काठमाडौं ।
ल्युबोमिर डाइकुनका ९५ प्रतिशत कार्यबल लडाई गर्न गएका छन्।
उनी युक्रेनमा रहेको होम सेक्यूरिटी कम्पनी जी म्याकका सीईओ हुन्।
उनको कम्पनी अमेजन रिङको होम सेक्यूरिटी सिस्टम जस्तै छ, तर स्टेरोइडमा।
उनको कम्पनीले क्यामरा जडान गरिएको सानो, कालो बक्स जस्तो देखिने डिजाइन गरेको छ।
यदि यसले घुसपैठ गर्ने व्यक्ति पत्ता लगायो भने त्यस्ता व्यक्तिहरुलाई भगाउनका लागि अश्रुग्यास फायर गर्न सक्छ।
‘युक्रेनीलहरुलाई कसरी रक्षा गर्ने थाहा छ’ कम्पनीको नारा हो।
तर युद्धले उनको लागि ठूलो समस्या खडा गरेको छ। उनीसँग भएको श्रमशक्ति घट्दो क्रममा छ।
‘हामीले पाँच जनालाई गुमाएका छौं,’ उनले आँसु पुछ्दै भने।
उत्तम समयमा सफल स्टार्ट अप शुरु गर्ने प्रयास गर्नु ठूलो चुनौत हो तर युद्धको समयमा त्यसो गुर्न निकै ग्राहो छ।
बम विस्फोट, पूर्वाधारको अभाव र ब्ल्याकआउटहरु अहिले युक्रेनमा काम गर्नेका लागि चुनौतिहरुका रुपमा देखिएका छन्।
र अझै पनि युक्रेनी स्टार्टअपहरुको प्रतिनिधिमण्डलले लस भेगास, संसारको सबैभन्दा ठूलो टेक भेलाको लागि लामो यात्रा गरेका छन्।
उनीहरुका लागि सीईएस (द कन्ज्युमर इलेक्ट्रिोनिक्स शो) पश्चिमी लगानीकर्ताहरुलाई भेट्ने ठूलो अवसर हो।
शोमा सहभागीता हुन मात्रै गाह्रो भयो।
‘यहाँ पुग्न मलाई तीन दिन लाग्यो,’ अनलाइन किचन डिजाइनर कर्नरका सह–संस्थापक आर्टेम डिडिन्स्की भन्छन्।
६० वर्ष मुनिका युक्रेनी पुरुषहरूलाई देश छोड्न अनुमति छैन, त्यसैले उनले युक्रेनी अधिकारीहरूबाट विशेष अनुमति लिनुपरेको छ।
उनको लागि, लास भेगासका अनगिन्ती नियोन चिन्हहरू किभमा काम गर्नबाट टाढा छन्। जहाँ बिजुली विलासिता हो।
‘कहिलेकाहीँ मेरो कामको दिन मेरो कम्प्युटरको ब्याट्रीमा सीमित हुन्छ … दुई हप्ता पहिले मसँग तीन दिनसम्म बिजुली थिएन,’ उनी भन्छन्।
यद्यपि आर्टेमले समाधान फेला पारेको छ। उनको स्थानीय ग्यास स्टेशनमा भरपर्दो जेनेरेटर छ। उनको कार्यालय अहिले पेट्रोल पम्पको अगाडि छ। यो प्रोग्रामरले काम गर्न सक्ने एक मात्र तरिका हो।
उनी भन्छन् कि उनको अपार्टमेन्टमा कुनै तताउने साधन छैन। ‘आफूलाई न्यानो बनाइन राख्न ओछ्यानमा कुकुरसँग सुत्छु,’ उनी भन्छन्।
पुरानो कफी बीन्सबाट कटलरी बनाउने कम्पनीमा मारियाना रोमानियाक रेकाभामा काम गर्छिन्।
रुसी सिमाना नजिकै रहेको, सुमी (खार्किभको नजिक) शहरमा रहेको, उनको व्यापार साझेदारले कम्पनीलाई युक्रेनको करिब ८०० किलोमिटर ल्भीभ शहरमा सार्ने कठिन निर्णय गरे।
‘युक्रेनमा व्यवसाय गर्न अहिले धेरै गाह्रो छ,’ उनी भन्छिन्।
बम र बिजुलीको अभावमा मारियाना पनि भन्छिन् कि नयाँ कम्पनीहरूले फन्डिङ प्राप्त गर्न लगभग असम्भव छ
‘हाम्रा सबै ठूला लगानीकर्ता र ठूला कम्पनीहरूले सेनालाई समर्थन गरिरहेका छन्,’ उनी भन्छिन्।
यद्यपि यो उनको कम्पनीको लागि सबै खराब समाचार होइन। मारियाना भन्छिन् कि ल्भीभ पोल्याण्डको सिमाना नजिक भएकाले व्यापारलाई मद्दत गरेको छ।
‘हामीले सोच्न थाल्यौं कि हाम्रो लागि युरोपेली संघको नजिक हुनु राम्रो हो – किनकि हामी अझ सजिलै डेलिभर गर्न सक्छौं,’ उनी भन्छिन्।
अर्को कम्पनी, ईफार्मले युक्रेनी किसानहरूलाई स्याटेलाइट टेक्नोलोजी प्रयोग गरेर उनीहरूको खेतमा मल प्रयोग गर्न मद्दत गर्न स्थापना गरिएको छ।
कम्पनीले पछिल्ला केही महिनाहरूमा पिभोट गरेको छ। र, ल्ययान्ड माइनहरू भेट्टाउन सक्ने प्रविधिको परीक्षण गरिरहेको छ।
ईफार्मकी तातियाना गोर्जेले युक्रेनीको करिब ३० प्रतिशत जमिन दूषित भएको बताइन्। ‘यदि खेतहरू लाखौं एकड छन् भने, यो प्रत्येक इन्च जाँच गर्न साँच्चै गाह्रो छ।’
जीम्याकका सीईओ ल्युबोमिर डाइकुन अमेरिकामा आफ्नो होम सेक्युरिटीको उत्पादन अमेरिकामा गर्ने प्रयास गर्दैछन्।
उसको लागि, एससीई सम्भावित लगानीकर्ताहरूलाई भेट्ने महत्वपूर्ण मौका हो।
धेरै प्रतिनिधिमण्डलले युद्धमा साहसी अनुहार राखे, र आशा छ कि तिनीहरू सफल हुनेछन्।
र यदि तिनीहरूले गर्न सक्छन् भने, युद्धले उनीहरूलाई फ्याँकेका सबै चुनौतीहरू पछि, तिनीहरूसँग अन्यत्र पनि सफल हुनको लागि राम्रो शट छ।
बीबीसीबाट अनुवाद
प्रकाशित: २४ पुष २०७९, आईतवार
