काठमाडौं ।
ईबेमा बायोमेट्रिक क्याप्चर डिभाइसहरू खरिद गर्ने जर्मन अनुसन्धानकर्ताहरूले उनीहरूको मेमोरी कार्डहरूमा भण्डारण गरिएको अमेरिकी सेनाको संवेदनशील डाटा भेट्टाएको न्यु योर्क टाइम्सले रिपोर्ट गरेको छ। जसमा इराक र अफगानिस्तानका फिंगरप्रिन्ट, आइरिस स्क्यान, फोटोग्राफ, नाम र व्यक्तिहरूको विवरणहरू समावेश थिए। धेरैले अमेरिकी सेनासँग काम गरेका थिए र यदि डिभाइसहरू गलत हातमा परेमा उनीहरु लक्षित हुन सक्ने रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ।
क्याओस कम्प्यूटर क्लब भनिने अनुसन्धानकर्ताहरूको समूह, म्याथियास मार्क्सको नेतृत्वमा, ईबेबाट ६ ओटा डिभाइसहरु किनेका थिए। अधिकतमको मूल्य २०० अमेरिकी डलरभन्दा कम थियो। तालिबानले यस्तै अमेरिकी सैन्य बायोमेट्रिक डिभाइसहरू प्राप्त गरेको द इन्टरसेप्टको २०२१ रिपोर्टमा उल्लेख छ। तिनीहरूले उनीहरूलाई जोखिममा पार्न सक्ने अमेरिकी सेनालाई सहयोग गर्ने व्यक्तिहरूको पहिचान गर्ने डाटा समावेश छ कि भनेर हेर्न चाहन्थे।
रिपोर्टका अनुसार उनीहरू नतिजाबाट चकित भएका थिए। एउटा डिभाइसको मेमोरी कार्डमा उनीहरुले २ हजार ६ सय ३२ जनाको नाम, राष्ट्रियता, फोटो, फिंगरप्रिन्ट र आइरिस स्क्यान फेला पारेका थिए । अन्य मेटाडेटाले २०१२ को गर्मीमा अफगानिस्तानको कान्दाहार नजिक प्रयोग भएको देखाएको थियो। अर्को डिभाइस २०१३ मा जोर्डनमा प्रयोग गरिएको थियो र यसमा अमेरिकी सेनाका कर्मचारीहरूको सानो समूहको औंठाछाप र आइरिस स्क्यानहरू थिए।
त्यस्ता डिभाइसहरू विद्रोहीहरू पहिचान गर्न, अमेरिकी आधारहरूमा पहुँच गर्ने स्थानीय र तेस्रो–देशका नागरिकहरूलाई प्रमाणित गर्न र मानिसहरूलाई घटनाहरूमा लिङ्क गर्न प्रयोग गरियो, डिभाइसहरूको २०११ गाइड अनुसार। मार्क्सले न्यूयोर्क टाइम्सलाई भने, ‘यो चिन्ताजनक थियो किृअमेरिकी सेनो ले डाटा सुरक्षित गर्ने प्रयास पनि गरेन। उनीहरूले जोखिमको वास्ता गरेनन्, वा उनीहरूले जोखिमलाई बेवास्ता गरे।’
एउटा डिभाइस सैन्य लिलामीमा खरिद गरिएको थियो, र विक्रेताले भने कि उनीहरूलाई थाहा थिएन कि यसमा संवेदनशील डाटा समावेश छ। संवेदनशील जानकारी मेमोरी कार्डमा भण्डारण गरिएको थियो, त्यसैले अमेरिकी सेनाले तिनीहरूलाई बेच्नु अघि कार्डहरू हटाएर वा नष्ट गरेर जोखिम हटाउनु पर्ने थियो।
‘हामीले डिभाइसहरूमा रहेको जानकारीको समीक्षा नगरेको हुनाले, विभागले कथित डाटाको प्रामाणिकता पुष्टि गर्न वा अन्यथा टिप्पणी गर्न सक्षम छैन, रक्षा विभागका प्रेस सचिव ब्रिगेडियर जनरल प्याट्रिक एस राइडरले टाइम्सलाई भने, ‘विभागले अनुरोध गर्दछ कि कुनै पनि उपकरणहरूले व्यक्तिगत रूपमा पहिचान योग्य जानकारी समावेश गर्ने सोचेका छन् थप विश्लेषणको लागि फिर्ता गरिनेछ।’
जानकारीको संवेदनशीलतालाई ध्यानमा राख्दै, समूहले डिभाइसहरूमा फेला परेको कुनै पनि व्यक्तिगत रूपमा पहिचान योग्य जानकारी मेटाउने योजना बनाएको छ। अर्को अन्वेषकले उल्लेख गरे कि त्यस्ता उपकरणहरूमा भेटिएका कुनै पनि व्यक्तिहरूले आफ्नो पहिचान परिवर्तन गरे पनि सुरक्षित छैनन्, र अमेरिकी सरकारले शरण दिनुपर्छ।
प्रकाशित: १३ पुष २०७९, बुधबार
