नासाको इनसाइट मंगल मिशन समाप्त भएको घोषणा

काठमाडौं ।

अन्तरिक्ष यानमा रहेको पावर लेभल पृथ्वीसँग सञ्चार गर्न नसक्ने बिन्दुमा झरेपछि नासाले इनसाइट मार्स ल्यान्डरको मिशन औपचारिक रूपमा समाप्त गरेको छ।

नासाले डिसेम्बर २१ मा मार्स रोभर इनसाइटले लगातार दुईवटा सञ्चार सत्रहरू छुटाएको घोषणा गरेको थियो।

यो घोषणा सञ्चारको अभावपछि इन्जिनियरहरूले निष्कर्ष निकालेपछि र अन्तरिक्ष यानका ब्याट्रीहरू ड्रेन भएपछि आएको थियो, जसलाई “डेड बस” भनिन्छ।

तीन दिन अघि अपेक्षित रूपमा पृथ्वीसँग सञ्चार गरेपछि इनसाइटले आफ्नो पहिलो योजनाबद्ध सञ्चार सत्र डिसेम्बर १८ मा छुटाएको एजेन्सीले डिसेम्बर १९ भन्यो। नासाले दोस्रो छुटेको सञ्चार सत्र कहिले तय गरिएको थियो भनेर खुलासा गरेन। एजेन्सीले केही समयको लागि ल्यान्डरबाट कुनै पनि प्रसारण सुन्नका लागि जारी राख्नेछ, तर यो फेरि सुन्ने सम्भावना नभएको एक विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

परियोजना नेताहरूले गत वर्षदेखि अन्तरिक्ष यानमा पावर स्तरहरू नजिकबाट निगरानी गरिरहेका थिए किनभने अन्तरिक्ष यानको सौर्य एरेहरूमा धुलो जम्मा भएको थियो र उनीहरूले उत्पादन गर्न सक्ने शक्ति घटाउँदै लगेको थियो। ती एरेहरूले मिशनको सुरुमा ५ हजार वाट-घण्टा पावर उत्पादन गरे तर सन् २०२१ मा यो ७०० वाट-घण्टामा झरेको थियो। यहि डिसेम्बर १२ सम्म, पावर स्तर २८५ वाट-घण्टामा झरेको थियो।

इन्जिनियरहरूले ल्यान्डरको रोबोटिक आर्म प्रयोग गरेर रेगोलिथलाई स्कूप गर्न र एरेहरू नजिकै फ्याँक्न, केही हावा-जनित कणहरूलाई एरेहरूबाट बाउन्स गर्न तथा धुलो हटाउन अनुमति दिने सहित, जम्मा भएको धुलोलाई हटाउन धेरै प्रयासहरू गरेका थिए। त्यो प्रक्रिया, साल्टेशन भनिन्छ। जसले एरेमा शक्तिको स्तर थोरै बढायो तर एक दीर्घकालीन समाधान भने थिएन।

२०१२ मा नासाको ग्रह विज्ञान मिशनहरूको खोज रेखाको एक भागको रूपमा चयन गरिएको इनसाइट रोभर नोभेम्बर २०१८ मा मंगल ग्रहमा अवतरण गरेको थियो र यसले एक मंगल ग्रह वर्ष, वा ६८७ पृथ्वी दिनको प्राइम मिशन पार गर्यो। अन्तरिक्ष यानले वैज्ञानिकहरूलाई ग्रहको भित्री संरचना बुझ्न मद्दत गर्न डिजाइन गरिएको दुई प्रमुख यन्त्रहरू सिस्मोमिटर र ताप प्रवाह गर्ने ‘प्रोब’ बोकेको थियो।

सिस्मोमिटरले मिसनको क्रममा १,३०० भन्दा बढी “मार्सक्वेकहरू” रेकर्ड गर्दै राम्रोसँग काम गर्यो। तर, सतहमा पाँच मिटरसम्म गहिराइसम्म पुर्याउन डिजाइन गरिएको ताप प्रवाह प्रोब सतहभन्दा तल अड्किएको थियो।

नासाले अन्तरिक्ष यान, प्रक्षेपण र अपरेशनहरू सहित २०२० को अन्तमा आफ्नो प्राइम मिशनको अन्त्य सम्ममा इनसाइटमा ८१३.८ मिलियन डलर खर्च गर्यो। यस्तै गरी फ्रान्स र जर्मनी, जसले सिस्मोमिटर र ताप प्रवाह अनुसन्धानमा योगदान पुर्यायो, लगभग १८० मिलियन डलर खर्च गरेका थिए।