
काठमाडौं ।
आकाशमा हुने घटनामा चासो राख्नेहरूका लागि आगामी केही दिनहरू निकै विशेष हुनेछन्। करिब ५० हजार वर्षअघि हरियो धूम्रकेतु अर्थात पुच्छ्रेतारा पृथ्वीको छेउबाट गएको थियो र फेरि एकपटक यो फर्किँदै छ।
सी/२०२२ ई३ (जेडटीएफ) C/2022 E3 (ZTF) नामको यो दूर्लभ हरियो पुच्छ्रेतारा गत वर्ष पत्ता लागेको थियो। जानकारीका अनुसार यो धूम्रकेतु १ र २ फेब्रुअरीमा पृथ्वीको सबैभन्दा नजिक आउनेछ। उक्त समयमा यसलाई नाङ्गो आँखाले नै देख्न सकिन्छ, तर यदि तपाइँसँग दूरबीन वा सानो टेलिस्कोप छ भने, तपाइँ यो धूम्रकेतुलाई अझ राम्रो तरिकाले देख्न सक्नुहुन्छ।
सी/२०२२ ई३ (जेडटीएफ) धूम्रकेतु बाँकी धूम्रकेतुहरू भन्दा फरक छ किनभने जब यो पृथ्वीको नजिकबाट जान्छ, यसलाई नाङ्गो आँखाले देख्न सकिने त्यहाँ एक सम्भावना रहेको छ, अर्थात्, यसलाई हेर्न तपाईंलाई टेलिस्कोपको आवश्यक पर्दैन।
अझ महत्त्वपूर्ण कुरा के छ भने यो धूम्रकेतु अन्तिम पटक करिब ५० हजार वर्षअघि पृथ्वीको नजिक आएको थियो र त्यसबेला पृथ्वीमा हिम युग थियो ।
हालै रिपोर्ट गरिएअनुसार सी/२०२२ ई३ (जेडटीएफ) यो बिहीबार, जनवरी १२ मा सूर्यको सबैभन्दा नजिकको बिन्दुमा पुगेको थियो जसलाई यसको परिधि(पेरिहेलियन )को रूपमा पनि चिनिन्छ।
नासाका अनुसार यो पुच्छ्रेताराको अवधि करिब ५० हजार वर्षको छ। यसको अर्थ जब अन्तिम पटक यो पुच्छ्रेतारा पृथ्वीको ४ करोड २० लाख किलोमिटर नजिक आएको थियो, त्यस समयमा हाम्रो ग्रह माथिल्लो पाषाण कालको अवस्थामा थियो।
अहिले यो धूम्रकेतु र हाम्रो ग्रह बीचको दूरी ४२ लाख किलोमिटर मात्र रहनेछ।
वैज्ञानिकहरूकाअनुसार धूम्रकेतु अर्थात पुच्छ्रेतारालाई नाङ्गो आँखाले पनि हेर्न सकिन्छ जब तपाईंको क्षेत्रमा धेरै कम प्रदूषण हुन्छ र आकाश र मौसम सफा हुन्छ।
योर्क विश्वविद्यालयले पनि यो धूमकेतु हेर्ने योजना बनाएको छ। क्यानडाको यो विश्वविद्यालयमा एउटा विशाल टेलिस्कोप जडान गरिएको छ, जसबाट पुच्छ्रेतारा देख्न सकिनेछ।
रिपोर्टहरूका अनुसार यदि यो पुच्छ्रेतारा अहिले चम्किरहेको जस्तै चम्किरह्यो भने, यसलाई टेलिस्कोप बिना नै नाङ्गो आँखाले रातको आकाशमा देख्न सकिन्छ। तर पुच्छ्रेताराहरूको बारेमा कुनै भविष्यवाणी गर्न सकिँदैन किनकी तिनीहरूको चमक अचानक कम हुन सक्छ।
सुरुमा वैज्ञानिकहरूले यो एउटा क्षुद्रग्रह हो भन्ने सोचेका थिए। त्यससमयमा यो बृहस्पतिको कक्ष भित्र थियो। चाँडै यो धूमकेतु जस्तै चम्कन थाल्यो। सी/२०२२ ई३ (जेडटीएफ) लाई गत वर्ष मात्र वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाएका थिए।
प्रकाशित: १५ माघ २०७९, आईतवार