अन्य तीन देशहरूमा संयुक्त राज्य अमेरिका, सोभियत संघ र चीन मात्र हुन्।
जापानी कम्पनी आईस्पेससँग थप वृद्धि योजनाहरू पनि छन्। टोकियो स्टक एक्सचेन्ज ग्रोथ मार्केटमा सूचीबद्ध कम्पनीले क्रमशः २०२४ र २०२५ भन्दा अघि दोस्रो र तेस्रो चन्द्र अभियानको योजना बनाउँदैछ।
प्रकाशित: १३ बैशाख २०८०, बुधबार
