९० हात्ती जत्तिकै ठुलो क्षुद्रग्रह ५६,८८० किलोमिटरको गतिमा पृथ्वीको नजिक आउँदै

काठमाडौं ।

नासाले पहिलो पटक पत्ता लगाएपछि अहिले एउटा ठूलो क्षुद्रग्रह पृथ्वीतर्फ धकेलिरहेको छ। २०२३ एफएम (2023 FM) नामक एस्टोरोइड हाम्रो ग्रहको नजिक १५.८ किलोमिटर/प्रतिसेकेण्ड अर्थात् ५६८८० किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा आउँदैछ। यो बिहीबार (अप्रिल ६) मा हाम्रो सबैभन्दा नजिक आउने छ।

विशाल अन्तरिक्ष चट्टानको उचाइ १२० देखि २७० मिटरको छ, जसले यसलाई लन्डनको गेर्किन वा ९० ओटा हात्ती जत्तिकै ठूलो रहेको छ। यद्यपि, अन्तरिक्ष चट्टानको विशाल आकारको बावजुद, यो मार्च १६ मा मात्र पत्ता लगाइएको थियो र यसको अण्डाकार मार्ग अप्रिल २ मा मात्र निर्धारण गरिएको थियो। यति ठूलो चट्टान भए पनि वैज्ञानिकहरूले ढिलो गरी यो क्षुद्रग्रह पत्ता लगाउन सकेका हुन र यसको रुट पनि पछिल्लो समय थाहा भएको हो।

रिपोर्टहरूका अनुसार, धेरै पटक क्षुद्रग्रहहरू ढिलो पत्ता लगाइन्छ किनभने तिनीहरू सूर्यको उज्यालो प्रकाशमा ‘लुकेर’ हिँडिरहेका हुन्छन् र भूउपग्रह वा राडारहरूले समात्न सक्दैनन्। क्षुद्रग्रहहरू चिन्ताको कारण बन्छन् किनभने तिनीहरूको दिशा परिवर्तन हुनसक्छ।

यदि क्षुद्रग्रह पृथ्वीसँग ठोक्कियो भने, यसले हाम्रो ग्रहमा ठूलो विनाश ल्याउन सक्छ। क्षुद्रग्रहको ठक्करबाट भएको विनाशका कारण करोडौं वर्षअघि पृथ्वीबाट डाइनोसर पनि नष्ट भएको विश्वास गरिन्छ।

यसैबीच नासाले अब क्षुद्रग्रहको नजिक आउँदा निगरानी गरिरहेको छ, तर त्यहाँ डराउनुपर्ने आवश्यक नभएको बताएको छ। किनभने यो पृथ्वीको सतहमा ३० लाख किलोमिटर, वा ०.०२ खगोलीय एकाइहरू भन्दा धेरै नजिक पुग्न सक्दैन।

क्षुद्रग्रहहरूलाई माइनर ग्रहहरू पनि भनिन्छ। हाम्रो सौर्यमण्डलका सबै ग्रहहरू जस्तै तिनीहरू पनि सूर्यको वरिपरि घुम्छन्। क्षुद्रग्रहहरू लगभग ४.६ अर्ब वर्ष पहिले हाम्रो सौर्यमण्डलको प्रारम्भिक गठनदेखि बाँकी रहेका चट्टानी अवशेषहरू हुन् भन्ने विश्वास गरिन्छ। अधिकांश क्षुद्रग्रहहरू मुख्य क्षुद्रग्रह बेल्टमा पाइन्छ, जुन मंगल र बृहस्पतिको बीचमा छ। तिनीहरूको आकार १० मिटरदेखि ५३० किलोमिटर सम्म हुन सक्छ।

वैज्ञानिकहरूले क्षुद्रग्रह र पृथ्वी बीचको दूरी हेर्छन् जब यो पृथ्वीको नजिक आउँछ। यसका लागि स्याटेलाइट र राडारको सहयोग लिइन्छ। धेरै जसो क्षुद्रग्रहहरू मंगल र बृहस्पति ग्रहहरू बीचको मुख्य क्षुद्रग्रह बेल्टमा परिक्रमा गर्छन्, तर धेरै क्षुद्रग्रहहरूको परिक्रमा कक्ष यस्तो हुन्छ जुन पृथ्वीको छेउमा हुन्छ। पृथ्वीको परिक्रमा मार्ग पार गर्ने क्षुद्रग्रहहरूलाई अर्थ-क्रसर भनिन्छ।